Vísir - 25.02.1980, Blaðsíða 9

vtsm 'Mánudagur 25. febrúar 1980
Launpegar
í leit
aö flokki
Nú er tilefni til aö efast um
hvort um hvort AlþýOubanda-
lagiö nýtur öllu lengur þeirrar
sérfræöilegu þekkingar, sem
forustumenn margvfslegra
launaþegasamtaka veittu þvi
meöan ekki var hreinsaö til í
flokksráöinu. Mun þá fara
saman stefnumiö um núllpunkt
og fjarvistir hinna sérfróöu og
veröur þaö skrftiö niöurlag um
þaö er lýkur. A hinn bóginn mun
Alþýöubandalagiö hafa friö til
þess um sinn aö efla launamis-
rétti f þágu svonefndra mennta-
manna, sem hafa illa þolaö
kenningar Guömundar J. og
annarra i launamálum og
kenndar hafa veriö viö jafn-
launastefnu. Jafnlaunastefna er
drengileg kenning þeirra sem
halda uppi málstaö láglauna-
hópa f þjóöfélaginu, en hún
samrýmist mjög illa sjónarmiö-
um þeirra, sem safna aö sér
prófgráöum erlendis (meö mis-
jöfnum árangri þó) og komast á
tannlæknastig um leiö og þeir
snúa heim frá námi til ver-
stöövarinnar á Islandi, eftir
dýrar fjarvistir, sem hafa veriö
kostaöar af verstöövarmönn-
um. En þaö voru einmitt slfkir
tannsmiöir forréttindanna, sem
ýttu forustuliöi launþegasam-
taka úr flokksráöi Alþýöu-
bandalagsins.
Vinstra fór — bónbjarga-
stefnu.
Menn hafa veriö að spá
varanlegri breytingu á flokka-
skipaninni í landinu eftir
myndun stjórnar Gunnars
Thoroddsens. 1 fyrsta lagi er
litiö svo á, aö landbúnaöar-
stefna núverandi rikisstjórnar
og vinslit fjögurra þingmanna
Sjálfstæöisflokksins og afgangs-
ins af þingflokknum, skapi meö
tiö og tima kjarna aö nýjum
flokki auönist rikisstjórninni aö
sitja umtalsverðan tfma, t.d.
fjögur ár. Helzt fylgi slfks flokks
kæmi frá borgarbúum, sem
vilja meira olnbogarými til at-
hafna en nú er, og úr sveitum,
sem komnar eru lengra á þró-
unarferli hjaröbúskapar en
nemur visitölubúi. Ef slfkar aö-
stæöur sköpuöust stæöi Fram-
sóknarflokkurinn frammi fyrir
sérstökum vanda, sem hann
gæti ekki svaraö, enda hefur
hann I óöaönn veriö aö hengja
þann aöilann, sem i raun skiptir
sveitirnar máli, þ.e. samvinnu-
hreyfinguna. Þau öfl, sem hér
um ræöir, hafa þegar fengiö
nokkra von um úrbætur. Og þótt
okkur kunni aö greina á um þaö,
„Alþýöubandalagiö er eiginlega klofiö I fernt eins og haglega nlöursneidd flatkaka”. Myndin er af þing-
fiokksfundi hjá Alþýöubandalaginu.
hvað þessar úrbætur eru skyn-
samlegar, hafa þær meiri
pólitiska þýöingu en okkur
grunar. Flokksmótun, sem
beinist aö þvf aö veröa viö
þörfum þeirra, sem langtímum
saman hafa setið óánægöir,
annars vegar i vinstra fári
Sjálfstæöisflokksins, og hins
vegar f bónbjargastefnu Fram-
sóknar, tekur auövitað langan
tfma. Þess ber aö gæta aö hér
yröi ekki um aö ræöa flokk, sem
búinn yröi til á einni nóttu, eins
og þau flokksbrot, sem hingað
til hafa skotið upp kollinum, og
hafa eiginlega verib lftiö annað
en framhaldsgrein f blaöi, og
„Menn hafa veriö aöspá varanlegri breytingu á flokkaskipaninnl I landinu eftir myndun stjórnar Gunn-
ars Thoroddsens?
