Morgunblaðið - 07.03.2003, Blaðsíða 2

DAGLEGT LÍF
2 B FÖSTUDAGUR 7. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
INTERCOIFFURE eru alþjóðleg sam-
tök hárgreiðslufólks með höf-
uðstöðvar í París. Aðild að samtök-
unum eiga fagmenn í 35 löndum en
sérstök teymi koma saman tvisar á ári
og sjá um að leggja línurnar í samstarfi
við þekkta tískuhönnuði. Hjá Intercoiffure
„verða tískubylgjurnar til“, eins og liðs-
menn komast að orði og hárgreiðslumeist-
arinn Dúddi varð snöfurmannlega við beiðni
um að lýsa vor- og sumarlínunum 2003.
„Í öllum línum vorsins er stuðst við kvenleika og mýktin ræður
ríkjum. Allt gengur út á kynþokka, leikgleði, sakleysi og elegans,
en minna er um hrjúfar línur. Klippt er niður á við þannig að
minnir helst á tár eða regndropa,“ útskýrir Dúddi.
Og mýktin kemur líka við sögu í blæbrigðum litanna. „Þessir
mjúku tónar og skuggar gera það að verkum að hægt er að
skipta hárinu hvar sem er, jafnvel á nýjan hátt á hverjum degi.
Í því felst ákveðið frelsi, en yfirskrift vorlínunnar í ár er ein-
mitt Freedom.“
Hægt er að breyta hárgreiðslunum að vild með mótunar-
efnum, vilji fólk slíkt viðhafa, en látlausar greiðslur verða þó
einna mest áberandi í vor. „Svo er aldrei að vita hvað gerist
þegar sumrar á meginlandinu, þá
taka þeir kannski upp meiri
strandtísku með skrauti í hárið,“
segir Dúddi.
Hvað varðar herratískuna
minnir hann á að „loðnir kollar“
hafi verið að færast í vöxt í tísku-
heiminum á undanförnum tveimur
árum, sem skili sér í síkkandi hári
hjá ungum mönnum. „Ungi mað-
urinn hér á myndinni hefur suð-
ur-evrópskt yfirbragð hvað varð-
ar síddina, íslenskir karlmenn eru
yfirleitt aðeins stuttklipptari. En
maður sér að þetta hefur verið að
breytast hér líka – það tekur allt-
af nokkurn tíma fyrir nýjar til-
hneigingar að breiðast út.“
Eins og Dúddi bendir á er vor-
lína Intercoiffure ekki innflutt að
öllu leyti, því margt í henni á ræt-
 „Þessi útfærsla er kennd við
kynþokka og hermannatísku, á
myndinni sést vel hvernig
stúlkan er klippt með regn-
dropatækninni,“ segir Dúddi.
 „Ljóshærða stúlkan sýnir það
sem við köllum glamúr-stíl, það er
þetta sexí og saklausa útlit.
Kvenleikinn er dreginn fram með
nærveru karlmannsins, sem er í
senn sportlegur og rómantískur,“
útskýrir Dúddi.
Intercoiffure
leggur línurnar
fyrir vor og
sumar 2003
Tár úr
skærum
H
önnunarráðstefnan
Máttur og mögu-
leikar – gildi hönnun-
ar við framþróun og
samkeppnishæfni at-
vinnulífs var haldin á dögunum í
Norræna húsinu á vegum samstarfs-
nefndar um hönnun. Ráðstefnan var
liður í starfi nefndar sem iðnaðar- og
viðskiptaráðuneyti skipaði fyrir
nokkru til þess að meta ávinninginn
af rekstri hönnunarmiðstöðvar fyrir
íslenskt atvinnu- og efnahagslíf, en
nefndin mun skila tillögum sínum
innan skamms.
Í hópi fyrirlesara á ráðstefnunni
voru Belginn Max Borka og Finninn
Pekka Korvenmaa, sem báðir hafa
mikla reynslu á sviði hönnunar og at-
vinnulífs í heimalöndum sínum.
Borka hefur í tvígang stýrt hönnun-
artvíæringnum Interieur í Kortrijk í
Belgíu og hefur nýlega verið ráðinn
til þess að blása nýju lífi í viðburði og
sýningar af sama toga í Brussel. Er
honum ætlað að koma höfuðborg
Belgíu á kortið á alþjóðavettvangi
hönnunar og efla um leið innra sam-
starf fólks og fyrirtækja í þessum
geira í borginni. Pekka Korvenmaa
er prófessor við Lista- og hönnun-
arháskólann í Helsinki (UIAH).
