Morgunblaðið - 06.10.2002, Qupperneq 20

DANSKI leikstjórinn Bille
August (Zappa, Pelle sig-
urvegari), sem undanfarin ár
hefur mest unnið í alþjóðlegri
kvikmyndagerð með afar mis-
jöfnum árangri (Hús andanna,
Vesalingarnir, Lesið í snjóinn)
en vann nýjan sigur þegar
hann sneri heim til Danmerkur
og gerði Söng fyrir Martin, er
nú að hefja tökur á fyrstu eig-
inlegu Hollywood-mynd sinni. Hún er sögð krimmi
í anda LA Confidential og verður fróðlegt að sjá
hvernig tökum hinn mildi og mjúki August nær á
harðsoðnara kvikmyndaformi. Eins og fram hefur
komið hér í blaðinu heitir myndin Without App-
arent Motive en nú hefur vanur lögguleikari, Rich-
ard Gere, verið ráðinn í hlutverk rannsóknarlög-
reglumanns sem leitar morðingja þriggja kunnra
kaupsýslumanna í Los Angeles. Handritið skrifar
Eric Blakeley. Þegar Without Apparent Motive er
lokið snýr August aftur heim til að leikstýra mynd
sem heitir Lysets engle eða Englar ljóssins.
Gere gerist spæjari
Richard Gere:
Lögga á ný.
KVENHETJAN úr tölvu-
leikjahasarnum um Löru Croft
er aftur komin á kreik fyrir
hvíta tjaldið og eru tökur hafn-
ar á framhaldsmyndinni í
Gríska eyjahafinu. Angelina
Jolie hristir af sér nýlegar
einkalífshremmingar og þykist
vera ofurhetja í nýju myndinni
sem heitir hvorki meira né
minna en Lara Croft and the
Cradle of Life: Tomb Raider 2.
Leikstjórinn að þessu sinni er
Hollendingurinn Jan De Bont,
sem á að baki smellinn Speed og skellina Twister,
Speed 2 og The Haunting. Meðal annarra leikara
verða Noah Taylor, Christopher Barrie, Gerard
Butler og Ciaran Hinds. Hagnaður af fyrri mynd-
inni var tæplega 700 milljónir dollara.
Lara Croft í lífsvöggunni
Angelina Jolie
sem Lara Croft:
Meira af því
sama.
ÞÝSKI leikstjórinn Wolfgang
Petersen er nú að undirbúa
gerð mikillar epískrar stríðs-
myndar sem heita mun Troy
eða Troja og er byggð á Ill-
íonskviðu eftir Hómer. Tökur
hefjast svo í vor og verða í
aðalhlutverkum Brad Pitt,
sem leikur Akkíles, og Eric
Bana, sem leikur trójanska
prinsinn Hektor, svarinn and-
stæðing Akkílesar. Bana fer
með titilhlutverkið í vænt-
anlegu hasarblaðsævintýri Angs Lee um Hulk
hinn ógurlega.
Pitt og Bana leika Hómer
Brad Pitt:
Akkíles með
erfiðan hæl.
GANGS of New
York, sem vænt-
anleg er í bíó-
húsin, er stjörn-
um prýdd
spennumynd frá
hinum margverð-
launaða meistara
Martin Scorsese. Í helstu hlutverkum
eru: Leonardo DiCaprio (Titanic), Rog-
er Ashton-Griffiths (A Knight’s Tale,
Jude), Liam Neeson (Schindler’s List,
Darkman), Cameron Diaz (Charlie’s
Angels, The Mask), Daniel Day-Lewis
(In the Name of the Father, My Left
Foot), Brendan Gleeson (A.I., The Tai-
lor of Panama), John C. Reilly (Boogie
Nights, Magnolia), Liam Carney (The
Boxer, Braveheart) og Jim Broadbent
(Moulin Rouge, Bridget Jones’s
Diary). Handrit skrifaði Jay Cocks upp
úr bók Herberts Asburys.
Myndin gerist á miklum ófriðartíma í
New York á árunum 1846 til 1863 og
fjallar um klíkustríð milli ítalskra inn-
flytjenda og Norður-Evrópubúanna
sem þar búa fyrir. Ungur glæpamaður,
Amsterdam (Leonardo DiCaprio),
reynir að setja á fót klíku til að hefna
dauða föður síns og koma á friði.
