Vísir - 26.05.1978, Qupperneq 10

10
visir
VISIR
utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjöri: Daviö Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
Olatur Ragnarsson
Ritstjórnarlulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmund
ur Pétursson Umsjón meö helgarblaöi: Arni Þórarinsson. Blaöamenn: Berglind
Asgeirsdóttir. Edda Andrésdóttir, Elias Snæland Jóns’son, Guðjón Arngrimsson,
Jon Einar Guðjonsson, Jónina Mikaelsdóttir, Katrin Pálsdóttir, Kjartan Stefáns-
son, Oli Tynes. Sæmundur Guðvinsson, Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L.
Palsson. Ljosmyndir: Björgvin Pálsson, Jens Alexandersson. utlit og hönnun: Jón
Oskar Hafsteinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumula 8.
símar 86611 og 82260
Afgreiösla: Stakkholti 2-4 simi 86611
J2itstjórn: Siöumúla 14 simi 86611 7 linur
Askriftargjald erkr. 2000 á
mánuöi innanlands.
Verð i lausasölu
kr. 100 eintakiö.
Prentun
Blaðaprent h/f.
Mannréttindi eða
gaffalbitahagsmunir
Undarlega hljótt hefur verið hér á landi um þrælk-
unarvinnudóminn, sem kveðinn var upp i Moskvu yfir
Yuri Orlov formanni Helsinkinefndarinnar í Ráð-
stjórnarríkjunum, Engu er líkara en þegjandi samkomu-
lag sé um það milli stjórnmálaflokkanna og málgagna
þeirra að taka gaf f albitahagsmuni okkar í Moskvu f ram
yfir mannréttindahugsjónina.
Eini íslenski stjórnmálamaðurinn, sem opinberlega
hefur látið í Ijós álit sitt á þessu viðbjóðslega tilræði við
frjálsa hugsun er formaður utanríkisnefndar Alþingis.
En allt sem hann hefur að segja um málið er það, að
dómurinn yfir Orlov sé veikleikamerki og spurning sé,
hvort hann sé rétta svarið af hálf u Ráðstjórnarríkjanna
gagnvart kommúnistaflokkum í Vestur-Evrópu.
Hér eru það gaffalbitahagsmunirnir sem ráða. Sumar
atvinnugreinar okkar hafa verið byggðar þannig upp, að
illmögulegter aðselja framleiðsluna annað en á markað
í Ráðstjórnarríkjunum. Þar er pólitiskur markaður, sem
er tiltölulega auðveldur, ef við sýnum pólitískan lit á
móti. Þetta á t.d. við um lagmetisiðnaðinn og verulegan
hluta prjónaiðnaðarins á Akureyri.
Stjórnvöld í Moskvu hafa i höndum sér atvinnuhags-
muni fólksins, sem vinnur við þessa framleiðslu. Þannig
hef ur atvinnulífi á Akureyri verið ógnað að undanförnu
vegna tregðu þeirra í Moskvu á að kaupa prjónavörur
frá SÍS-verksmiðjunum. Og formaður utanríkisnefndar
Alþingis veit hvað til hans friðar heyrir.
Hvaða tilgang hafði þátttaka okkar í Helsinkiráð-
stefnunni um öryggi og frið í Evrópu? Þar voru viðhöfð
fögur orð um háleitar hugsjónir, en nú stendur
íslenskum ráðamönnum nákvæmlega á sama, þó að sví-
virðilegur dómur sé kveðinn upp yf ir formanni Helsinki-
nefndarinnar í Ráðstjórnarríkjunum. Þessi dómur
bitnar ekki aðeins á Yuri Orlov. Hann er ögrun við
frjálsa hugsun á Vesturlöndum. En af hálfu íslenskra
stjórnvalda er látið við það eitt sitja að formaður
utanríkisnefndar Alþingis lýsiryfir því að dómurinn sé
veikleikamerki.
