Morgunblaðið - 27.03.2003, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. MARS 2003 B 9








































































































NÚR VERINU H U M A R B Á T A R
HUMARBÁTAR
Nafn Stærð Afli Fiskur Sjóf. Löndunarst.
HAFNAREY SF 36 139 4 37 2 Hornafjörður
HVANNEY SF 51 115 1 28 2 Hornafjörður
T O G A R A R
TOGARAR
Nafn Stærð Afli Uppist. afla Löndunarst.
MARGRÉT EA 710 450 3*Grálúða/Svarta sprakaGámur
BYLGJA VE 75 277 7 Karfi/Gullkarfi Vestmannaeyjar
STURLA GK 12 297 100* Karfi/Gullkarfi Grindavík
ÞURÍÐUR HALLDÓRSDÓTTIR GK 94 249 92* Karfi/Gullkarfi Grindavík
BERGLÍN GK 300 254 79 Karfi/Gullkarfi Sandgerði
SÓLEY SIGURJÓNS GK 200 290 96 Ufsi Sandgerði
AKUREYRIN EA 110 902 122* Djúpkarfi Reykjavík
BREKI VE 61 599 15 Þorskur Reykjavík
ÁSBJÖRN RE 50 442 160 Karfi/Gullkarfi Reykjavík
HARALDUR BÖÐVARSSON AK 12 299 102 Karfi/Gullkarfi Akranes
HARÐBAKUR EA 3 941 101 Ufsi Akranes
PÁLL PÁLSSON ÍS 102 583 20 Þorskur Ísafjörður
KALDBAKUR EA 1 941 128 Þorskur Akureyri
ÁRBAKUR EA 5 445 123 Þorskur Akureyri
ÞORSTEINN EA 810 1086 9 Þorskur Kópasker
GULLVER NS 12 423 145* Karfi/Gullkarfi Seyðisfjörður
BARÐI NK 120 599 134* Þorskur Neskaupstaður
BJARTUR NK 121 461 16 Ýsa Neskaupstaður
HÓLMANES SU 1 451 56 Þorskur Eskifjörður
LJÓSAFELL SU 70 549 56 Karfi/Gullkarfi Fáskrúðsfjörður
BJÖRGÚLFUR EA 312 424 78 Þorskur Stöðvarfjörður
E R L E N D S K I P
ERLEND SKIP
Nafn Stærð Afli Uppist. afla Löndunarst.
SIKU GL 999 1 3350 Loðna Keflavík
CHRIS ANDRA GB 17 1 1090 Kolmunni Fáskrúðsfjörður
NORDBÚGVIN FO 999 1 872 Kolmunni Djúpivogur
F R Y S T I S K I P
FRYSTISKIP
Nafn Stærð Afli Uppist. afla Löndunarst.
SNORRI STURLUSON VE 28 1096 0 Lúða Vestmannaeyjar
MÁLMEY SK 1 883 386 Djúpkarfi Sauðárkrókur
SLÉTTBAKUR EA 4 1094 375 Karfi/Gullkarfi Akureyri
GEIRI PÉTURS ÞH 344 272 104 Rækja Húsavík
BRETTINGUR NS 50 582 38 Þorskur Vopnafjörður
S K E L F I S K B Á T A R
SKELFISKBÁTAR
Nafn Stærð Afli Sjóf. Löndunarst.
FOSSÁ ÞH 362 249 266 2 Þórshöfn
R Æ K J U B Á T A R
RÆKJURBÁTAR
Nafn Stærð Afli Fiskur Sjóf. Löndunarst.
