Morgunblaðið - 06.03.2003, Qupperneq 4

4 B FIMMTUDAGUR 6. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ














































































































NFRÉTTIR HINN 24. febrúar tilkynnti Ahold
að hagnaður fyrirtækisins hefði verið
ofmetinn sem nemur hálfum milljarði
dollara árin 2001 og 2002. Hlutabréf
félagsins, sem ekki voru burðug fyrir,
lækkuðu um 63% í kjölfar tíðindanna,
niður í 3,60 evrur, og alveg niður í
2,80 evrur á miðvikudaginn í síðustu
viku. Lokaverð var þó 3,25 á þriðju-
daginn.
Ástæðuna fyrir ofmetnum hagnaði
sögðu talsmenn fyrirtækisins vera að
dótturfyrirtækið Foodservice í
Bandaríkjunum hefði fært meiri
tekjur frá birgjum en borist hefðu.
Ahold keypti Foodservice árið 2000
fyrir 3,24 milljarða evra, en fyrirtæk-
ið selur mat til veitingastaða og hót-
ela.
Forstjórinn sagði af sér
Forstjóri Ahold, Cees van der Hoev-
en, sagði af sér um leið og tilkynningin
hafði verið birt. Það gerði sömuleiðis
fjármálastjóri fyrirtækisins, Michael
Meurs. Eftirmenn þeirra hafa ekki
verið ráðnir, en Henry de Ruiter,
fyrrum yfirmaður Royal Dutch og
Shell, hefur tekið að sér stjórn fyr-
irtækisins til bráðabirgða.
Tíðindin af ofáætluðum hagnaði
urðu til þess að matsfyrirtækið
Standard & Poor’s lækkaði lánshæf-
ismat Ahold niður í BB+ úr BBB+.
Moody’s tilkynnti að það væri að
íhuga lækkun úr Baa3.
Eftirlitsaðilar, í Hollandi og
Bandaríkjunum, hafa nú mál Ahold
til meðferðar, en það er í raun tví-
skipt. Í bandaríska undirfyrirtækinu
Foodservice snýst það sem fyrr segir
um hvort tekjur hafi verið oftaldar
um 500 milljónir dollara árin 2001 og
2002. Talið er, að endurgreiðslur frá
birgjum hafi verið færðar of snemma,
hafi aldrei borist, eða verið færðar
strax í stað þess að dreifast yfir
samningstímann. Slík brot flokkast
sem fjársvik. Um mál Ahold í Suður-
Ameríku er fjallað annars staðar á
síðunni.
Rannsókn hjá SEC og
saksóknara
Þessi meintu brot fyrirtækisins eru
nú til rannsóknar hjá bandaríska
fjármálaeftirlitinu, SEC, og saksókn-
ara í New York. Yfirmenn Ahold og
Foodservice létu saksóknara sjálfir
vita, eftir að endurskoðendur fyrir-
tækisins, frá Deloitte & Touche, létu
vita af uppgötvun sinni á bókhalds-
misferlinu.
Forstjóri Foodservice, Jim Miller,
og Michael Resnick fjármálastjóri
hafa þrátt fyrir rannsóknina ekki vik-
ið úr stöðum sínum. Talið er að það sé
vegna frumkvæðis fyrirtækisins
sjálfs í að tilkynna um málið. Framtíð
þeirra veltur á því, hvort þeir hafi
ekki haft nógu góða stjórn á starf-
semi fyrirtækisins, eða hvort undir-
menn þeirra hafi farið vísvitandi á
bak við þá. Þriðji möguleikinn er auð-
vitað að þeir hafi vitað af bókhalds-
kúnstunum allan tímann.
Ahold sagði hins vegar upp tveim-
ur stjórnendum vegna málsins; Tim
Lee, innkaupayfirmanni og Mark
Kaiser, yfirmanni í sölumálum. Ekki
hefur komið fram hvernig þeir tengj-
ast hinu meinta misferli.
Fyrirtækið lét sem fyrr segir vita
af málinu mánudaginn 24. febrúar.
Rannsóknirnar í Bandaríkjunum
beinast m.a. að því hvort það hafi set-
ið á þeim upplýsingum í einhvern
tíma. Komið hefur fram, að Ahold lét
hollenska eftirlitsfyrirtækið AFM
vita af því í vikunni áður að „eitthvað
væri í gangi“. Á mánudaginn sendi
fyrirtækið frá sér yfirlýsingu, þar
sem segir að stjórnin hafi ekki haft
nákvæma mynd af ástandinu fyrr en
sunnudaginn 23. og því ekki ástæða
til að gefa út tilkynningu fyrr en
mánudaginn 24. febrúar.
Rannsóknir í Hollandi
Auk rannsóknanna í Bandaríkjunum
er mál Ahold til rannsóknar hjá hol-
lenska fjármálaeftirlitinu og hol-
lensku kauphöllinni Euronext Amst-
erdam. Sagt er, að þar séu til
meðferðar meint innherjaviðskipti og
brot á flöggunarreglum. Þá hefur
Sobi, fjármálaeftirlitsfyrirtæki í Hol-
landi, kært Ahold til ríkissaksóknara.
Komið hefur fram, að fyrirtækið gruni
Cees van der Hoeven, fráfarandi
framkvæmdastjóra, um fjárdrátt og
„meðhöndlun stolinna eigna“. Sú
kæra tengist starfsemi Ahold í Suður-
Ameríku, þótt ekki sé ljóst á hvaða
hátt. Talsmaður ríkissaksóknara seg-
ir að embættið sé nú að skoða hvort