Þá hefur ágætur málvinur minn og félagi um
stuðning við Albert Guðmundsson f forsetakjöri,
Guðmundur J. Guðmundsson, vaknað utan f lokks-
ráðs Alþýðubandalagsins ásamt öðru forustuliöi
launþegasamtaka f landinu, sem hélt með honum
hóp austan við sól og sunnan við mána verðbólgu og
kjararýrnunarsamfélagsins, sem við höfum kallað
yfir okkur við meting um Iffskjör. Guömundur er
kominn langan veg til húsnæðisleysis sín f Alþýðu-
bandalaginu og hefur stöðugtorðið gleggri og mats-
hæfari á tilgangsleysi einberrar pólitikur f laun-
þegamálum, þegar mestu skiptir að framsóknin sé
heilleg og skynsamleg og án lykkjufalla. Hann er
kannski orðinn alveg vita gagnslaus fyrir Alþýðu-
bandalagið, eða þá að núverandi stjórnarsamstarf
um núllpunkt i 11 launamálum kallar á friðslit
„verkalýðsflokksins" við launaþegasamtökin. Ekki
þarf að ræða, að fremur treystir maður Guðmundi
J. til að vita hvernig eyrarkörlum Ifður f launamál-
um en Alþýðubandalaginu.
hafa auk þess veriö ófær um alla
stefnumótuna aöra en þá aö fá
varnarliöið burt. Hinn nýi
flokkur risi upp af sameiginleg-
um pólitlskum þörfum, sem
tækju til flestra málaflokka I al-
vöru.
Eins og niðursneidd flat-
kaka.
í raun er ekki kurteisi aö fara
að ræöa um hugsanlega flokks-
mótun sem afleiöingar af
mvndun stjórnar Gunnars
Thoroddsens, þegar hugurinn á
að vera bundinn viö fíokksráö
Alþýöubandalagsins, nema
fyrir þvi séu einhver frambæri-
leg rök, aö brottrekstur forustu-
manna launþega úr flokksráö-
inu eigi rót aö rekja til nýs upp-
gjörs á vinstri vængnum sam-
hliða áöurgreindu uppgjöri
innan borgarflokkanna tveggja,
Framsóknar og Sjálfstæöis-
flokks. Alþýöubandalagiö er
eiginlega klofiö I fernt, eins og
haglega niöursneidd flatkaka.
Eitt brotiö er menntamenn, sem
nú sitja svo til einir aö völdum,
annaö brotiö er launþegar, sem
eiginlega eru horfnir af vett-
vangi, þriöja brotiö eru austan-
verjar, sem jafnvel sjá fagnaöar-
erindiö I innrásinni I Afgan-
istan, og fjóröa brotiö er svo
sakleysingjar sem smám
saman hafa safnazt þarna
saman úr afgöngum Þjóö-
varnarflokks og Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna, og
Framsóknarflokks, sem lætur
liggja viö opiö I pólitikinni. Nú
hafa Alþýöubandalagsmenn
ekki gáö aö þvl sem skyldi, aö
allt tal um breytt þjóöskipulag,
nýja reglu, eða alræöi einhvers,
hefur ekki mikla fótfestu á Is-
landi. Arni Bergmann hefur
skrifaö skynsamlega I Þjóövilj-
ann gegn rétttrúnaöi I pólitfk,
sem sýnir aö menn eru aö byrja
neðanmóls
Indriöi G. Þorsteinsson, rit-
höfundur, segir I grein sinni, aö
menn hafi veriö aö spá varan-
legri breytingu á flokkaskipan-
inni f landinu eftir myndun
stjórnar Gunnars Thoroddsens,
og yröi þá um aö ræöa nýjan
flokk, sem risi upp af sameigin-
legum pólitlskum þörfum, sem
tækju til flestra málaflokka i al-
vöru.
