Vísir - 19.11.1977, Blaðsíða 11

Laugardagur 19. nóvember 1977
15
fsrael grípur til
kapitaliskra ráða
Kaldhæðni örlaganna: Fyrir nokkrum mánuðum varö Yitzhak
Rabin, forsætisráðherra ísraels að segja af sér vegna brots í gjald-
eyrislögum. Hann og kona hans (hér á leið með honum i réttarsal-
inn) höfðu átt innistæður i erlendum bönkum.
Með frjálsari efnahagsstefnu nýju stjórnarinnar er það nu orðiö
löglegt.
Hálfu ári eftir að
stjórnmálaferill Rabins
fyrrum forsætisráðherra
Israels var lagður í rúst/
vegna þess að kona hans
reyndist luma á nokkur
hundruð doliurum á
bankareikningi í New
York/ þegar reglur bönn-
uðu Guðs útvöldu þjóð
siíkar peningaeignir í er-
lendum bönkum/ má hver
sem vera vill af Abra-
hams sonum og dætrum
eiga allt að 3.000 dollara
geymda í útlöndum.
Þetta er róttæk breyt-
ing. Það/ sem fyrir hálf-
um mánuði var stórfellt
sakarefni/ þykir í dag
fullkomlega leyfilegt og
eðlilegt. En þannig voru
einmitt breytingar rikis-
stjórnar Likud-flokksins
á dögunum á efnahags-
kerfi israels. Hvorki
meira né minna en alger
bylting.
Eins og þruma
Frá klafabundnu hafta- og
reglugerðarkerfi socialismans
var nánast á einni nóttu horfið
að friverslunarkerfi kapital-
ismans. Undirbúningurinn haföi
að visu staöið i marga mánuði,
en aldrei þessu vant tókst ríkis-
stjórninni að halda ráðabruggi
sinu leyndu. Kom þvl boöskapur
Simha Ehrlich, fjármálaráð-
herra, eins og þruma úr heiö-
skiru lofti.
Þessar nýju viðskiptareglur
afnema nær öll höft á gjald-
eyrisversluninni, en það er i
fyrsta sinn, siðan ísraelsriki var
stofnað I Palestinu. Israelska
pundið er nú látið fljóta, sem
leiddi þegar i stað til 30%
gengisfeilingar. Tollar og að-
stöðugjöld voru lækkuð og heiili
keðju af höftum létt af útflytj-
endum og innflytjendum.
Samtimis voru kunngerðar
ýmsar efnahagsráðstafanir,
eins og hækkun fasteignaskatts
úr 8% i 12%, lækkun á niður-
greiðslum, sem leiddi af sér 15%
hækkun á matvöru, hækkun á
lifeyrisgreiðslum almennra
trygginga um 12%, en um leið
hækkun á afnotagjöldum sima
og annarri opinberri þjónustu
um 20%. Verð á eldsneyti og
raforku var hækkað um 25%, og
þriggja mánaða útlánatak-
markanir settar á bankana.
örfa efnahagslífið
Ehrlich og félagar hans I
rikisstjórninni gera sér góðar
vonir um, að þessar ráðstafanir
verði allar til bðta. Þannig er
vonast til þess að frjáls verslun
gjaldeyris leiði til þess, að allir
þeir, sem eins og eiginkona
Rabins hafa geymt á erlendum
bankareikningum gjaldeyri til
að gripa I, flytji það fjármagn
heim. Það eru ætlaðar vera
upphæðir, sem samtals gætu
numið 3.000 milljónum Banda-
rlkjadala.
Jafnframt er vonast til þess
að inn streymi i landið erlent
fjármagn til fjárfestingar I eins-
konar draumsýn um, að Israel
verði viðskiptamiðdepill þessa
hluta heims. Eftir þriggja ára
stöðnun efnahagslifsins vilar
Ehriich ekki fyrir sér að gripa
til hinna róttækustu ráða til þess
að örfa það, auka framleiðnina
og útflutninginn.
Það leynir sér ekki, á hand-
bragðinu, að þarna hefur
ísraelsstjórn farið að ráði hag-
fræðiprófessorsins Miltons
Friedmans. Eins og kunnugt er,
var hann kallaður til israels
fyrir nokkrum mánuðum til
ráðuneytis.
Veröbólgan
Prófsteinninn á þessari til-
raun verður verðbólguhjólið.
Tekst stjórninni að hægja snún-
ingshraða þess? Vmsir hag-
fræðingar telja, að þessar ráð-
stafanir muni leiöa til 17-20% al-
mennrar verðhækkunar, en ekki
aðeins 12% eins og stjórnin
áætlar. Það mun hækka fram-
færslu visitöluna um 45% á
þessu ári. Samt vilja stjórnvöld
ekki bæta launþegum upp þessa
hækkun. Enda hafa stéttarfélög
þegar látið i Ijós óánægju sina
með ráðstafanirnar og hótað
verkföllum til þess að knýja
fram launabætur, svo að hinn
almenni neytandi fái mætt álög-
unum.