tilefni sé til opinberrar rannsóknar.
Skjálfandi hollenskur risi
Reuters
Cees van der Hoeven, fyrrverandi forstjóri Royal Ahold NV, hefur verið kærður til
hollenskra yfirvalda fyrir meintan fjárdrátt og „meðhöndlun stolinna eigna“.
Hollenska matvörufyrirtækið Royal Ahold NV hefur orðið fyrir hverju áfallinu á fætur öðru. Nú
er svo komið að skuldabyrði fyrirtækisins þykir ískyggileg og hlutabréf hrunið í verði. Ekki síst í
kjölfar uppljóstrana um að tekjur þess hafi verið ofmetnar til að ná vaxtarmarkmiðum.
AHOLD hefur fylgt þeirri stefnu
síðustu ár að vaxa með kaupum á
fyrirtækjum. Margt þykir benda til
að kapp hafi verið meira en forsjá í
þeirri viðleitni fyrirtækisins.
Gríðarleg áhersla hefur verið
lögð á vöxt í rekstri fyrirtækisins.
Markmiðið undanfarin ár hefur
verið 15% vöxtur tekna á ári. Haft
er eftir yfirmanni, sem hætti hjá
fyrirtækinu í fyrra, að öllum
rekstrareiningum hafi verið sett
markmið, sem erfitt hafi verið að
ná, „en launin, í formi bónus-
greiðslna, voru há ef markmið-
unum var náð.“ Tekjur fyrirtæk-
isins námu 16,6 milljörðum evra
árið 1996, en voru komnar upp í 73
milljarða í fyrra.
Ahold keypti U.S. Foodservice-
fyrirtækið árið 2000 fyrir 3,24
milljarða evra. Í kjölfarið keypti
fyrirtækið tvö önnurmatardreifing-
arfyrirtæki og var þar með orðið
annað stærsta fyrirtæki heims í
þeim geira, á eftir Sysco Corp.
Annað þeirra fyrirtækja sem
Ahold keypti í kjölfar kaupanna á
Foodservice var Alliant Exchange
Inc., fyrir 2,2 milljarða dollara árið
2001. Á síðasta ári tilkynnti Ahold
að vandræði væru í rekstri Alliant
vegna eigendaskiptanna og að við-
skiptavinir væru að hlaupast á
brott. Vegna þessara vandamála og
erfiðleika í Suður-Ameríku neydd-
ist fyrirtækið á síðasta ári til að
hverfa frá markmiði sínu um 15%
tekjuaukningu á ári.
Vegna þessarar miklu útþenslu
er Ahold skuldum vafið. Nýlega
gerði fyrirtækið samning við
nokkra banka, m.a. Goldman, Sachs
& Co., ING Groep, ABN Amro og
Rabobank, um nýja kreditlínu upp
á 3,1 milljarð evra, þ.e. að veita fyr-
irtækinu lán fyrir allt að þeirri upp-
hæð ef þarf. Skilmálar þessarar
nýju lánalínu eru þeir, að tekjur
Ahold séu hið minnsta 2,5 sinnum
vaxtakostnaður.
Sérfræðingar telja, að ef Ahold
verði fyrir fleiri skakkaföllum
neyðist félagið til að selja eignir.
En jafnvel þótt því takist að komast
í gegnum skuldafenið í ár er ekki
víst að framhald verði á. Skulda-
greiðslur í ár nema 1,5 milljörðum
evra. Fyrir árið 2004 nema þær 250
milljónum evra og árið 2005 þarf
fyrirtækið að borga 2,9 milljarða
evra. „Við sjáum ekki fyrir að sjóð-
streymið standi auðveldlega undir
þessum greiðslum,“ sagði Merril
Lynch í skýrslu um fyrirtækið.
Áður en bókhaldshneykslið reið
yfir Ahold voru eignir metnar á 23
milljarða evra, en að mati Merrill
Lynch eru þær nú 15,2 milljarðar,
vegna þess að fyrirtækið þyrfti að
selja eignir sínar í nauð, þannig að
væntanlegir kaupendur væru í
betri samningsaðstöðu.
Sérfræðingar velta nú fyrir sér
hvaða eignir væri best fyrir Ahold
að selja. Að mati þeirra er starf-
semi samstæðunnar í Asíu ekki
nógu umsvifamikil til að vekja
áhuga stærstu keðjanna þar. Fyr-
irtæki Ahold í Suður-Ameríku eru
ekki talin nógu lífvænleg, a.m.k.
ekki í Argentínu, þótt reksturinn
gangi ágætlega í Brasilíu.
Því er allt útlit fyrir að Ahold
neyðist til að selja besta reksturinn
sinn ef í harðbakka slær; í Evrópu
eða Bandaríkjunum. Fjölmargir
kaupendur eru þar um hituna, en
sýnt þykir þó að ekki fengist mjög
hátt verð fyrir eignirnar. Ahold
keypti Stop & Shop- og Giant-
keðjurnar fyrir sjöfaldan EBITDA-
hagnað (hagnað fyrir afskriftir og
fjármagnsliði), en stórmark-
aðakeðjur eru nú verðlagðar á
fimmföldum EBITDA-hagnaði í
Bandaríkjunum.
Ahold myndi líka í lengstu lög
forðast að selja eignir sínar í
Bandaríkjunum, enda eru vaxt-
armöguleikar mestir á Bandaríkja-
markaði. Því virðast mestar líkur á
að Ahold verði nauðugur einn sá
kostur að selja nýkeypta versl-
anakeðju sína á Spáni, eða þá Al-
bert Heijn-keðjuna í Hollandi, fari
svo að skuldahalinn verði of erfiður
í eftirdragi.
% $%&'( )*#
( &&+,
%&& # !
- .( &&+,
/
&
$&

