Tíminn - 18.09.1969, Blaðsíða 9

FIMMTUDAGUR 18. september 1969. TIMINN a
Útgefandi: FRAMSÓKN ARFLOKKURINN
Framkvæmdastjórl: Krlstján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G Þorsteinsson Fulitrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs-
ingastjóri: Steingrimur Gíslason Ritstjómarskrifstofur i Eddu-
húsinu. simar 18300—18306 Skrifstofui Bankastræti 7 —
Afgreiðsluslmi: 12323 Auglýsingasími: 19523 Aðrar skrifstofur
sími 18300 Áskriftargjald kr 150,00 á mánuði. tnnanlands —
f lausasölu kr. 10,00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f.
Fóðuröflunarmál
Augljóst er nú, að íslenzkur iandbúnaður hefur orð-
ið fyrir stórfelldu áfalli á þessu ári vegna grasbrests og
óþurbka um meginhluta landsins. Þetta er þriðja árið
í röð, sem bændur í einstökum landshlutum skortir stór-
lega fóður vegna illæris, sagði Halldór Pálsson búnað-
armálastjóri í erindi, sem hann flutti bændum -lyrir
þremur dögum. Þetta áfall er þó langsamlega mest og
víðtækast. Að sjálfsögðu þarf að grípa til neyðarráð-
stafana til þess að hvorugt komi til — skortur á brýn-
um neyzluvörum svo sem mjólk, og afhroð, sem hrekja
mundi fjölda bænda á vonarvöl og verða óbætanlegt á-
fall fyrir landbúnaðinn og þjóðina í heild.
Að sjálfsögðu verður að koma til mikill stuðningur
af opinberri hálfu til fóðuröflunar, flutningur heyja
svo sem unnt er og útvegun heppilegs fóðurbætis. Á
sama hátt' verða bændur að haga bústofnsskerðingu
sinni á þann veg, að sem minnst afurðatap verði, og
hagkvæmast með hliðsjón af því fóðri, sem völ er á
Samtök bændastéttarinnar gerðu sér glögga grein fvrir
þessum horfum og ástandi þegar á Stéttarsambands-
fundinum í haust og lögðu fram ljósar tillögur. Verður
vonandi eftir þeim farið, bæði af stjórnarvöldum, fé-
lagssamtökum bænda og bændum sjálfum.
Það er athyglisvert, að landbúnaðurinn verður nú
fyrir áfalli þriðja árið í röð eins og búnaðarmálastjóri
sagði. Það segir mikla sögu í hnotskurn. Fóðuröflunar-
mál landbúnaðarins eru ekki í bví horfi, sem nauðsvn-
legt er í nútíma búskaparháttum og alls ekki í sam-
ræmi við möguleika tæknialdar. Það var þvi ekki að
ófyrirsynju, að Gunnar Guðbjartsson, formaður Stétt-
arsambands bænda lagði á það áherzlu í yfirlitsræðu
sinni á Stéttarsambandsfundinum. að hann hefði mikl-
ar áhyggjur af fóðuröflunarmálum og þróun síðustu
ára í beim efnum.
Á góðærisköflum fyrir einum eða tveimur áratugum
álitu menn, að nægilegt væri að rækta mikið, bera vel
á og hafa súgþurrkun. Augljóst er, að þetta eru engan
vogin næg úrræði, svo sem síðustu ár hafa greinilega
svnt. Mvræktin og innfluttar grasategundir standast ekki
íslenzkar aðstæður nægilega vel. Kal og graseyðing í
t'Tnum er brýnasta rannsóknarefni landbúnaðarins, og
má ekki lengur taka á því vettlingatökum. Áburðar-
framleiðslan er of lítil og einhæf, stækkun og breyting
áburðarverksmiðiu hefur dregizt úr hófi, þótt nú djarfi
fyrir einhverjum úrbótum. Súgþurrkunin er engan veg-
in nægilega trygf? heyverkunaraðferð í verstu sumrum.