HÖFRUNGUR BA 60 27 8 0 2 Bíldudalur
PÉTUR ÞÓR BA 44 21 3 0 2 Bíldudalur
ÍSBORG ÍS 250 227 19 0 1 Ísafjörður
SNÆBJÖRG ÍS 43 47 1 0 1 Súðavík
VALUR ÍS 20 27 1 0 1 Súðavík
SKAFTI SK 3 299 48 0 2 Blönduós
SIGURBORG SH 12 200 33 0 1 Sauðárkrókur
HAUKUR EA 76 142 24 0 1 Dalvík
SVANUR EA 14 218 24 0 1 Dalvík
SÆÞÓR EA 101 150 23 0 1 Dalvík
NÁTTFARI RE 59 222 26 0 1 Húsavík
Fiskveiðistjórnunarkerfið kallar
á ný sjónarmið við hönnun og smíði
fiskiskipa, þar sem megináhersla
verður lögð á aflagæði. Í fjarlægri
framtíð verða smíðuð fiskiskip sem
koma með fiskinn lifandi að landi.
Þetta var meðal þess sem fram
kom á ráðstefnunni Tæknin og fisk-
veiðarnar sem Verkfræðingafélag
Íslands og Tæknifræðingafélag Ís-
lands héldu fyrir skömmu.
Í erindi sínu á ráðstefnunni sagði
Ólafur J. Briem, skipaverkfræðing-
ur, að samhliða þróun í fiskveiðiflot-
anum og eignarhaldi í sjávarútvegi
hefðu viðhorf í hönnum fiskiskipa
einnig tekið breytingum. Með sam-
þjöppun veiðiheimilda og samein-
ingum sjávarútvegsfyrirtækja væru
stærri fyrirtæki fjárhagslega öfl-
ugri en áður og hefðu þannig aukna
möguleika á hagræðingu. Fjárfest-
ing í fiskiskipum hefði dregist sam-
an en í stað þess væri lögð aukin
áhersla á arðsemi og hagkvæmni,
aukin gæði afla og aukna verð-
mætamyndun. Ólafur sagði að fyrir
daga kvótakerfinsins hefði markmið
hönnunar oftar en ekki verið að
hanna skip sem væru öflugri og
stærri en fyrirrennararnir. Áhersl-
an hefði þannig verið á afköst og
magn, fremur en gæði og hag-
kvæmni. Eftir tilkomu kvótakerf-
isins hefði hönnunarferli fiskiskipa
verið að þróast en enn væri þó litið
á hönnun fiskiskipa sem tæknilegt
viðfangsefni að verulegu leyti.
Sagði Ólafur að við hönnun flókinna
og sérhæfðra fiskiskipa þyrfti ætíð
að hafa í huga að skipið sé verkfæri
sem hafi það hlutverk að breyta
fiskveiðiheimild í peninga. Því þurfi
að byggja hönnun þess á skil-
greindum markmiðum, sem taki
mið af fyrirhuguðu hlutverki þess í
starfsemi útgerðarfyrirtækis. Auk
þess þurfi að huga að meðhöndlun
aflans til að tryggja rétt gæði hans
við löndun eða þegar hann er unn-
inn um borð.
Flotinn mun enn minnka
Ragnar Árnason, hagfræðiprófess-
or við Háskóla Íslands, sagði í er-
indi sínu á ráðstefnunni að skyn-
samleg fiskveiðistjórn, einkum
eignarréttarkerfi á borð við kvóta-
kerfi, ýti undir viðleitni til að ná
hærra einingarverði fyrir aflann.
Þannig væri meiri áhersla lögð á
aflagæði, svo sem ferskleika aflans
og meðhöndlun hans. Eins væri
meiri rækt lögð á að tímasetja
framboð aflans til að forðast afla-
toppa. Sagði Ragnar ýmsar vís-
bendingar um að þetta eigi við hér
á landi. Hann spáði því að nýsmíðuð
fiskiskip yrðu áfram fá hér á landi í
nánustu framtíð. Flotinn ætti enn
eftir að minnka, væntanlega um
þriðjung eða allt að helming, enda
þyrfti ekki nema um 40 togara til
að veiða allan botnfiskaflann. Ragn-
ar sagði að gerð fiskiskipanna ætti
aftur á móti eftir að breytast. Minni
áhersla yrði lögð á sóknargetu á
borð við vélarafl, siglingarhraða og
fiskileitartækni, en meiri áhersla á
gæði afla og búnað sem þeim tengj-
ast til að hámarka verðmæti aflans
um borð. Þá sagði Ragnar að ef til
vill yrði meira um smærri skip í
komandi framtíð, t.d. vertíðarbáta
sem gera út á net, enda muni
stærri fiskistofnar auðvelda strand-
veiðar. Þá myndu veiðarfærin einn-
ig taka breytingum í þá veru að
bæta meðferð aflans, auk þess sem
kjörhæfni þeirra yrði meiri og um-
hverfisáhrif þeirra minni.
