Morgunblaðið - 17.04.2003, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. APRÍL 2003 B 5

































































































NSJÁVARÚTVEGUR
Frá hugmynd
að fullunnu verki
Fiskimjölsverksmiðjur
H
ön
nu
n:
G
ís
li
B
.
Fundurinn er öllum opinn,
en síðasti skráningardagur er 22.
apríl 2003.
Ráðstefnugjald er kr. 2.500.-
Skráning á vefsvæði Lánstrausts
hf. www.lt.is, skraning@lt.is eða í
síma 550-9600.
Setning og ávarp: Geir H. Haarde fjármálaráðherra.
Birting ársreikninga: Reynir Grétarsson,
framkvæmdastjóri Lánstrausts hf.
Misræmi í afkomu- og efnahagsmælingum
fyrirtækja á markaði - kostur eða löstur?: Stefán
Svavarsson, dósent við Háskóla Íslands.
Standast reikningsskil skráðra fyrirtækja kröfur
fjárfesta?: Almar Guðmundsson, forstöðumaður grein-
ingar Íslandsbanka.
Reikningsskil skráðra félaga: Helena Hilmarsdóttir,
forstöðumaður skráningarsviðs Kauphallar Íslands hf.
Áhrif ársreikninga á útlán:
Karl Þorsteins, forstöðumaður fyrirtækjaviðskipta
Búnaðarbanka Íslands hf.
Pallborðsumræður:
Auk framsögumanna munu taka þátt í umræðunum
Ingvar J. Rögnvaldsson, vararíkisskattstjóri, Guðmundur
Snorrason, formaður Félags löggiltra endurskoðenda,
Þórður Friðjónsson, forstjóri Kauphallar Íslands hf., Bolli
Héðinsson frá Samtökum fjárfesta og Bjarki Bragason,
forstöðumaður útlánamats Landsbanka Íslands.
Fundarslit.
Fundarstjóri: Árni Tómasson, löggiltur endurskoðandi.
8:05
8:15
8:30
8:45
9:00
9:15
09:30
10:00
Dagskrá:
SPÁNN er stærsti markaður Evr-
ópusambandsins fyrir fiskafurðir og
þar er almennt greitt hæsta verðið
fyrir saltfisk. Þessi markaður er mjög
mikilvægur fyrir fiskveiðiþjóðir eins
og Ísland og Noreg, en mikil aukning
hefur verið á sölu sjávarafurða hjá
SH og SÍF til Spánar. Norðmenn
hafa á hinn bóginn átt erfitt með að ná
fóstfestu á spænska saltfiskmarkaðn-
um, þar ræður Ísland ríkjum.
Vandlátir neytendur
Norska sjávarútvegsblaðið Fiskaren
fjallaði um stöðu Norðmanna á Spáni
nú fyrir páskana. „Framboð á sjáv-
arafurðum er líklega hvergi meira í
Evrópu og hvergi er hinn almenni
neytandi jafnvandlátur. Það er talið
að árlega neyzla Spánverja á fiskmeti
sé um 40 kíló á mann. Það er minni
neyzla á mann en á Íslandi, í Noregi
og nágrannaríkinu Portúgal, en ann-
ars slær engin Evrópuþjóð Spánverj-
ana út í fiskáti,“ segir í Fiskaren.
Blaðið segir að með 39 milljónir
íbúa sé Spánn risastór markaður fyrir
fiskmeti, jafnstór og Frakkland, þar
sem íbúar eru þó fleiri. Fiskurinn er
alls staðar á Spáni. Hafi menn áhuga
á smáréttum (tapas) er fiskurinn mik-
ilvægur þáttur á matseðlinum, alls
konar smáréttir, ansjósur, smokk-
fiskur, kræklingur og kolkrabbi. Á
veitingahúsunum er svo boðið upp á
ál, saltfisk, túnfisk, sardínur, silung
og skötusel.
Á mörgum markaðstorgunum
bjóða fiskbúðirnar upp á ferskan lax,
lýsing, rækju af ýmsu tagi, lifandi
krabba og sverðfisk. Þá er þar líka að
finna búðir, sem sérhæfa sig í salt-
fiski. Í frystiborðunum í stórmörkuð-
unum fæst svo fiskur frá flestum
heimshornum og í kæliborðunum er
fjölbreytt úrval af ferskum og kæld-
um fiskafurðum.
Gæðin skipta miklu
Ferskur fiskur skipar stærri sess á
Spáni en norðar í álfunni. Sjávarút-
vegsgeirinn einkennist ekki af stórum
einingum, heldur litlum sérhæfðum
fyrirtækjum.
Spánn er mjög krefjandi markað-
ur, þar sem húsmóðirin ræður miklu.
Kaupendur leggja mikið upp úr gæð-
um og ganga úr skugga um að allt sé í