Klíkustríð í NY
Gangs Of New
York: Di Caprio,
Scorsese og Diaz.
ÞAÐ er enginn
annar en meist-
ari Al Pacino
sem fer með að-
alhlutverkið í
nýjustu mynd
nýsjálenska
undrabarnsins
Andrews Niccols
sem væntanleg er í íslensku bíóhúsin
og ber titilinn Simone. Í öðrum helstu
hlutverkum eru Catherine Keener
(8MM, Being John Malkovich), ný-
stirnið Evan Rachel Wood (Digging
to China, Practical Magic), Pruitt
Taylor Vince (Nurse Betty, The Cell),
Jay Mohr (200 Cigarettes, Pay It
Forward), Tony Crane (Wishmaster),
Jason Schwartzman (Rushmore) og
Winona Ryder (Reality Bites, Girl,
Interrupted). Myndin fjallar um kvik-
myndaframleiðanda nokkurn sem
verður fyrir því áfalli að aðalkven-
stjarna myndarinnar sem hann vinn-
ur að ákveður að yfirgefa verkefnið.
Hann tekur því til bragðs að leysa
hana af með leikkonu, sem er staf-
rænn tilbúningur, en hún verður það
heitasta á markaðnum án þess að
nokkur viti að hún er tilbúningur einn.
Deyr ekki ráðalaus
Simone: Al Pacino
skapar leikkonu.
ÞAÐ ER ekkert ömurlegra og meira
svekkjandi en að sjá spennandi og
ófyrirsjáanlega mynd hafandi vitn-
eskju um aðalfléttuna, hvað þetta
óvænta er sem allir eru að tala um, að
vita hver gerði það ... nú auðvitað
presturinn, hefði sami félagi minn allt
eins getað sagt. – Takk fyrir.
Margt er hægt að gera til að koma í
veg fyrir að svo fari, t.d. að drulla sér
á viðkomandi mynd nógu fljótlega
eftir að sýningar á henni hefjast, í
tæka tíð áður en allir allt í kringum
mann eru farnir að gaspra um hana,
kjafta frá öllu og slengja fram misvís-
um og mengandi kenningum. Annað
ráð er að mæta í bíó svona 20 mín-
útum eftir auglýsta sýningartíma og
losna þannig við sýnishornin, enn
annað er að lesa ekki gagnrýni og
aðra fjölmiðlaumfjöllun fyrr en mað-
ur sér myndina og svo náttúrlega að
láta gjörsamlega af þeim ósið að lesa
aftan á myndbandakápuna.
Full róttækar aðgerðir? Ekki ald-
eilis.
Til þess að fyrirbyggja það að mað-
ur viti að Bruce Willis sé dauður í The
Sixth Sense – varaði ykkur við að hér
yrðu uppljóstranir – og Jaye Davidson
karl í The Crying Game (Ósk-
arsakademían skemmdi reyndar þá
mynd), þá verður maður að grípa til
þess ráðs að sniðganga alla umfjöllun
og allt umtal. En stundum og nær oft-
ast er það bara hreint ekki svo einfalt.
Og í raun á að vera hægt að sjá sýn-
ishorn úr væntanlegum myndum og
heyra eða lesa um þær dóma án þess
að þær séu skemmdar fyrir manni.
Tökum sýnishornin sem dæmi. Allt of
algengt er að framleiðendur standist
ekki mátið og
sýni úr loka-
uppgjöri, atriði
sem maður
hefur hugfast
þegar horft er
á myndina og
maður veit að á eftir að koma. Hér er
líka alveg lamað þegar óvæntar per-
sónur í myndinni eru sýndar í sýn-
ishorni eða jafnvel slegið upp á kred-
itlista. Til fyrirmyndar var t.d. þegar
nafn Kevins Spacey kom hvergi við sögu
í kynningu á Seven. Ýtti sannarlega
undir dulúðina bak við fjöldamorð-
ingjann sem svo lengi var ósýnilegur
– uppljóstrun! Annar angi á lélegum
sýnishornum er þegar öll fyndnu at-
riðin eru sýnd í gamanmyndum.