Þar kallar lífsnauðsyn á tæknilega úrlausn, eins og glöggt
má siá í sumar.
Það viðhorf má ekki lengur ráða að láta hverjum
degi nægja sína þjáningu. Framsýnin ein getur bjarg-
að málinu. í góðum sumrum má ekki sofa og njóta
blíðunnar eins o.e hún væri endalaus. Þá þarf einmitt
að húast við hinn versta, svo að komizt verði hjá dýr-
um nevðarráðstöfunum eða stórtjóni þegar illa árar.
lWf>ð beirri forsiá einni verður búið á tslandi
Samfara nauðsynlegum bráðabirgðaráðstöfunum til
þess að bæta eftir mætti úr vanda þessa árs vegna
of Htillar forsjár áður, þarf nú að taka hewerkunarmál-
in nvium tökum Efna verður ‘;il rannsóknar og síðan
gerðav hentugustu t.ækja, sem völ verður á til hrað-
þm-rkunar heys Lítill vafi mun á því, að slík tæki
er unnt að gera Landbúnaðurinn má ekki lengur eiga
hevverkunina undir sól og regni. Sú áhætta er of dýr
íyrir alla þjóðina.
| EDWARD B. FISKE:
James A. Pike - kirkjuleiðtogi,
sem ræddi við framliðna menn
Við fráfall hans missti kirkjan mikilhæfan og umdeildan kennimann
SAGA séra James A. Pifce er
saga langvarandi andlegra á-
taka. Hann var þabólskur á
barnsaldri og þegar hannn hóf
störf innan kirkjunnar ætlaði
hanin að verða prestur Jesúíta
en gerðist brátt hersfcár efa-
semdamaður. Hann gebfc því í
biskupafcirfcjuna og varð bisk-
up, en saigð-i af sér fyrir þremur
árum og gekfc lobs úr fcdrbj-
unni í vor sem leið, þar sem
hún væri „sjúfc ef ebki deyj-
andi stofnun", eins og hann
orðaði það.
Dr. Pifce týndist fyrir
sböniimu í eyðimiörkinni í Judeu
og var þá enn að leita
að svörum við þeim spurning
urn, sem höfðu ásótt hann alla
ævi eða 56 ár
DR. PIKE fyrrverandi bisk-
up var á ferð um Gyðingaland
ásamt konu sinni Diönu sem er
31 árs að aidri. Þau voru að
rannsaka frumkristnina. Þau
lögðu leið sína frá Betlehem
til Jeríkó, en fóru út af sióð-
inrni og leigubíliinn varð fast-
ur í vegleysu eyðimei-fcurinnar.
Hjónin lögðu af stað gang-
andi úit i' eyðimiörkinni, en dr.
Pilke gafst upp. Konan komst
til manna og sótti hjáip. Lög-
regla, hermenn og Beduínar úr
nágrenninu ledtuðu áraogurs-
laust að dr. Pike í heila vifcu.
Þá fannsit lík hans. Hann hafði
hrapað fram af háum björg-
um og be ðið bana.
HRYGGILEG atvik höfðu
áðlur hemit dir. Pifce. Fyrsta
hjónaband hans var gerf ógilt,
en annað hjónaband endaði með
sfcilnaai. Soniur hans, James
yngri, sviftd sig lifi í gdstiher-
bergi i' New York fyrir þrem
ur árum.
Ferill dr. Pifces sem biskups
í bi'S'kupakix'kjunni var einnjg
stormasamur og ýmis konar á-
töfc tíð. Hann lét í ij'óis í skrif-
um sínum efasemidir um sum
grundvaliaratriði kristinna kenn
inga, svo sem meyfæðinguna,
endurholdgunina og þrenning
una. Hann hélt til dæmis fram,
að þrenningin, sem gerir ráð
fyrir að Guð sé þrí'einn, eða fað
ir, sonur og heiiagur andi,
væri byggð á grísfeum hug
myndum frá fjórðu öld, en þær
hefðu ebki framj£,r við rök að
styðjast.