Jón Ásgeirsson tónskáld hafði meiri manndóm í sér,
þegar hann í siðustu viku skrifaði bréf til Emils Gilels og
sagði m.a.: Það má vel vera að þér sjáið ekki samband
milli veru yðar hér á iandi og dómsins yf ir Orlov. Á sama
tíma og hann er fluttur i fangelsi eruð þér sendur um
heim allan sem sýnisblóm rússneskrar hámenningar og
prúðbúnir vestrænir borgarar njóta heimsfrægðar
þinnar og snilli og hafa á meðan hljótt um ánauðugan
bróður austur í Sovét."
Ríkisstjórn íslands þarf á sama hátt og Jón Ásgeirsson
tónskáld að taka af skarið gagnvart menningarsam-
skiptum við Ráðstjórnarríkin meðan Yuri Orlov er
haldið í þrælkunarvinnubúðum. Að réttu lagi á ríkis-
stjórnin að tilkynna stjórnvöldum í Moskvu að frekari
ákvarðanir verði ekki teknar um framkvæmd
á samningum, sem í gildi eru á milli þjóðanna um
menningar- vísinda- og tæknisamvinnu.
Sams konar yfirlýsingu þarf að gefa varðandi óform-
legan samning um íþróttasamskipti og nýlegan milli-
rikjasamning um vísindasamstarf varðandi fiskveiðar.
Það er siðferðilega óverjandi að heimila stjórnvöldum í
Moskvu að senda hingað „sýnisblóm rússneskrar
hámenningar" meðan Yuri Orlov er haldið í þrælkunar-
vinnubúðum. Það er óneitanlega lágt ris á þeirri ríkis-
stjórn, sem fórnar mannréttindahugsjóninni fyrir
gaffalbitahagsmuni.
Kosningasjá Vísis
Garðabær hlaut kaupstaðar-
rcttindi 1. janúar árið 1976.
Hann hét áður Garðahreppur og
var hreppsnefndinni falið að
fara með stjórn bæjarins fram
að næstu kosningum.
Garðbæingar kjósa um fjóra
framboðslista við n.k. sveitar-
stjórnarkosningar: A-lista
Alþýðuflokks, B-lista Fram-
sóknarflokks, D-lista Sjálf-
stæðisflokks og G-lista Alþýðu-
bandalags.
Viö hreppsnefndarkosningar
1974 komu einnig fram fjórir
listar en þá buðu alþýðuflokks-
menn fram J-lista undir nafninu
jafnaðarmenn.
Siðasta kjörtimabil hefur
Sjálfstæðisflokkurinn haft
hreinan meirihluta i Garðabæ.
Að þessu sinni veröur kosið
um sjö fulltrúa i bæjarstjórn en
fimm fulltrúar höfðu áður verið
i hreppsnefndinni. 1 Garðabæ
búa nú um 4420 manns og eru
2389 manns á kjörskrá.
Úrslit kosninganna 1974 voru
sem hér segir:
B-listi fékk 202 atkvæði og
engan mann kjörinn.
D-listi fékk 989 atkvæði og
fjóra menn kjörna, ólaf G.
Einarsson alþingismann,
Guðrúnu E rl endsdó tt ur
hæstaréttarlögmann, Guðmund
Einarsson verkfræðing og Agúst
Þorsteinsson öryggisfulltrúa.
G-listi fékk 220 atkvæði og
einn mann kjörinn, Hilmar
Ingólfsson kennara.
J-listi fékk 184 atkvæði og
engan mann kjörinn. —KS
„Betri vitund róði
en ekki
flokkspólitík"
„Ég vil leggja áherslu á aö
mál verði afgreidd i bæjarstjórn
án flokkspólitiskra sjónarmiða
þeirra sem þar eiga sæti heldur
verði það betri vitund manna
sem ráði gerðum þeirra”, sagði
Einar Geir Þorsteinsson fram-
kvæmdastjóri efsti maður á
lista Framsóknarflokksins.