Hreint hræðilega hvimleiður ávani
sem eingöngu gefur til kynna minni-
máttarkennd framleiðenda og óör-
yggi með þá vöru sem þeir hafa undir
höndum.
Textinn aftan á myndbandakápum
á ýmist til að vera allt of upplýsandi
um efni myndarinnar eða beinlínis
gefa villandi mynd af því, væntanlega
í viðleitni framleiðandans til þess að
viðkomandi mynd virki girnilegri,
áhugaverðari, seljanlegri. Eitt nýlegt
dæmi um mynd sem þarfnaðist engra
misvísana til að verða girnileg er hin
mjög svo athyglisverða The Believer,
sem frumsýnd var á myndbandi fyrir
skömmu. Efnislýsing á þeirri mynd
er svo röng, svo misvísandi að ég lét
hana trufla mig hálfa mynd, því ég
var alltaf að bíða eftir því að fram-
vindan þróaðist í þá átt sem var lýst á
kápunni. Hvað ég sá eftir að hafa les-
ið þetta rugl, því án þess hefði ég not-
ið myndarinnar miklu betur.
En meginkveikjan að þessum
vangaveltum um uppljóstranir er ein
og ákveðin. Um er að ræða umsögn
íslensks gagnrýnanda, hins annars
vandvirka og kjarnyrta Ólafs Torfason-
ar, sem segir reglulega skoðanir sínar
á kvikmyndum íslensku bíóhúsanna í
dægurmálaútvarpi Rásar 2. Tekið
skal fram að um einangrað tilvik er að
ræða, umsögn sem hann flutti um
myndina Signs ekki alls fyrir löngu.
Ég var einn af fjölmörgum sem var
bara býsna spenntur fyrir myndinni,
enda hrifist af fyrri myndum M. Night
Shyamalan. Ein aðalástæðan fyrir
áhuganum var sú að ég hafði ekki
hugmynd um við hverju ég ætti að
búast, vissi að myndin væri um ein-
hver tákn á ökrum en ekkert meira,
hafði ekki hugmynd um hvort myndin
velti upp spurningum hvort þau væru
blöff, verk hinna framliðnu eða jafn-
vel gesta úr geimnum. Og í því fólst
spenningur minn fyrir myndinni. En
Ólafur gerði hann að engu í umsögn
sinni er hann ljóstraði því upp kinn-
roðalaust og í lærðri útskýringu á
þessum fyrirbærum að þessir „litlu
grænu karlar“ utan úr geimnum,
„leiðindageimverur“, geri árás og séu
ábyrgir fyrir táknunum. Þá veit mað-
ur það, takk fyrir. Ekki nóg með að
þar hafi því verið ljóstrað upp hvernig
á táknunum stóð heldur þurfti einnig
að fara ofan í saumana á því hvernig
geimverurnar litu út! – Takk fyrir. Er
ekki a.m.k. hægt að fara að ráði
margra erlendra tímarita sem farin
eru að vara við uppljóstrunum í
greinum og dómum. Takk fyrir,
hugsaði ég og er ekki enn búinn að
sjá Signs.
Og presturinn gerði það
The Crying Game: Vissirðu að hún er
hann. Úúppss!! Uppljóstrun!
HVER er Keyser Soze? Árið 1995 var
þetta einhver stærsta og jafnframt
skemmtilegasta spurningin sem brann á
vörum kvikmyndaunnenda. Og ég var einn
af þeim sem brenndu sig laglega á því að
fara of seint á The Usual Suspects.
„Strákar, mögnuð þessi mynd,“ sagði einn
félaginn er við vorum staddir í sjoppunni á
Laugarvatni, á leið í bústað. Og ég fékk
hnút í magann. „Ekki...!!!“ Of seinn. „Kom
ferlega á óvart að Kevin Spacey skuli hafa
verið Keyser Soze.“ Ég fórnaði höndum.
Fór stuttu síðar á myndina í Bíóhöllinni og
hafði hreint ekkert gaman af, vissi plott-
ið, vissi hver Soze var. Fjandinn!