0*1
             
 !"#!$$ %  & 2#1 " &+ 133&4

51 5
'(('








 ) !
"

" * 
 &+ &

& ) !
"
  &

,&& $
- !. /  0"1

"*  !
234.5&  !67  &4..  



 )
 3 &8)!" 3! "
9:;
:(<
<9=
<:;
(;<
(((


>>?
=('
'?9
<>:
(@=
(((






6
A(?
Vöxturinn of mikill?
VUR
V
IÐ
SK
IPTAÞJÓNUSTA
U
T
A
N
R Í K I S R Á Ð U N
E Y
T I
S
I N
S
í verki með íslenskri útrás
www.vur.is
Borgarplast
í Austurvegi
„Ég má til með að þakka fyrir þá
þjónustu sem við fengum hjá VUR
í Moskvu í tengslum við
útflutningsverkefnið okkar.
Viðskiptafulltrúinn við sendiráðið
reyndist okkur frábærlega, eldsnögg
og nákvæm. Undirbúningur og
framkvæmd var til fyrirmyndar og
skýrslur mjög góðar.
Það kom mér líka þægilega á óvart
að finna hve sendiherranum í Moskvu
er umhugað um að verslun milli
þjóðanna gangi sem best. Hann telur
það greinilega hlutverk
utanríkisþjónustunnar að bæta
viðskiptaumhverfið og ryðja
hindrunum úr vegi, svo auka megi
viðskipti milli þjóðanna.
Við eigum eftir að eiga frekari viðskipi
við VUR í framtíðinni, það er víst.“
Jón Guðmundsson,
fjármálastjóri Borgarplasts
E
F
L
IR
/
H
N
O
T
S
K
Ó
G
U
R
V
U
R
6
0
1
-0
3
ENDURSKOÐENDUR á vegum Ahold
hafa fundið „vissar vafasamar færslur“
hjá dótturfyrirtæki þess, Disco-Ahold, í
Suður-Ameríku. Óreiða í rekstri Disco
virðist tengjast fyrrverandi meðeiganda
Ahold, fyrirtækinu Velox Retail Holdings,
og móðurfélagi hans, Velox Group. Ahold
keypti 50% hlutafjár í Disco árið 1998,
fyrir 368 milljónir dollara.
Ekki er búist við því að þetta ævintýri
Ahold í Suður-Ameríku verði fyrirtækinu
jafnkostnaðarsamt og skakkaföllin í
kringum U.S. Foodservice, en það þykir þó
geta komið því illa.
Í ágúst handtók Interpol José Peirano,
bróður Juan Peirano, forstjóra Velox Group,
fyrir meint fjársvik í tengslum við rekstur
Velox. Juan Peirano hafði einnig verið
stjórnarformaður í Disco-Ahold. Engar
ásakanir hafa þó komið fram um að Juan
Peirano hafi gerst sekur um brot á lögum.
Ahold hóf innreið sína á markaðinn í
Suður-Ameríku í janúar 1998, með því að
kaupa helming í Disco-Ahold á móti Velox
Retail Holdings fyrir 368 milljónir dollara.
Kaupin voru fjármögnuð með skamm-
tímaláni og síðar endurfjármögnuð með
hlutafjárútboði. Disco-Ahold rekur Disco-
og Santa Isabel-stórmarkaðakeðjurnar í
Argentínu, Chile, Paragvæ, Perú og Ekva-
dor. Stjórn Disco-Ahold var skipuð átta
mönnum; fjórum fulltrúum hvors eiganda.
Fritz Ahlqvist, stjórnarmaður í Ahold, var
varaformaður stjórnar.
Umsvif Velox Group voru mikil á banka-
og fjármálamarkaði í Suður-Ameríku.
Jose Peirano hefur verið sakaður um að
