Vísir - 20.10.1978, Blaðsíða 10

10
VÍSIR
útgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjdri: Davfö Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri eriendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Umsjón meö hetgarblaöi: Árni Þórarinsson. Blaöa-
menn: Berglind Ásgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Elias Snæland Jónsson,
Guðjón Arngrimsson, Jón Einar Guðjónsson, Jónlna Mikaelsdóttir, Katrín Páls
dóttlr, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi
Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gynnar V. Andrésson,Jens
Alexandersson. utlit og hönnun: Jón öskar Hafsteinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Áskriftargjald er kr. ^oo kr.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson á mánuöi innanlands.
Auglýsjngar og skrifstofur: Siðumúla 8. Verð i lausasölu kr. 120 kr.
Slmar 86611 og 82260 eintakið.
Afgreiösla: Stakkholti 2—4 simi 86611 Prentun Blaðaprent h/f.
Ritstjórn: Siöumúla 14 simi 86611 7 linur
í boðhlaupi um
„bestu málin"
Ólafur Jóhannesson, forsætisráðherra, flutti í gær-
kveldi stefnuræðu sína á Alþingi og að venju fóru fram
umræður í kjölf ar hennar. Fátt kom þar nýtt f ram, enda
stefna ríkisstjórnarinnar Ijós í meginatriðum frá því að
samstarfsyf irlýsing stjórnarf lokkanna var birt í sumar.
Undirbúningur er hafinn að ýmsu því, sem stjórnin
hyggst beita sér fyrir, en flest er þó enn aðeins í formi
fyrirheita á pappírnum.
Forsætisráðherra sagðist búast við að flestir stuðn-
ingsmenn stjórnarflokkanna, ætluðust til þess að ríkis-
stjórn þeirra yrði fyrst og fremst framfarastjórn. Hlut-
verk hennar yrði þó f yrst í stað að sínum dómi aðallega í
því fólgið að vera viðnáms- og aðhaldsstjórn.
Ekki vantar það, að hlutverkið sé göf ugt, og ekki þarf
heldur yf ir þvi að kvarta, að stef nuyf irlýsingin feli ekki í
sér hin merkustu mál, sem „stefnt skal að'' á næstunni
að komið verði í höf n. Margt af þessu eru stef numál sem
allir stjórnmálaflokkarnir hafa lengi verið og eru sam-
mála um. En þá greinir á um þær leiðir, sem velja á að
settu marki.
Leiðirnar, sem stjórn Ölafs hef ur valið fram að þessu
verða til þess að ekki er hægt að ná jöfnuði í ríkis-
búskapnum og þótt vísitalan sé að verulegu leyti niður-
greidd, dugar slíkur talnaleikur ekki til þess að bjarga
efnahagsmálunum. Afleiðingar gengisfellingar, launa-
hækkana og verðhækkunar margra vörutegunda, sem
hækkað vörugjald hef ur áhrif á, eru of alvarlegar f efna-
hagslífinu.
Annars hafa þingmenn og ráðherrar sýnt f remur lítinn
áhuga á ef nahagsmálunum á Alþingi f ram að þessu, þar
til í umræðunum í gærkveldi. Fjárlögin koma þeim
sennilega endanlega á sporið.
Fyrstu dagar þessa hundraðasta löggjafarþings
Islendinga eru sérstæðir fyrir það, hve gífurlegt kapp
hefur hlaupið ýmsum nýliðum þingsins í kinn. Þeir
hamast við að semja og láta prenta frumvörp um ýmis
mál, sem talin eru falla vel í kramið hjá þeim kjósend-
um, er studdu sigurf lokkana tvo í alþingiskosningunum í
sumar. Spennan magnast svo þegar kemur að því, hvorir
verða fyrri til að koma plöggum sínum á borðin í þing-
sölum, kappar Alþýðuflokksins eða Alþýðubandalags-
ins.
Báðir aðilar eru smeykir um að hinir séu að „stela"
einhverjum góðum málum frá þeim, en hin vaska
stjórnarandstöðudeild Alþýðuflokksins hefur þó haft
forystuna fram að þessu.