Notið arfinn á skapandi hátt
Pekka: „Okkar hlutverk á ráð-
stefnunni var að ræða hvernig þjóð
eins og Íslendingar geti í fyrsta lagi
styrkt sína eigin hönnun og fram-
leiðslu og í öðru lagi búið sér til
ímynd til markaðssetningar út á
við.“
Max: „Fyrir komuna hingað hafði
reyndar hvorugur okkar yfirsýn að
ráði yfir markaðinn hér. Ég veit þó
að það kostar mikla vinnu að vera
hönnuður í litlu landi, þeir fáu Ís-
lendingar sem ég þekki í bransanum
ferðast nær helminginn af tíma sín-
um til þess að stofna til viðskipta-
sambanda. Höfuðstöðvarnar eru hér
en viðskiptin í útlöndum.
Eftir ráðstefnuna erum við tveir
hins vegar betur með á nótunum og
vonumst til þess að þessari þörfu
umræðu verði fylgt eftir.“
Pekka: „Ég hef vissulega tekið
þátt í norrænu samstarfi, en aldrei
komið hingað til lands. Spurningin
hér er einfaldlega hvernig best skuli
unnið úr fyrirliggjandi aðstæðum;
fámenninu, smæð heimamarkaðar
og hráefnunum sem eru fyrir hendi.
Ýmsar lausnir koma til greina og
tækifærin eru í sjónmáli.
Hér er til dæmis handverkshefð
og þangað mætti setja aukinn kraft.
Þá er ég að tala um að nýta hefðina
en endurnýja hana um leið, finna út-
gangspunkt í samtímanum. Á meg-
inlandi Evrópu er efri millistétt sem
er án efa reiðubúin að eignast hand-
unna nytjalist í almennilegum gæða-
flokki, þar gæti leynst markaður.“
Max: „Já, nota sameiginlegan arf
þjóðarinnar en alls ekki undir merkj-
um fortíðarhyggju. Gera heldur eitt-
hvað nýtt og skapandi með því
verksviti sem fyrir er, því það er
mikilvægt fyrir Ísland að skera sig
úr hinum Norðurlöndunum í sam-
keppninni. Það er sterk ímynd sem
máli skiptir, eins og sjá má af for-
dæmi Finna.“
Pekka: „Þið þurfið að læra að nota
sérkennin, jafnvel þá staðreynd að
allir þekkjast … Og harðræði veð-
ursins … Og náttúruna sem er svo
einstök …“
Max: „Á ráðstefnunni sýndi ein-
mitt hún Steinunn [Sigurðardóttir,
fatahönnuður] fram á hvernig ís-
lensk náttúra verður henni að inn-
blæstri. Steinunn er mjög áhuga-
verður hönnuður sem hefur komið
sér vel áfram í útlöndum með orginal
hönnun.“
Pekka: „Við getum líka lært af
dæmum eins og Vallauris í Frakk-
landi, strandbæ sem var einu sinni
frægur fyrir keramik þar til einn
daginn að slíkir munir fóru úr tísku.
Um leið hrundi framleiðslan og lá í
láginni þar til safn á staðnum fjár-
festi í nýjum hönnuðum og viti menn;
þeir blésu nýju lífi í keramikiðnað-
inn. Það er þetta sem ég meina með
nýsköpun á gömlum grunni. Það er
nefnilega margsannað að ekkert hrá-
efni er vont í sjálfu sér, það sem
skiptir máli er hvað er gert við það.“
Max: „Dagskipunin er að byrja
strax, ekki bíða eftir fjármunum frá
stjórnvöldum. Byrja kannski smátt
en hafa gæðin ávallt að leiðarljósi.
Og kunna að selja afraksturinn, ann-
ars gerist ekkert. Oft vantar góða
hönnuði betri menntun í markaðs-
setningu.“
Pekka: „Já, þú byrjar, síðan bið-
urðu um peninga. Það er misskiln-
ingur að styrkjakerfi sé lífgjöf hönn-
unar. Almannafé getur ekki búið til
viðskipti en það getur hins vegar að-
stoðað við að koma úthugsuðum
verkum á framfæri. Full ástæða er
til þess að stjórnvöld veiti fé í þessa
grein, enda er ímynd landsins út á
við í húfi, en ég mæli ekki með því að
peningum sé ausið strax til hægri og
vinstri, þá er hætta á að leti nái yf-
irhöndinni. Hönnuðir þurfa að læra
að vera alltaf á tánum og hugsa
framleiðsluferlið alveg til enda.“
Borgin er … tómleg!