lagi, þegar keypt er í matinn.
Stolt Sea Farm Evrópa hefur á
annan áratug flutt sjávarafurðir frá
Noregi til Spánar, fyrst og fremst lax,
saltfisk og þorsk, en árangurinn hefur
ekki verið neitt sérstakur og illa hefur
gengið að finna glufur í markaðnum
til að smeygja sér inn í. Fram-
kvæmdastjóri Stolt Sea segir að þetta
sé ekki einfalt mál. Spánn sé mjög
þróaður markaður fyrir sjávarafurðir
og það sé erfitt að keppa við afurðir
sem eru fyrir á markaðnum og séu
þekktar og eftirsóttar. Norska fyrir-
tækið hefur þó fundið smugu fyrir
sandhverfu úr eldi og er með eigin
sandhverfueldi á Spáni. Sandhverfan
er dæmi um þær fisktegundir, sem
hafa fallið Spánverjum vel í geð og
þeir eru tilbúnir að greiða hátt verð
fyrir hana, enda er staðið við afhend-
ingar og gæði eru í lagi.
Laxinn mikilvægur
Á síðasta ári var Spánn fimmta mik-
ilvægasta útflutningsland Norð-
manna fyrir lax, mælt í magni. Það er
einkum heill, slægður lax sem Spán-
verjarnir kaupa. Þeir kaupa lítið af
flökum og reyktum laxi og öðrum
laxaafurðum frá Noregi. Útflutning-
urinn jókst hægt á síðasta áratug en
dróst svo saman á árinu 2000 og stóð í
stað 2001. Í fyrr varð hins vegartölu-
verð aukning eða 21.000 tonn alls.
Norðmenn eru ráðandi á markaðn-
um, en hafa reyndar misst markaðs-
hlutdeild til annarra landa, meðal
annars Danmerkur.
Hallar undan fæti
Miklu verr gengur í saltfiskinum.
Reyndar jókst útflutningurinn á síð-
asta áratugi og náði hámarki 1998 í
11.000 tonnum. Síðan þá hefur hallað
undan fæti og nú er útflutningurinn
aðeins hemingur af því. Skýringin
liggur að einhverju leyti í því að
markaðurinn hefur dregizt saman, en
Norðmenn hafa einnig tapað veru-
legri markaðshlutdeild. Það eru Ís-
land og Færeyjar sem ráða markaðn-
um með saltfiski sem að gæðum
uppfyllir kröfur Spánverja betur en
sá norski. Þykk og nánast hvít salt-
fiskflök frá Færeyjum hafa til dæmis
slegið í gegn hjá Spánverjum. Vinnsla
Norðmanna á blautverkuðum salfiski
og þurrkuðum saltfiski hefur lengst
af miðazt við Portúgal og þær gæða-
kröfur, sem þar eru gerðar. Mest af
saltfiskinum, sem fer til Portúgals, er
þurrrkað.
Saltfiskurinn er í raun fullunnin
vara, sem fer beint í pottinn, en mark-
aðurinn hefur verið að þróast í þá átt
að taka meira af flökum og bitum sem
eru útvatnaðir og tilbúnir til hvers
kyns matreiðslu. Þá er það mjög mis-
munandi eftir héröðum hvaða hlutar
fisksins eru eftirsóttastir.
Þorskur og lax stóðu á síðasta ári
undir 85% af öllum útflutningi fisk-
afurða Norðmanna til Spánar. Af öðr-
um tegundumm á nefna ferskan
skötusel, saltaða ýsu og löngu, fersk-
an lýsing og fleira og verið er að vinna
að uppbyggingu útflutnings á fersk-
um þorski.
Eins og áður sagði ræður Ísland
ferðinni á spænska saltfiskmarkaðn-
um, en Færeyingar hafa sótt mjög í
sig veðrið undan farin ár. Nokkur ís-
lenzk fyrirtæki selja saltfisk til Spán-
ar og nemur sala SÍF, þess stærsta,
þangað 4.000 til 5.000 tonnum á ári.
Það er svipað og allur útflutningur
Norðmanna. Ástæðan er einflöld.
Meiri gæði og þykkari og betri fiskur.
  !" 


 #"

 $%
  &&  ')(((
'((((
*(((
+(((
,(((
)(((
(
- '#** '##( '##) '##, '##+ '##* )((( )(()
Morgunblaðið/Ómar
Spánverjar krefjast mikilla gæða í saltfiski enda er hann veizlumatur hjá þeim. Ís-
lendingum og Færeyingum gengur betur að uppfylla þær kröfur en Norðmönnum.
Ísland í fararbroddi
Norðmönnum gengur illa að uppfylla kröfur Spánverja um gæði saltfisksins