Bestum árangri til þessa hefur sá hópur náð í
kapphlaupinu um kosningaaldurinn. Þar tókst þeim að
komast í mark með 18 ára kosningaaldursfrumvarp
nærri viku á undan þeim sprettharðasta í þingflokki
Alþýðubandalagsins, Ólafi Ragnari Grímssyni.
Framsóknarmennirnir fara aðeins fetið enn sem
komið er og sýna lítinn áhuga á að taka þátt í
spretthlaupi samstarfsflokka sinna í ríkisstjórninni, og
Sjálfstæðismennirnir hafa fram að þessu flestir verið í
startholunum við enda hlaupabrautarinnar að deila um
það, hverjir eigi að hlaupa fremstir í þeirra boðhlaups-
sveit.
Þetta eru mennirnir, sem lofuðu þjóðinni því hver í
kapp við annan á liðnu sumri að þeir skyldu leiða hana út
úr þeim ógöngum, sem hún er komin í.
Þegar boðhlaupinu um „bestu málin" nú í þingbyrjun
er lokið er þess að vænta, að þeir snúi sér að „stóru mál-
unum", efnahagsmálunum.
Mikið á ef laust eftir að tala um þau mál á næstunni í
þinginu. Frammistaða stjórnarf lokkanna til þessa vekur
ekki miklar vonir um að þeim takist að ráða við
verðbólguna. Skammtímaráðstafanirnar undanfarið
hafa aukið bólguna í stað þess að leiða til hjöðnunar.
—ÓR
Föstudagur 20. október 1978 vxa
Finnst olía
við ísland?
Frumkannanir á því
hvort olia finnst í setlögum
landgrunnsins við island
hefjast í næsta mánuði.
Iðnaðarráðuneytið hefur
veitt bandaríska rann-
sóknarfyrirtækinu
Western Geophysical leyfi
til rannsókna hér við land
og er rannsóknarskip á
vegum þess væntanlegt.
Frá þessu er skýrt í siöasta
hefti Frjálsrar verslunar. Hingaö
til hafa menn talið að fiskistofnar
væru eina auðlind tslands innan
marka landhelginnar en um
nokkurt skeiö hafa menn gælt við
þá hugmynd að olia kunni að
finnast á landgrunninu.
1 áður nefndri grein i Frjálsri
verslun segir að I almennum vis-
indarannsóknum i kring um
landið undanfarin ár hafi komiö
fram visbendingar sem gætu bent
til þess að á botninum væru setlög
með oliu i. Sovétmenn voru m.a.
viðriðnir slika könnun noröaustur
af landinu, i grennd við Jan
Mayen. A siðustu árum hafa
margir erlendir aðilar haft áhuga
á að taka þátt i sllkum könnunum,
t.d. oliufélög eöa rannsóknar-
fyrirtæki sem selja oliufélögum
eða öðrum niðurstöður sinar.
Meðal þeirra var Western
Geophysical. 1 júni i sumar fóru
fram viöræöur milli þess og
islenskra stjórnvalda. 1 fram-
haldi af þvi var gerður samningur
við fyrirtækið um rannsóknirnar i
haust.
Rannsóknartiminn þrjár
vikur.
Western Geophysical er banda-
riskt fyrirtæki sem hefur aösetur
i London. Það hefur reynslu af
slikum athugunum viða um heim.
Rannsóknarskip á þess vegum,
Karen Bravo, kemur hingaö i
nóvember og mun sigla
samkvæmt þeim leiöum sem
merktar eru á meðfylgjandi
korti. 1 fyrstu var gert ráö fyrir
þvi að skipið kæmi i þessum
mánuði en i samtali við VIsi sagði
Ólafur Egilsson deildarstjóri i
utanrikisráöuneytinu, en hann
tók þátt i samningum við Western
Geophysical, aö skipinu heföi
seinkaö vegna veöurs en það er
við rannsóknir út af strönd Bret-
lands.
Rágert er að rannsóknin taki
þrjár vikur en leiöin sem sigld
verður er samtals 1100 km löng.
Frjáls verslun skýrir frá þvl að
hér sé um algjörar frumkannanir
að ræða. Þær byggist eingöngu á
jarðeðlisfræöilegum mælingum,
segulmælingum og þyngdar-
mælingum.
