Vísir - 04.11.1978, Page 10

10

utgefandi: Reykiaprent h/f
Framkvæmdarstjóri: Daviö Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnai’sson
V
Ritstjórnartulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Umsjón með helgarblaði: Arni Þórarinsson. Blaða-
menn: Berglind Asgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Elias Snæland Jónsson,
Guðjón Arngrímsson, Jón Einar Guðjónsson, Jónina Mikaelsdóttir, Katrín Páls-
dóttir, Kjartan Stetánsson, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi
Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson,Jens
Alexandersson. útlit og hönnun: Jón Öskar Hafsteinsson, Magnús Olafsson.
Laugardagur 4. nóvember 1978
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8.
Simar 86611 og 82260
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611
Ritstjorn:. Siðumúla 14 simi 86611 7 linur
VÍSIK
\
Askriftargjalderkr. .2400 á mánuði innanlands.
Verð i lausasölu
kr. uo eintakið.
I Sérkennilegt sjónarspil
| hefur vakið áthygli
■ manna á vettvangi borg-
I arstjórnar Reykjavíkur,
I þar sem tvær konur, sem
I báðar eiga aðild að meiri-
I hluta borgarstjórnar
1 hafa deilt af hörku um
I einn þátt menningar-
j starfsemi borgarinnar.
Báðar þessar konur eru
| fulltrúar alþýðuflokk-
I anna í borgarstjórninni,
I Al þýðuf lokksins og
■ Alþýðubandalagsins, þær
I Sjöfn Sigurbjörnsdóttir
* og Guðrún Helgadóttir.
Sjöfn fullyrðir, að það
J sé f Ijótfærni Guðrúnar að
| kenna, að myndlistar-
■ menn hafi nú lýst mynd-
I listarhúsið á Miklatúni í
| bann, en Guðrún segir að
I skrökvað hafi verið upp í
I opið geðið á sér varðandi
I þetta mál og fundargerð-
I ir verið faldar fyrir sér.
J Ásökunum Guðrúnar um
| ólýðræðisleg vinnubrögð
I segist Sjöf n visa til föður-
| húsanna sem hverjum
■ öðrum þvættingi. Á borg-
I arstjórnarfundi í fyrra-
I dag sagði Guðrún, að
■ Sjöfn ætti nú að stíga of-
I an úr ásæti sínu og semja
við listamenn, en Sjöfn
hefur verið þeirrar skoð-
, unar að listamenn ættu
I salarkynnum Kjarvalsstaða
■ wuam wmam wmmm mmm wmmm mmm wmmm mmm wmmm mm i biii bb bu mmm wmam mmwm wwmm mmm m
Eiga kjörnir fulltrúar eða
hagsmunahópar að stjórna?
ekki að hafa atkvæðisrétt
í stjórn hússins, þótt þeir
mættu sitja f undi og hafa
tillögurétt.
Félag íslenskra mynd-
listarmanna hefur nú í
annað sinn bannfært
Kjarvalsstaði, það er
bannað félagsmönnum
sínum að sýna þar verk
sín. Auk þess vinna
myndlistarmenn að því
að fá önnur aðildarfélög
Bandalags íslenskra
listamanna til þess að
styðja bannfæringuna og
jafnframt hefur verið
leitað stuðnings samtaka
listamanna í nálægum
löndum. Yfirleitt hafa
flest samtök listamanna
dansað eftir þeim nótum,
sem myndlistarmennirn-
ir hafa sent frá sér og er
við því að búast að svo
verði áfram.
Kjarni þessa máls er
aftur á móti sá, að
Reykjavíkurborg hefur
endurgreitt listamönnum
það fé, sem þeir lögðu á
sínum tíma í byggingu
Kjarvalsstaða og þeir
hafa fyrir það komið sér
upp sérstökum sýningar-
sal. Þar með á borgin að
vera laus allra mála við
þá og afskipti þeirra af
stjórn hússins.
Þótf Vísir sé þeirrar
skoðunar að Félag
islenskra myndlistar-
manna og önnur félög
listamanna eigi ekki að
hafa ákvörðunarvald um
það, hvaða listaefni borg-
arbúum er sýnt eða flutt
á Kjarvalsstöðum, er
ekki þar með sagt, að
hvaða efni sem er eigi
þangað erindi.
Nauðsynlegt er að hús-
stjórnin hafi sér til ráðu-
neytis sérfræðing á sviði
lista og taki tillit til um-
sagna hans, þannig að
gerðar séu ákveðnar list-
rænar kröfur til þess sem
þar er á boðstólum. En
hússtjórnin verður að
hafa endanlegt ákvörð-
unarvald um það, hvað
borgarbúum er boðið
uppá í þessari menning-
armiðstöð þeirra sjálfra.
Fólkið í borginni hefur
kosið sér fulltrúa til þess
að fara með málefni
Kjarvalsstaða eins og
annarra borgarstof nana
og það væri fráleitt að
fela einhverjum hags-
munahópum eins og Fé-
lagi íslenskra myndlist-
armanna, sem ekki er
einu sinni félag allra
myndlistarmanna í land-
inu, umráð slíkra eigna
Reykvíkinga.
Ég svara ekki spurn-
ingum. Ég spyr...
VANGAVELTUR
efftir Sigvalda
Hjálmarsson
ÉG SVARA ekki spurning-
um, ég spyr:
En mér sýnast börn viökvæm-
asti gróöur jaröarinnar, og þvi
er fullt efni til aö helga þeim ár,
1979, enda bitna sérgæöi og fá-
vísi manna haröast á börnum.