SJÓNARHORN
Skarphéðinn Guðmundsson
EINUM stærsta smelli norrænnar
kvikmyndagerðar, norsku mynd-
inni Elling, verður nú fylgt eftir
með óhjákvæmilegri framhalds-
mynd, sem þó er ekki eiginlegt
framhald heldur gerist áður en Ell-
ing hefst. Nýja myndin byggist
einkum á fyrstu tveimur bókum
rithöfundarins Ingvars Arnbjörn-
sen um þessa kostulegu og
skemmtilegu söguhetju, hinn
þroskahefta Elling, en fyrri mynd-
in var reist á þeirri þriðju, Brödre i
blodet eða Blóðbræður.
Sami handritshöfundur, Axel
Hellstenius, vinnur handritið upp
úr sögunum Utsikt til paradís eða
Útsýni til paradísar og Fugledan-
sen eða Fugladansinn, og gerist
myndin á meðan Elling er enn bú-
settur heima hjá móður sinni sem
er alvarlega veik og fylgir þeim svo
eftir í ferðalag til Spánar. Per
Christian Ellefsen mun fara áfram
með hlutverk Ellings, en leikstjóri
fyrri myndarinnar, Peter Næss,
sem einnig stýrði leiksviðsupp-
færslu sögunnar, mun ekki leik-
stýra á ný þar eð hann er sagður
upptekinn við annað verkefni fyrir
framleiðslufélag Ellings, Maipo.
Nýja myndin, sem mun heita Mors
Elling eða Elling mömmustrákur,
verður því gerð undir stjórn Evu
Isaksen, sem þekktust er fyrir
myndir eins og Döden pä Oslo S
og Cellofan. Hún hefur ekki gert
bíómynd í fjögur ár en mest starf-
að við sjónvarp.
Elling sló öll aðsóknarmet í
Noregi á sínum tíma með um 800
þúsund gesti og hefur verið seld til
18 landa, þ.á m. Bandaríkjanna, en
eins og fram hefur komið hyggst
fyrirtæki Sigurjóns Sighvatssonar
endurgera hana með Kevin Spac-
ey í titilhlutverkinu. Nú síðast sáu
hana 400 þúsund Þjóðverjar, en
myndin gekk einnig mjög vel á Ís-
landi.
Verið er að ráða í hlutverk nýju
myndarinnar, sem kosta mun sem
nemur 2 milljónum dollara, og tök-
ur fara fram í Noregi og á Spáni
snemma á næsta ári. Stjórnandi
Maipo, Dag Alveberg, segir að
enn sé þá eftir fjórða bók Asbjörn-
sens um Elling, Elsk meg i mor-
gen eða Elskaðu mig á morgun, og
verði hún kvikmynduð á eftir þess-
ari.
Þegar Elling var
mömmustrákur
Elling: Per Christian Ellefsen fór á kostum í titilhlutverkinu.
EKKI er danska kvikmynda-
fyrirtækið Zentropa af baki
dottið í framleiðslu dogma-
mynda, enda gekk sú síðasta,
En kærlighedshistorie eða
Ástarsaga eftir Ole Christian
Madsen, afar vel, hreppti lang-
flest dönsku kvikmyndaverð-
launanna fyrr á árinu og þrenn
af sjö verðlaunum á alþjóðlegu
kvikmyndahátíðinni í Viareg-
gio á Ítalíu nýlega. Zentropa
þeirra Lars von Triers og Pet-
ers Aalbæk Jensen er því nú
að hefja gerð enn einnar
dogmamyndar og er höfundur
hennar Annette K. Olesen,
sem sló rækilega í gegn með
frumraun sinni, Små ulykker
eða Smáóhöpp.
Dogmamynd Olesens mun
heita Forbrydelser eða Glæpir
og er lítið annað vitað um
hana en að 15 leikkonur og
þrír karlleikarar verða þar í
hlutverkum. Handritshöfund-
urinn Kim Fupz Aakeson, sem
einnig samdi Små ulykker,
mun leggja myndinni til
grunnsöguþráð en, rétt eins
og í frumrauninni, mun Olesen
beita þeirri aðferð breska leik-
stjórans Mikes Leigh að þróa
persónusköpun í samvinnu við
leikhópinn, sem í upphafi hefur
enga hugmynd um hlutverkin.
Dogmaleikarar í óvissum glæpum
Martröð hins andvaka
rannsóknarlögreglumanns
Insomnia, nýr spennu-
tryllir Christophers
Nolans, frumsýndur
hérlendis um helgina.