símsenda milljónir dollara til systurfyr-
irtækis Velox, Trade & Commerce Bank,
sem skráð er á Cayman-eyjum og var með
höfuðstöðvar í Montevideo í Úrúgvæ.
Bræður hans, Jorge og Dante, voru hand-
teknir fyrir svipaðar sakir. Úrúgvæsk
stjórnvöld lokuðu síðan Banco Montevid-
eo, sem var í eigu Velox Group.
Banco Aleman í Paragvæ, sem einnig
var í eigu Velox, fór líka á hausinn, í kjöl-
far þess að Velox sjálft var lýst gjaldþrota
í júní síðastliðnum. 1. júlí var starfsemi
Banco Velox í Argentínu stöðvuð vegna
erfiðleika í rekstri.
Á meðan á þessu öllu stóð gerðu
fulltrúar Ahold lítið úr áhættu fyrirtæk-
isins vegna þessara mála viðskiptafélag-
ans. „Það eru engin bein tengsl milli
Velox Retail Holdings og Banco Velox og
starfsemi síðarnefnda fyrirtækisins er
okkur óviðkomandi,“ sagði talsmaður
Ahold 2. júlí. Ahold hafði þá hækkað hlut
sinn í Disco-Ahold upp í 85%.
Hins vegar greindi fyrirtækið frá því
hinn 16. júlí að Velox Retail Holdings
hefði ekki náð að greiða skuldir sem
hefðu verið tryggðar með veði í hlutafé
Disco-Ahold. Ahold sagði upp samningi
sínum við Velox Retail Holdings og leysti
fyrirtækið til sín. Vegna þessa neyddist
Ahold til að greiða 490 milljónir dollara.
Óreiða og vafa-
söm tengsl í
Suður-Ameríku
Þriðja stærsta mat-
vörufyrirtæki heims
ROYAL Ahold NV er þriðja stærsta mat-
vörukeðja í heimi, á eftir Wal-Mart og
Carrefour. Fyrirtækið á m.a. bandarísku
stórmarkaðakeðjurnar Stop & Shop,
Giant, Tops, BI-LO og Bruno’s. Verslanir
Ahold í Bandaríkjunum eru yfir 1.600
talsins, en að auki á Ahold matardreifing-
arfyrirtækið U.S. Foodservice, hið annað
stærsta sinnar tegundar í Bandaríkjunum.
Ahold starfrækir nærri 7.000 verslanir í
Evrópu, í 13 löndum. Höfuðeignin í Evrópu
er hollenska stórmarkaðakeðjan Albert
Heijn, en Ahold á einnig helming í ICA
samsteypunni, sem er stærsta smásölu-
fyrirtæki á matvörumarkaði á Norðurlönd-
unum. Þá á fyrirtækið stórmarkaðakeðjur
í Suður-Ameríku í gegnum eignarhaldsfyr-
irtækið Disco-Ahold, auk óverulegra eigna
í Asíu.
Royal Ahold NV á rætur sínar að rekja
til ársins 1887, þegar Albert Heijn tók við
rekstri smárrar matvöruverslunar föður
síns í Zaandam í Hollandi.Tuttugu árum
seinna voru Albert Heijn-búðir orðnar 23
talsins. Árið 1948 var Ahold skráð á
hlutabréfamarkaði í Amsterdam og 1955
opnaði fyrirtækið fyrsta nútíma stórmark-
aðinn í Rotterdam.
Árið 1977 hófst innreið Ahold á Banda-
ríkjamarkað, með kaupum á BI-LO keðj-
unni. 1987, á 100 ára afmæli fyrirtæk-
isins, gaf Beatrix Hollandsdrottning
fyrirtækinu leyfi til að bæta „Royal“ fram-
an við nafn þess.