1 leyfisbréfi sem iðnaðarráðu-
neytið hefur gefið út til fyrir-
tækisins er m.a. tekið fram að
leyfishafi skuli framkvæma
könnunina á öruggan og ábyrgan
hátt og taka tillit til lifandi auð-
Bandarískt fyrírtœki leitar að
olfu á landgrunni íslands. Rann-
sóknir hefjast í nœsta mánuði
VÍSINDIN EFLI
NÝSKÖPUN
í LANDBÚNAÐI
A norðanverðu Keldnaholti
hefur verið komið upp myndar-
legum byggingum sem hýsa rann-
sóknarstofnanir atvinnuvega.
Þangað hverfa lærðir menn til
starfa á morgni hverjum, og hafa
mikil og góð háskólapróf til að
stunda margvfsleg rannsóknar-
störf. Er sjálfsagt allt gott um
þau að segja, og þann atvinnuveg,
sem stundaður er i fyrrgreindum
byggingum og kenndur er við vis-
indi. Auk þess þýöir litið að hafa
hátimbraöa menntunarstofnun
eins og Háskóla Islands, sé hvergi
til staöur i landinu, þar sem
prófamenn mega höréi halla að
loknu námsstriti. Þótt gott sé að
vinna störf sin i kyrrþey má vel
vera aö opinberar og hálfopin-
berar stofnanir þurfi að gæta þess
að langar þagnir um störf, sem
kosta mikið fé, gætu þýtt að litið
vinnist og árangurinn væri eftir
þvi — jafnvel ekki frásagnar-
verður.
Vandamálin.
Þótt hér sé starfandi rann-
sóknarstofnun landbúnaöarins,
viröist umræðan um vandamál
þessa atvinnuvegar litið sem
ekkert snerta þau störf, sem
kunna að vera unnin i þessari
rannsóknarstofnun, eða þá að
starf þessarar stofnunar liggur i
sliku þagnargildi,að okkur venju-
legu fólki séu ekki ljós þau áhrif,
sem rannsóknarstofnunin hefur
haft á landbúnaöinn á undan-
Neðanmóls
/" V”
Indriöi G. Þorsteins-
son telur, aö rann-
sóknarstofnun land-
búnaöarins geti vfsað
bændum veginn til
betri búskaparhátta,
„þannig að þeir geti af
hyggjuviti sínu í bland
viö vfsindin svifaö sér
svolítiö innan þúsund
ára gamalla og nær
óbreyttra grundvallar-
hátta í búskap". ^
tMmnivniiiiiiiainy......
Ijförnum árum. Vandamál land-
búnaðarins stafa m.a. af of litlu
Ibeitarþoli fyrir þann fjársafnaö,
sem gengur á afrétti sumar
hvert. Þau stafa af stöðugum og
viðtækum uppblæstri lands. Þau
stafa af einföldum og breytinga-
• lausum búskaparháttum og þau
stafa af röngum áherzlum I fram-
leiöslu, sem hafa valdið þvi
hin þýðingarmiklu búnaðar-
• störf sæta nú vaxandi gagnrýni
án þess aö bóndinn hafi nokkuö i
höndunum til að svara henni.
Að svifa sér
Nú finnst leikmanni ekki úr '
vegi, aö rannsóknarstofnun i
landbúnaði hafi meö höndum ein-
hverjar þær rannsóknir og út-
reikninga, sem með vissum hætti
gætu visaö bændum veginn til
betri búnaöarhátta, þannig að
þeir gætu af hyggjuviti sinu i
bland við visindin svifað sér svo-
litið innan þúsunda ára gamalla
og nær óbreyttra grundvallar-
hátta I búskap. Eflaust munu
bændur sjálfir gera breytingar á
búskap sinum þegar timar liða en
þær breytingar munu ganga hægt
fyrir sig og miöast viö pólitlska
forsjá, afurðasölulög og verzl-
unarhætti. Eins og er leitar
bóndinn forustu meðal þing-
manna, forstjóra búnaðarsam-
taka og samvinnuverzlunarinnar. i
A sama tíma hefur hann nær {,
engar spurnir af þvi, sem er aö
gerast innan rannsóknarstofn-