Einar sagði i sambandi við
skipulagsmál að taka yrði þau
fastari tökum einkum fjárhags-
hliðina. Hann vildi að bæjar-
verkfræðingur yrði ráðinn. Þá
hefði orðið mikill dráttur á
gatnagerðarframkvæmdum i
bænum og þyrfti að flýta þvi
sem mest að ganga frá götum.
Viðast væru þeir fimm til tiu
árum á eftir áætlun i þeim
efnum og allt upp í 20 ár.
Einar sagði að hann ætlaði að
beita sér fyrir þvi að stjórnstöð
löggæslu yrði flutt inn I bæjar-
félagið. Það þyrfti einnig aö
koma upp framhaldsmenntun
fyrir unglinga. Alger stefnu-
breyting þyrfti að verða i at-
vinnumálum og þyrfti að skapa
atvinnurekstri eðlilega aðstöðu
innan bæjarmarka.
„Ég þori ekki að spá neinu um
kosningarnar. Þetta er allt
saman ákaflega óráðið.” sagði
Einar.
Einar er fæddur að
Vatnsleysu i Biskupstungu árið
1930. Hann flyst til Garðabæjar
árið 1967. Hann hefur ekki átt
sæti i bæjarstjórn og hefur ekki
verið ofarlega á lista áður. —KS
„Stefnan mörkuð á
opinni róðstefnu"
„Drög að starfi og stefnu okk-
ar sjálfstæöismanna I Garðabæ
voru lögð á opinni ráðstefnu um
bæjarmál sem við efndum til”,
sagði Garðar Sigurgeirsson
bæjarstjóri efsti maður á lista
Sjálfstæðisflokksins.
Garðar sagði að i atvinnu- og
gatnagerðarmálum legðu þeir
áherslu á að efla iðnað og versl-
un i bænum m.a. með þvi aö
bjóða á viöráðanlegum kjörum
lóðir fyrir léttan iðnað og þjón-
ustu. Kanna þyrfti möguleika á
byggingu og rekstri iðngarða.
Kappkosta yrði aö hraða loka-
frágangi gatna og gangstétta i
eldri og nýrri hverjum.
Vonandi aö #ólk
gangi ekki með
miklum heilabret
um á kiörstað
Kosningabaráttu, sem aldrei
hófstað ráði, ernú að ljúka. Fólk
stendur frammifyrir þvi á sunnu-
daginn að velja sér yfirstjórn
sveitarfélags, bæjar eða borgar,
og er vonandi að það gangi ekki
meðmiklum heilabrotum til kjör-
staðar. Rikisstjórnin hefur birzt
kjósendum sveitar- og bæjar-
stjórna með óvæntum hætti sið-
ustu daga þessarar undirbúnings-
hriðar með sérstökum r.áðstöfun-
um í kaupgjaldsmálum. Menn
verða þvi léttari i skapi á kjördag
en oft á undanförnum vikum.
Hin endanlega skoðana-
könnun
Helstum tiðindum þykja sæta
skoðanakannanir þær, sem sið-
degisblöðin, Visir og Dagblaðið,
gengust fyrir i aðfara kosning-
anna, bæði vegna þess að niður-
stöður þeirra voru næsta óvænt-
ar, og af þvi þeim bar ekki saman
svo neinu næmi. Bæði hafa blöðin
varaö lesendur sina við að taka
ekki kannanirnar alvarlega, og
þeir sem sitja nú yfir manntals-
gögnum og merkingum á kosn-
ingaskrifstofum, gera ýmist að
nota niðurstöður kannananna sér
til hagsbóta i áróðursskyni eöa
visa einstökum úrslitum þeirra á
bug, af þvi þau henta ekki flokki
þeirra. AHt gefur þetta til kynna,
að við séum sorglega stutt á vegj
stödd i skoðanakönnunum og frá-
gangi þeirra. Eigi þær að veröa
að einhverju gagni þarf miklu til
að kosta, kaupendur þurfa að
fyrirfinnast og önnur umsvif að
vera þau, að fyrirtækið hafi ein-
hverja mikilsverða viðskiptalega
þýðingu. Engu af þessu er til að
dreifa hérá landi. Við biðum bara
eftir talninganóttinni, enda fer þá
fram hin endanlega skoðana-
könnun.