aö veröa þreyttir á alheims-
stefnu. Menntamenn eru
þreyttir á jafnlaunastefnu,
þegar skattstigar eru þannig, aö
enginn veit lengur hver ber
meira heim meö sér I umslag-
inu, hinn lágt launaöi og hinn
hátt launaöi, og sakleysingjar
eru orönir svo þreyttir á her-
málum, eöa öllu heldur menn
eru orönir svo þreyttir á sak-
leysingjum, aö varnarmál ls-
lands eru ekki lengur til um-
ræöu I stjórnarsáttmálum. En
Alþýöubandalagiö gleymir
mikilsveröu atriöi. Þaö hefur
ekki efni á aö veröa þreytt á
veralýösforustunni, jafnvel þótt
þaö sitji I stjórn meö Gunnari
Thoroddsen og stefni aö núll-
punkti I launamálum. Verka-
lýösmál hafa alltaf veriö mesta
alvöruefni Alþýðubandalagsins,
allt frá þeim dögum fyrir strlö,
þegar þeim tókst næstum aö
eyöileggja Alþýöuflokkinn á
yfirboöum I kjaradeilum. Og aö
henda forustuliöi verkalýösins
úr flokksráöi er ekki annað en
leikur sandkassaliös, sem ætti
aö taka til endurhæfingar.
Hinir flokksráðslausu.
Eins og þvi er spáö um flokks-
mótun I kjölfar þeirrar stjórnar
sem nú situr, er þvi einnig spáö
aö forustuliö launþegasamtaka,
sem nú er án flokksráös, mimi I
framtiöinni leita sér stuönings I
pólitiskum bakhjarli. Þaö getur
veriö erfiöleikum bundiö og
nokkuö seinlegt aö gera Alþýöu-
flokkinn aö sllkum bakhjarli,
þótt þaö sé ekki óhugsandi. Þar
er ekki viö neina sérstaka
menntamannakllku aö fást,
enda hefur háskólinn yfirleitt
gert annaö en ala upp krata upp
á siökastiö. Jafnlaunastefna á
meira upp á pallboröiö hjá Al-
þýðuflokknum en Alþýöubanda-
laginu. Engu aö slöur er þess
vart aö vænta aö hinir flokks-
ráðslausu fari nú aö ganga til
liös viö annan flokk I skyndingu.
Alþýöuflokkurinn er I stjórnar-
andstööu. Þaö eru forustumenn
launþegasamtaka lika, þ.e.
hinir raunverulegu alvörumenn
I þeirri grein, eins og Guö-
mundur J. og Snorri Jónsson.
Þess vegna fer ekki á milli
mála, aö Alþýöuflokkurinn og
hinir flokksráöslausu munu eiga
margt sameiginlegt á næstu
mánuðum. Cr þvl gæti I mesta
lagi oröiö nýr Jafnaöarmanna-
flokkur, sem eitt sinn var
draumur gamallar verkalýös-
hetju, Björns Jónssonar. Hann
myndi rísa á legg meö sama
hætti og flokkar borgara og
bænda, og i raun takast á viö
þann flokk frá byrjun.
Þaö sem auöveldar samstarf
hinna flokksráöslausu og Al-
þýöuflokksins á næstu mánuö-
um eru góö kynni Guömundar J.
Guömundssonar og Karls
Steinars Guönasonar úr Kefla-
vlk. Samhuga þeim mun veröa
Magnús Magnússon, fyrrver-
andi ráöherra, og eflaust
margir fleiri innan Alþýöu-
flokksins. Óvissara er þó hvort
Snorra Jónssyni lizt svo mjög á
þetta samstarf. Hins vegar
getur svo fariö, aö hann telji
launþegahreyfingunni betur
borgiö I framtiðinni undir stjórn
hinna sérfróöu, þótt þeir kunni
aö þurfa aö skipta um hest,
heldur ein einhvers blendings af
mönnum Gunnars Thoroddsens
og liöi frá flokksráöi Alþýöu-
bandalagsins.
IGÞ