Ragnar sagði að vel mætti
ímynda sér að í fjarlægri framtíð
yrðu fiskiskip hönnuð með það fyrir
augum að koma með lifandi fisk að
landi til að auka enn frekar verð-
mæti aflans. Flest benti til þess að
eftirspurn eftir lifandi fiski færi
vaxandi og veiðarfæri og fiskiskip
yrðu því að endurspegla slíkt, sér-
staklega í ljósi samkeppni frá fisk-
eldi.
Magnús Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Almennu verkfræði-
stofunnar, sagði að miklar framfar-
ir hefðu orðið um borð í fiskiskipum
á undanförnum árum, t.d. varðandi
meðhöndlun afla og vinnslu sjáv-
arafurða, veiðitækni og veiðarfæri,
fjarskipta- og staðsetningarbúnað
og í aðbúnaðar- og öryggismálum.
Hann sagði engu að síður ljóst að í
framtíðinni yrðu gerðar auknar
menntunarkröfur til skipstjórnar-
manna og í matvælavinnslu til sjós.
Hann benti í því samhengi á að
vinnsluskip væri 24-36 manna
vinnustaður sem velti allt upp í 1,5
milljörðum á ári hverju og því væri
full þörf á að koma fleiri tækni-
mönnum í brú og vél fiskiskipa.
Magnús að verkefni framtíðar-
innar væri að hanna hentug skip
sem uppfylltu kröfur markaðarins,
sjómanna og fiskveiðistjórnunar-
kerfisins, þar sem áhersla yrði lögð
á rekjanleika afurðanna, geymslu-
þol og ferskleika. Eins yrði að hafa
í huga að auka öryggi og þægindi
til sjós til að gera starfið aðgengi-
legra, meðal annars fyrir kvenfólk.
Magnús spáði því einnig að í fram-
tíðinni yrðu hönnuð sérhæfð skip til
veiða og flutninga á lifandi fiski.
Þannig yrði hægt að lengja hillulíf
afurðanna og auka um leið sveigj-
anleika í framboði.
Ný sjónarmið við hönnun fiskiskipa
Fiskiskip framtíðarinnar rædd á ráðstefnu um
tæknivæðingu og fiskveiðar á heimshöfunum
Morgunblaðið/Jim Smart
Frá ráðstefnu Verkfræðingafélags Íslands og Tæknifræðingafélags Íslands um
tæknina og fiskveiðarnar. Ýmsar nýjar hugmyndir og aðferðir voru ræddar.
NÝLEGA lauk átta vikna nám-
skeiði til 30 rúmlesta réttinda í
Stýrimannaskólanum í Reykjavík.
Góð þátttaka var í námskeiðinu og
luku 20 prófi. Prófdómari var Ró-
bert Dan Jensson, fyrrv. for-
stöðumaður Sjómælinga Íslands og
aðalprófdómari Stýrimannaskól-
ans, skipaður af Siglinga-
málastofnun Íslands.
Á myndinni er hluti af hópnum
sem lauk prófi og kennarar þeirra.
Fremsta röð talið f.v.: Róbert Dan
Jensson prófdómari, Benedikt
Blöndal kennari, Guðjón Ármann
Eyjólfsson skólameistari, Jón Þór
Bjarnason kennari og áfangastjóri.
Önnur röð f.v.: Björn Ingi Jóns-
son, Gestur Már Þórarinsson, Ás-
geir Guðnason, Þór Kolbeinsson.
Þriðja röð f.v.: Þórhallur Nikulás-
son, Jóhannes Valdimarsson, Björn
Karlsson, Sverrir Sverrisson. Fjórða
röð f.v.: Hjalti Kristinsson, Helgi
Már Rögnvaldsson, Skúli Marteins-
son, Sigurður V. Steinþórsson.
Efsta röð f.v.: Ólafur Ormsson,
Atli Már Gunnarsson, Friðbjörn
Arnbjörnsson, Andri Leifsson.
Auk þess luku prófinu Anton Örn
Kærnested, Björgvin Sigurðsson,
Gísli Auðunsson og Davíð Már
Árnason.
20 með 30 rúmlesta réttindi
Morgunblaðið/Sverrir