Þau börn skulu nefnd og
þeirra málstaöur varinn sem
liöa skort og kvöl af hiröuleysi,
einstæöingsskap, fátækt. En
mig uggir aö hin börnin veröi
fremur útundan þar sem ekkert
er aö, þvi þar sem ekkert er að
eroftast mikiö aö, aðeins á ann-
an hátt.
Ég varpa fram þeirri spurn-
ingu hvort foreldrar „eigi” börn
sin og hvort þeir hafi nokkurn
rétt til aö ráöa yfir þeim um-
fram skylduna til aö vernda þau
og annast á þann máta aö þau
megi þroskast og vaxa eftir eig-
in lögmáli rétt eins og blóm i
haga.
Þaö ber aö ihuga hvort .
„góöir” foreldrar eruskynsam-
lega eöa fávislega „góöir” og
hvort ekki þurfi lfka einskonar
barnavernd gegn „góöum” for-
eld rum.
1 annan staö varpa ég fram
þeirri spurningu hvort ekki
þurfi að vernda börn fyrir ann-
arri innrætingu en þeirri sem
kemur úr sjónvarpi og kvik-
myndum — sem raunar er
næsta ógeösleg.
Þarf ekki aö vernda börn yfir-
leitt fyrir innrætingu?
Oft heyrist aö brýnt sé aö ala
börn upp svona og svona. Hitt
ætti þó aö vera deginum ljósara
aö foreldrarnir þyrftu þá fyrst
aö ala sjálfa sig upp!
Hver getur .'’illyrt aö barn sé
verr „upp alið” nýfætt en for-
eldrarnir fullorönir?
Ég svara ekki spurningum, ég
spyr.
En hvaöa rétt hafa foreldrar
til aö troöa uppá barniö þeim
komplexum og sálarkreppum
sem þeir eiga sjálfir viö aö
striða, trúarskoöunum sinum og
fölsku siögæöi — þeirri lágkúru
aö vera góöur svo aðrir veröi
góöir viö „þig”, vegna þess
mannlíf er i flestra huga aöal-
lega kaupskapur aö svo miklu
leyti sem þaö er ekki striö?
Uppeldi er i mínum augum aö
stuöla aö þvi aö upp vaxi heil-
brigtog eðlilegtfólk. Þaöættiað
byggjast á þvi aö varast aö
spilla i staö þess aö búa til.
Menn búa ekki til birkitré, en
þau eru fegurst þegar þau fá að
vaxa eftir sinu eigin dulda lög-
máli. Foreldrarbúa heldur ekki
börn sin til: þau veröa til útaf
þeim. Þessi dularfulla óþekkta
stærö sem er lif, hún ein býr til.
Og sist af öllu eru börn sýnis-
gripir og status-symból hégóma
gjarnra foreldra.
Aö barn hagi sér „fallega”,
viö matborð eða á öðrum heim-
ilum þegar þaö er gestkomandi
þarf ekki aö eiga neitt skylt viö
gott uppeldi. Oft er hreingern-
ingin ekkert annaö en aö sópa
ruslinu undir gólfteppið.
Manni skilst aö á
Viktoriu-timanum hafi veriö
rækt hiö áferöarfallega uppeldi,
en sú kynslóö sem þá óx upp i
Evrópu vann þaö afrek aö
hleypa af staö tveim heims-
sty rjöldum.
Ég hvessi mig af því mér sýn-
ist tillitsleysi viö börn fara vax-
andi sem ma. kemur fram i' þvi
aö allt i lagi sé aö henda þeim á
milli tiu-tuttugu kerlinga þegar
þau eru litii meöan foreldrarnir
eru aö vinna fyrir einbýlishúsi.
Og þráttfyrir allan austurinn af
fötum, leikföngum og öðru þvi
dóti, sem ráöandi kynslóö finnst
mestu verömætin og sækist
helst eftir, fer mildi i garö barna
ekki vaxandi.
Fyrir ári eöa svo varö ég vitni
aö því að ung móöir skammaöi
dóttur sina eitthvaö fimm eða
sex ára. Þetta gerðist á al-
mannafæri i Breiöholti. Móöirin
lét eins og bestia og hótaöi
flengingu og eldi og brenni-
steini, en dóttirin tók ærustu
hennar einsog fulloröin mann-
eskja.
Kannski þetta eigi aö vera
afturhvarf til strangleika fyrri
tima af þvi unglingar eru ódæl-
ir og byrja snemma aö drekka
og frýnast i kynlif? Bara aö
seinni villan verði þá ekki hinni
fyrri lakari.
Eitthvaö nýtt veröur að koma
til.
Égsvaraekki spurningum, ég
spyr.
Athugiö móralinn i þvi aö
skipa og krefjast hlýðni af þvi
uppalandinn er sterkari en
barniö. Hvað heitir þaö ef i hlut
eiga fullorðnir ef knúiö er til
hlýðni meö handafli? Þaö heitir
kúgun, nauöung, nauögun, og
þykir ekki til fyrirmyndar!
Hvernig er hægt að með-
höndla barná þannhátt? Hvers
vegna er þess þörf? Og hvort er
líklegra að ástæðan felist i eöli
barnsins ellegar venjum for-
eldranna?
Svo er þess kraftst að barn
fyrirgefi. Og þaö fyrirgefur!
Engar mannverur fullorðnar
eru jafn-göfuglyndar og litil
börn. Barn byrjar ekki að erfa
misgeröir og fara i fýlu fyrren
þaö hefur iært þaö af foreldrum
sinum.
í uppeldi rlkir tvöfalt siögæöi:
annað fyrir barnið hitt fyrir
þann sterka.
Égsvara ekki spurningum, ég
spyr:
En ef minnst er á „gott” er
það ekki einungis gott fólk? Og
er þá gott uppeldi nokkuð annaö
en uppalendur sem eru góöar
manneskjur?
-26.10.1978