Morgunblaðið - 07.03.2003, Blaðsíða 3

DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. MARS 2003 B 3
HUGMYND um stofnunhönnunarmiðstöðvarhér á landi hefur verið á
kreiki í nokkurn tíma. Á ráð-
stefnunni Máttur og möguleikar
voru málin rædd og sjónarhorn
að utan kynnt til sögunnar.
Pekka: „Þarna var norskur
ræðumaður sem sagðist vera að
upplifa eins konar deja vu. Þegar
hann kom til Íslands fyrir fimm
árum hefðu Íslendingar verið að
ræða um hönnunarmiðstöð – og
nú væru þeir enn að tala um það
sama,“ segir Pekka, sem vill síst
að Íslendingar setjist niður og
bíði, heldur ættu þeir nota tím-
ann í hönnun og framleiðslu.
„Ennfremur þurfa menn að
hætta að hugsa um miðstöðina
sem byggingu. Þetta á ekki að
vera spurning um stórt, flott hús.
Kannski er meira að segja orðin
til hönnunarmiðstöð hér án þess
að fólk hafi áttað sig á því. Slík
miðstöð er nefnilega ekkert ann-
að en hugarástand, vitund um
sameiginleg markmið. Hún bygg-
ist á hugsjóninni 1+1=3, sem
merkir að samstarf gefi ávallt
betri útkomu en viðleitni ein-
staklinga. Í samvinnu gerist eitt-
hvað til viðbótar við það sem
hver og einn leggur í púkkið.“
Max: „Það eina sem vantar er
kannski bara eitt til tvö skrif-
borð, nokkrar tölvur og símalín-
ur svo hægt sé að virkja þann
kraft sem til staðar er. Og miðla
upplýsingum. Samskipti eru jú
grundvallarþáttur í viðskiptum,
líka þessari tegund viðskipta.“
Pekka: „Annars er spurning
hvort tími hefðbundinna hönn-
unarmiðstöðva sé kannski liðinn,
enda hafa opnast mun fleiri leiðir
til þess að ná til áhorfenda.“
Vantar fleiri atvinnutækifæri
Flestir hönnuðir á Íslandi
starfa í byggingargeiranum
(arkitektar, innanhússhönnuðir)
en næstflestir við auglýsingagerð
(grafískir hönnuðir, vefhönn-
uðir). Hjá mörgum stórum fyr-
irtækjum, til dæmis í mann-
virkjagerð, starfa hönnuðirnir
saman í teymum, en stærsti
vinnuveitandi sjálfstæðra hönn-
uða mun vera Listaháskóli Ís-
lands. Á þetta hefur Halldór
Gíslason, forseti hönnunardeild-
ar LHÍ, bent, en hönnunardeildin
veltir að hans sögn um 50 millj-
ónum á ári og stærstur hluti þess
fjár eru laun til hönnuða sem kenna
við skólann.
Max: „Þetta eru athyglisverðar
upplýsingar og í þeim felst ákveðið
vandamál. Hættan er nefnilega sú að
hönnuðir staðni ef þeir fara beint í
kennslu að námi loknu. Menn eiga
svo margt ólært þegar þeir koma út
úr skóla og eiga því helst að vinna
sem fjölbreyttust störf til þess að afla
reynslu – þá fyrst verða þeir góðir
kennarar. Fari þeir beint að kenna
eru þeir á vissan hátt vængstýfðir.“
Pekka: „Einmitt, listaskólarnir
mega ekki verða flóttamannabúðir
fyrir unga hönnuði, eins og ég hef
séð gerast í sumum löndum.“
Max: „Þess vegna er mikilvægt að
stjórnvöld, almenningur og fyr-
irtæki búi í haginn fyrir unga hönn-
uði og þeim gefist fjölbreytt færi á
þroskast í faginu.“
1+1=3
ur hér á landi. „Hún Elsa Har-
aldsdóttir stýrði sem fyrr vinnu
teymisins, en í því eru meðal ann-
ars fulltrúar frá Austur-Evrópu,
Danmörku og Ítalíu. Svo eru fötin
frá Eddu Guðmundsdóttur í New
York, en Intercoiffure líkar vel
við hennar stíl og hefur oft leitað
til hennar. Þannig að Intercoiff-
ure-línan í ár er í raun íslenskari
en margt annað í tískuheiminum í
dag,“ segir Dúddi.