Á ráðstefnunni var rætt um gildi
góðrar hönnunar fyrir verðmæta-
sköpun og samkeppnishæfni, en tví-
menningarnir segja hönnun enn-
fremur atvinnuskapandi í sjálfri sér.
Stundum sé þó ekki allt sem sýnist í
þeim efnum.
Max: „Stjörnurnar, einstakling-
arnir með stóru nöfnin, eru oft með
mjög takmarkaða framleiðslu, við
þekkjum það bæði í Finnlandi og
Belgíu. Ég nefni sem dæmi Timo
Salli, hann er þekktur og virtur en
fær lítið af vörum sínum framleitt.“
Pekka: „Almenningur veit þetta
ekki því hann sér bara glæsilegar
myndir þekktra hönnuða í glans-
tímaritum. En þótt menn fái slíka
umfjöllun um sig, er ekki þar með
sagt að verkin þeirra séu framleidd í
stórum stíl.“
Max: „Þegar kemur að atvinnu-
sköpun eru stjörnurnar því ekki mik-
ilvægastar, en þær draga tvímæla-
laust að athygli og áhuga sem kemur
sér vel fyrir alla. Hin hliðin er fjölda-
framleiðsla á nytjalist, tækjum eða
annars konar hönnun og sá bransi
veitir mun fleira fólki vinnu.
Ég held að Íslendingar gætu átt
möguleika á báðum vígstöðvum;
meðal hinna nafntoguðu og líka í
hópi hinna nafnlausu sem vinna í
teymum hjá stórfyrirtækjum. Síðar-
nefndi hópurinn er ekki síður mik-
ilvægur því hönnun skiptir auðvitað
sköpum þegar kemur að því að selja
almenningi hluti á borð við síma, bíla
og heimilistæki. Nýjasti Nokia-sím-
inn breiddist til dæmis út í Belgíu á
aðeins þremur vikum og það held ég
að þakka megi hönnuninni.
Hitt er svo annað mál að það sem
vantar upp á þar er að sölustaðirnir
lagi sig að heildarútlitinu. Símabúðir
í Belgíu eru algjörar sjoppur, sem er
mikil synd vegna þess að útlit sím-
anna og markaðsherferðir uppfylla
allar kröfur um góða heildarhönnun.
Þannig að það er alltaf smuga til þess
að bæta sig.“
Max er tíðrætt um heildina, ekki
sé nóg að sinna einum þætti þegar
byggja á hús eða breiða út nýja vöru.
Max: „Tökum Bláa lónið sem
dæmi, en við vorum einmitt þar í
dag. Húsið er frábært en húsgögnin
eru að mínu mati ljót og skemma
heildarsvipinn. Stólarnir eru kópía af
kópíu af stólum sem voru upphaflega
hannaðir til þess að hægt væri að
leggja þá saman – þessi uppsuða er
hins vegar vita tilgangslaus.
Reykjavík er annað dæmi. Nú hef
ég ekki farið mikið um borgina, því
ég er nýkominn, en finn strax að sem
gestur fæ ég ekki að vita neitt um
neitt. Til dæmis hvar miðbæinn er að
finna, ef það er þá einhver miðbær.
Mikið vantar upp á merkingar og
skipulag, að ég tala nú ekki um götu-
lýsinguna. Hér eru venjulegir ljósa-
staurar látnir duga, en hugmyndarík
hönnun á þéttbýlislýsingu er alveg
óplægður akur.
Ég segi ekki að borgin sé ljót, en
hún er að minnsta kosti ekki falleg-
asta borg í heimi. Hún er einhvern
veginn tómleg og einmitt þess vegna
eru hér verkefni á hverju strái fyrir
hönnuði.“
Ósýnilegt, flókið, en áhugavert
Og Max heldur áfram, enda um-
hugað um að vekja almenning til vit-
undar um málefnið.
Hönnun er
hugarfar
Reykjavík er ekki
fallegasta borg í heimi
– en einmitt þess vegna
eru þar sóknarfæri í
hönnun, segja belgískur
sýningarstjóri og
finnskur prófessor.
Þeir greina Sigurbjörgu
Þrastardóttur frá mögu-
leikum íslenskrar fram-
leiðslu á alþjóðavett-
vangi og mikilvægi þess
að hugsa heildrænt.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Pekka Korvenmaa og Max Borka taka sér stöðu í reykvískri götumynd sem
að þeirra dómi má bæta með betri hönnun.