Breytta stefnu í
landbúnaðarmálum
Kristján Guðbjartsson
innheimtustjóri skrif-
ar.
lámarkstekjum fengju þá lág-
launauppbætur, en hætt yröi að
styrkja þau bú sem ekki þurfa á
þvi að halda. Reksturinn yrði þá
heilbrigðari og bæturnar færu
til þeirra sem þyrftu þess með
en ekki til annara. Matvæla-
framleiösla landbúnaðarins
yrði þá sjálf að vera sam-
keppnisfær viö aðra matvæla-
framleiðslu sem myndi þá
draga úr kapphlaupinu milli
kaupgjalds og verðlags. Við
sjálfstæðismenn verðum að
stuðla að heilbrigðu þjóðskipu-
lagi og raunhæfri samkeppni á
grundvelli raunverðs. Sjálf-
stæöismenn stöndum vörö um
frelsiö meö heilbrigðri sam-
keppni.
Draga verður úr uppbótum og styrkjum til landbúnaðarins og
selja vöruna á raunhæfu verði.
Landbúnaðarmál eru oröin
mikill höfuðverkur, hið sjálf-
virka verðhækkana kerfi er
mjög verðbólguhvetjandi og
leiðir til eilifs kapphlaups milli
hins almenna launþega og bónd-
ans. Þessu verður að breyta.
Draga verður úr uppbótum og
styrkjum til landbúnaðarins og
selja vöruna á raunhæfu verði
og láta landbúnaðinn standa á
eiginn fótum. Heilbrigöara væri
að mæta þessu með auknum
fjölskyldubótum og láglauna
uppbótum, það kæmi þá þeim
sem á þyrftu að halda til góða.
Hinir yrðu þá að standa á eigin
fótum og fara að reka fyrirtæki
sin af einhverri hagsýni og skyn
semi. Þeir bændur sem væru
með of litil bú sem skiluðu ekki
REKSTRARHALLI ÞJÓÐVIUANS
VAR 20 MILUÓNIR í FYRRA
utlit fyrir 26 milljón króna halla á þessu ári
Rekstrarhallinn á Þjóð-
viljanum varð um 20
milljónir króna á síðasta
ári, og útlit er tyrir, að
hallinn verði um 26
milljónir á þessu ári.
Þetta kemur fram í
skýrslu Ólafs Jónssonar
framkvæmdastjóra Al-
þýðubandalagsins, um
starf flokksins á liðnu
starfsári, en skýrslan var
lögð fram á landsfundin-
um í gær.
Ólafur segir, að Þjóðviljinn
hafi stöðugt sótt á með út-
breiðslu og áhrif. Blaðið sé gefið
út i 11 þúsund eintökum á virk-
um dögum og 12 þúsund eintök-
um um helgar.
„Þrátt fyrir það er fjárhags-
leg afkoma blaðsins mjög erf-
ið”, segir Ólafur. „Kostnaður
við útgáfuna árið 1976 var nærri
140 milljónir. Tekjur af sölu
blaðsins og augiýsingum voru
120 milljónjr eða 85.4% af út-
gáfukosnaði. Er það hærra hlut-
fall af kosnaði en áöur hefur sést
á reikningum Þjóðviljans, þó er
hallinn 20 milljónir. Með happ-
drætti og öðrum söfnunum tókst
að lækka þennan halla veru-
lega en þó var skuldasöfnun
rúmlega 6 milljónir á árinu
1976”.
Fram kemur sú spá hjá Ólafi,
að útgáfukostnaður Þjóðviljans
fari á þessu ári i 200 milljónir.
„Vonir standa til þess aö hlufall
eigin tekna blaðsins hækki I 87%
af g jöldum á þessu ári og verður
hallinn þá 26 milljónir”, sagði
hann.
ESJ
Starfsfóik Sparimarkaðsins. Jó-
hannes Jónsson verslunarstjóri
annar frá hægri.
JA
Sláturfélag Suður-
lands hefur opnað nýjan
matvörumarkað, Spari-
markaðinn i tengslum
við verslun sina i
Austurveri. Hér er á
ferðinni nýbreytni i
verslunarháttum sem
Sparimarkaður
miðar að lækkun vöru-
verðs.
Sparimarkaðurinn er i nýju 500
fermetra húsnæði á jarðhæð viö-
bygginar viö Austurver. Spari-
markaöurinn er vörulager
verslunarSS I Austurveri árdegis
og fram til kl. tvö siödegis. Þá er
vörulagerinn :opnaöur almenningi
og allar vörur seldar I heilum
kössum eða stórum einingum. Til
dæmis er hægt að kaupa minnst 5
kg af nýjum ávöxtum og af tropi-
cana 12 litra. Kælivörur eru seld-
ar i sérstökum kæliklefa.
Alagning er um 15% en almenn
verslunarálagning er um 40%. A
borðstólunum eru allar nýlendur-
vörur auk landbúnaðarvara.
Heilir skrokkar niðursagaðir fást
á sérstöku heildsöluveröi.
Að sögn Jóhannesar Jónssonar
verslunarstjóra gefst hér gott
tækifæri fyrir fólk sem hefur að-
stöðu til aö birgja sig upp af mat-
vöru og eins geta tvær eöa fleiri
fjölskyldur verslað saman.
—KS