Edda Guðmundsdóttir hannar
föt ytra undir nafninu Etta Val-
eska og hefur búið og starfað í
Bandaríkjunum um árabil.
 „Hér er á ferð sport-kona með klassíska klippingu. Hans hár flæðir
hins vegar á suður-evrópska vísu.“
sith@mbl.is
Max: „Íslendingar verða að gera
sér grein fyrir nokkrum grundvall-
arspurningum, ætli þeir sér að gera
skurk í sinni hönnun. Sú fyrsta er
einfaldlega: Hvað er hönnun? Svarið
við því er fjölþætt, því hönnun er svo
margt, en ég ítreka þetta sem ég
nefndi um heildina. Hönnun í dag
snýst ekki um hluti heldur um hreyf-
ingar og áhrif, um andrúmsloft, um
ósýnilega og óáþreifanlega þætti
sem krefjast þess samt að vera sinnt.
Vissulega er þetta flókið – og erfitt
að verðleggja – en um leið áhuga-
vert. Já, eiginlega alveg frábært, því
ef þú ert hönnuður þá geturðu í raun
skipt þér af öllu. Jafnvel pólitík.“
Pekka: „Einmitt, öll pólitík í dag
er hönnuð. Það er ekki til sá stjórn-
málamaður sem ekki lætur hanna
ímynd sína, útlit, klæði, auglýsing-
ar… Meira er nostrað við framavæn-
legt útlit en við hugmyndafræði og
stefnuskrár, eða er þetta ekki orðið
svona hér líka?“
Max: „Tvímælalaust, alþjóðavæð-
ingin nær hingað líka og er einmitt
einn af þeim þáttum sem hafa áhrif á
umræðuefni okkar. Hönnun er orðin
samkeppnisþáttur á alþjóðavett-
vangi á allt annan hátt en fyrir tíu ár-
um. Sum fyrirtæki voru sneggri að
átta sig á þessu en önnur, til dæmis
Sony sem kom snemma fram með
framtíðarsýn. Hönnun er nefnilega
hugarfar.“
Pekka: „Og þess vegna eru hönn-
uðir í dag sífellt oftar hafðir með í
gerð langtímaáætlana hjá fyrirtækj-
um, í stað þess að vinna eingöngu við
hönnun hinna eiginlegu hluta.“
Max: „Mannfræðirannsóknir eru
jafnvel orðnar hluti af hönnun í
mörgum fyrirtækjum í dag. Hjá
hönnunarfyrirtækinu Ideo í San
Francisco er til dæmis heil rann-
sóknarstofa sem athugar hvernig
fólk notar vörur og hluti. Góð hönn-
un snýst ekki lengur bara um grunn-
teikningu, heldur fléttast inn í þetta
félagsfræði og framtíðarvísindi.“
Báðir: „Sem sagt, samtímahönnun
hefur þúsund andlit og út frá stað
eins og Íslandi, eins og hverjum öðr-
um stað, liggja þúsund leiðir fyrir
færa hönnuði.“
Þjónustuhús baðgesta í Nauthólsvík eftir arkitektana Hebu Hertervig, Hólmfríði Jónsdóttur og Hrefnu Björgu
Þorsteinsdóttur hjá Arkibúllunni. Snjóflóðavarnargarðar á Siglufirði eftir
landslagsarkitekta Landslags ehf.
Tölvugrafík eftir Katrínu Pétursdóttur. Skartgripir eftir Guðbjörgu Kr. Ingvarsdóttur.
Ílát eftir Tinnu
Gunnarsdóttur.
Póstkort eftir Gunnar Þór
Vilhjálmsson.
sith@mbl.is
Fjölbreytt dæmi um íslenska hönnun
Kringlunni, sími 588 1680,
v. Nesveg, Seltjarnarnesi,
sími 561 1680.
iðunn
tískuverslun
Nýtt Nýtt
MAC
gallabuxur
Gallabuxur frá MAC
fást í 5 litum
og 4 lengdum.