Stjálfstæðisflokkur
Meirihlutaflokkurinn i borgar-
stjórn hefur að sjálfsögðu mestu
og friðustu liði á að skipa við
þessar kosningar. Flokkurinn
hefur nú tekið upp nýja atvinnu-
málastefnu, sem á næstu árum
mun segja til sin i stöðugt rikari
mæli. Hin nýja atvinnustefna
mótest m.a. af þeirri sérkenni-
legu stöðu Reykjavikur, að hún
hefur verið afskipt um fjármagn,
sem veitt hefur verið af þvi opin-
bera vegna svonefndar byggða-
stefnu. 1 einn tima var þvi haldið
fram, aðhin öra útþensla Reykja-
vikur hefði orðið landsbyggðinni
þung i skauti, en með tilkomu
vinstri stjórnarinnar siðustu og
stofnun Framkvæmdastofnunar
og Byggðasjóðs, var þess freistaö
að renna þeim atvinnulegu og
fjármunalegu stoðum undir
landsbyggðina, að þar yrði lif-
vænlegra en verið hafði. Þetta
var svo sem gott og gilt, ef jafn-
framt hefði ekki komið í ljós, að
Reykjavik og Suðurnesjum var
ekki ætlaður neinn sérstakur
hlutur i þessari uppbyggingu. Nú
hefur pólitisk forusta Reykjavik-
ur hug á að hrinda þessari aðför,
sem stjórnað hefur verið af full-
trúum minnihlutaflokkanna i
borgarstjórn — að visu i öðru húsi
i borginni. Andstæðingar borgar-
stjórnarmeirihlutans hafa gert
mikið úr atvinnulegri stöðu
Reykjavikur meirihlutanum til
minnkunnar að þvi er manni
skilst. Þessir sömu andstæðingar
meirihlutans gæta hins vegar
ekki sem skildi að þvi, að borgar-
búar vita að hjá þeim var innan-
gengt i allar vistarverur fjár-
munastofnana vinstri stjórnar-
innar sálugu — eins og i fjósið i
gamla daga, og þess vegna má
með nokkrum sanni segja, aö
minnkandi gróska Reykjavikur
er frá minnihlutaflokkunum
sjálfum komin. Það breytir þó
ekki þeirri staöreynd, að Alþýðu-
bandalagið spáir Sjálfstæðis-
flokknum áframhaldandi meiri-
hluta i borgarstjórn. Þannig
hyggjast þeir Alþýöubandalags-
menn byggja upp andvaraleysi
Sjálfstæðismanna, ef það gæti
orðið þeim til ófarnaðar.
Alþýðubandalagið
Alþýðubandalagið fékk ekki
fullt hús á kosningafundi i Há-
skólabiói, og Þjóðviljinn gat ekki
birt nema eina mynd af fundin-
um, af því hún varð ekki „skorin”
nema á einn veg öðruvisi en saást
i hin auðu sæti. Þetta er fremur
óvenjulegt hjá Alþýðubandalag-
inu, og bendir til nokkurra erfið-
leika innan flokksins, enda er nú
við margt að striða á sama tima.
Fólk, sem fram að þessum tima
hefur haft áhyggjur af atvinnu
sinni vegna aðgerða Verka-
mannasambandsins, telur sig
hafa annað þarfara að gera en
sækja fundi hjá flokki, sem stefn-
ir þvi i slika óvissu. Leikrit
Jónasar Arnason, sem nýlega var