„ÞEGAR við nefnum þrenn-
ingu í dag getum við efcfci
varizt því að okkur kemur í hug
nefndarguð", sagði dr. Pike.
„En það sem að bafci liggur,
lifandi Guð, sem snertir obfcur
og við snertum á þann hiáltt, að
því verður að nofekru lýst
með þvi að grípa til þríeinimg
arinnar, bað aðhyllist ég.“
Biskupakirkjan miebur rétt-
trúnað eftir hinni formu trúar
játningu og messusiðabókinni,
emda litu margir kirkjuhöfðingj
ar svo á, að ummæli dr. Pikes
væru árás á grundvallarkennins
arnar. Hitt jók svo á mikilvægi
deilunnar, að skoðanir ór Pjk
es vöktu mikla athygli.
ÁRIÐ 1966 gerði hópur b'sk
upa tilraiun til þess á fundi í
James A. Pike
Wheeling { Vestur-Virginíu að
fá dr. Pike dæmdan fyrir villu
trú. Ágreiningurinn milli kirkj
unnar og dr. Pikes jékst enn,
þegar hann fullyrti, að hann
hefði hafit samband við hinn
framliðna son sinn með aðstoð
sóra Arfíhurs A. Ford, en hann
er kunnur miðill, sem sagði frá
því fiyrir skömmiu, að hann
hafði séð dr. Pifce lifandi í
helli.
Dr. Pifce hafði takmarkalaust
ímyndunarafl, var alveg óvenju
lega ákveðinn maður og sóttist
að þv: er virtist óaflátanlega
ef'tir því að vekja meiri og
meiri eftirtefct. Af þeim sök-
um varð sennilega ekki hjá því
komdzt að hann slitnaði úr
temgslum við sérhverja stofn-
un, sem hann tók þátt í.
ÁGREININGSEFNIÐ á fund-
inum í Wheeling var guðfræði
legur rétttrúnaðui og sam-
band við fraimiliðna. Fundurinn
leiddi það eitt í ljós, að kirkj
an gat efcki rúmað dr. Pike.
Leiðtogar kirkjunnar óttuðusit,
söfnuðinn og reyndu að friða
andstæðinga dr. Pifces með þvi
að fylkja sér um samþykkt, sem
gagnrýndi framferði hans og
dró markmið hans í efa.
Pike hélt fram lélegum guð
fræðikenningum, sem lærðum
mönnum veittist auðveit að
riifa niður og prédikanir hans
voru hvarflandi og snérust um
hann sjálfan. En hann bar fram
margax tímaibærar spu-rningr,
og aðrir kirkjuileiðtogar neit-
uðu meira aö segja að taka op
linberleigia afs'ii'ðiu til þedrra
sumra.
DR. PIKE var fulltrúi þeirr
ar hneigðar múitímans að bera
nálega flyrirfram brigður á
öll rétttrúnaðarkerfi og gagn-
rýna hvaðeina af róttæfcni.
Þessi hneigð er d'áð meðal
fræðimanna og umliðin hjá
æskufólki ,en sýnilega er hún
óþolandi begar biskup á í hlut.
„Allit, sem ég segi, endar á
spurningarmerki“, sagði hann.
„Ef ég giæti búið til hárrétta
ímiynd Guðs væri það guðlast,
þar sem það væri tilraun tdl
sk U'i’ ðgo ð a dýrk u n ar. “
Guðfræði dr. Pikes var á-
kveðin og jáfcvæð bæði í gamal
kunnum og nútimalegum ikiln-
ingi, eða virtist einkennast af
þeirri sannfæringu, að trúin
væri móttækileg fyrir rökræn-
ar sannanir — eins og sam-
band við framliðna — þrátt fyr-
ir sína fornhelgu dulrænu. Þessi
hneigð leiddi nann inn á svið,
sem eru nú fyrst aS korna til
álita trúarlega, eins og hug-
F^amhald á bls. 15.