Morgunblaðið - 26.06.2003, Síða 1
26. júní 2003
Fiskeldi Eyjafjarðar leggur áherzlu á
seiðaframleiðslu. Miklar breytingar á
Bjarna Sæmundssyni og sæljónaskilja.
Landiðogmiðin
Sérblað um sjávarútveg
úrverinu
NORÐMENN flytja mikið af
heilum, óunnum fiski úr landi til
vinnslu annars staðar. Á síðasta
ári fluttu þeir þannig út 27.500
tonn af heilfrystum þorski til ann-
arra landa og á fyrstu fimm mán-
uðum þessa árs nemur útflutning-
urinn 12.400 tonnum. Undanfarin
ár hefur mest af þessum fiski farið
til Portúgals og er svo enn.
Á síðasta ári fluttu Norðmenn
út 10.600 tonn af heilfrystum
þorski til Portúgals, 4.350 tonn til
Kanada og 3.600 tonn til Kína. Á
fyrstu fimm mánuðum þessa árs
hafa þeir flutt út 3.800 tonn til
Portúgals, 2.800 til Kanada, 2.100
til Kína og 1.600 til Spánar.
Um þetta er fjallað í norska
sjávarútvegsblaðinu Fiskaren í
síðustu viku. Talað hafi verið um
að norskri fiskvinnslu stafi veruleg
ógn af Kína. Svo sé hins vegar
ekki. Það sé Portúgal sem er
stærsta ógnin.
„Kína var vissulega í öðru sæti í
fyrra, en á fyrstu mánuðum þessa
árs fer mest til Portúgals,“ segir
Fiskaren.
Kínverjar flaka sinn þorsk og
selja úr landi á lægra verði en
vestrænar þjóðir á mörkuðum í
Bandaríkjunum og Evrópu. Portú-
galirnir kaupa mikið af hausuðum,
heilum þorski og þýða hann upp
og salta fyrir heimamarkað. Fyrir
vikið kaupa þeir minna af þurrk-
uðum saltfiski frá Noregi og virð-
isaukinn flyzt allur frá Noregi til
Portúgals.
Óunninn þorskur til Portúgal
!
"
ÍSLAND selur Bretum meira af
sjávarafurðum en nokkur önnur
þjóð. Sé litið á helztu afurðaflokk-
ana seldu Íslendingar Bretum fisk
og fiskafurðir fyrir 237 milljónir
punda eða 29,2 milljarða króna á
núverandi gengi. Íslendingar eru
efstir á blaði í ferskum fiski, fryst-
um og tilbúnum afurðum.
Lítilsháttar aukning
Bretar fluttu alls inn 565.000 tonn
af fiski og fiskafurðum á síðasta ári
að verðmæti 1,3 milljarða punda
eða 158,5 milljarða króna. Það er
2% aukning í magni talið en sama
verðmæti og árið áður. Mest aukn-
ing varð í innflutningi á ferskum
hausuðum fiski, eða 9% í verðmæt-
um talið. Útflutningur Breta á fiski
nam 325.000 tonnum og var það
sama magn og árið áður. Uppistað-
an er makríll, 101.000 tonn.Verð-
mætin voru 71,5 milljarðar króna
og jukust um 1%. Mest aukning var
í útflutningi á hausuðum frystum
fiski, 13% í magni og 9% í verðmæti.
Ísland með tæpan þriðjung
Innflutningur Breta á ferskum fiski
nam 89.000 tonnum í fyrra og er það
nánast það sama og árið áður.
Heildarverðmæti voru 154 milljónir
punda, 18,9 milljarðar króna. Sé lit-
ið á verðmæti trónir Ísland á toppn-
um með 48 milljónir punda, 6 millj-
arða króna, eða rétt tæpan þriðjung
heildarinnar. Bakvið þessi verð-
mæti eru 17.500 tonn, en það er ríf-
lega 11.000 tonnum minna en árið
áður. Skýringin liggur að hluta til í
minni aflaheimildum í þorski.
Færeyingar fylgja fast á eftir
okkur í verðmætum talið með 44
milljónir punda eða 5,4 milljarða
króna. Magnið hjá þeim er hins
vegar mun meira eða 29.00 tonn og
er það aukning um ríflega 12.000
tonn. Þar liggur skýringin í aukn-
um afla. Næsta þjóð er Írland með
14,3 milljónir punda, 8 milljarða
króna og 25.000 tonn. Skýringin á
lágu verði er sú að megnið af fisk-
inum er makríll, sem er mun ódýr-
ari en þorskur og ýsa.
Minna af freðfiski
Innflutningur Breta á frystum fiski
var 188.000 tonn á síðasta ári að
verðmæti 53,9 milljarðar króna.
Það er samdráttur um ríflega
12.600 tonn, en verðmætið er svip-
að.
Ísland trónir enn á topnum hvað
verðmæti varðar eða 86 milljónir
punda, 10,6 milljarða króna. Að
baki því verðmæti liggja 28.300
tonn, sem er litlu meira en árið áð-
ur, en verðmætið hefur aukizt um 5
milljónir punda, 615 milljónir ís-
lenzkra króna. Næstir koma Rúss-
ar með 73,3 milljónir punda, 9 millj-
arða króna, en magnið hjá þeim er
mun meira eða 38.000 tonn. Af öðr-
um þjóðum má nefna Norðmenn
með 7,9 milljarða og 27.000 tonn,
Dani með 5,9 milljarða og 17.000
tonn, Þýzkaland með 4 milljarða og
14.200 tonn, Færeyjar með 3,8
milljarða og 10.600 tonn og Kína
með 2,7 milljarða og 11.400 tonn.
Mest verðmæti frá Íslandi
Bretar juku innflutning á tilbúnum
fiskréttum um 10.000 tonn og fluttu
alls inn 222.000 tonn að verðmæti
56,3 milljarða króna. Enn er Ísland
efst á verðmætaskalanum með 8,3
milljarða króna og 19.000 tonn.
Uppistaðan í þessu er pilluð rækja.
Sé loks litið á fiskimjöl og lýsi nam
innflutningur Breta á síðasta ári
248.000 tonnum að verðmæti 14,5
milljarða króna. Samdráttur í
magni var verulegur eða ríflega
60.000 tonn. Vegna verðhækkana
frá árinu áður var samdráttur í
verðmæti óverulegur. Langmest af
þessum afurðum kaupa Bretar frá
Íslandi, 77.200 tonn að verðmæti 4,4
milljarðar króna. Norðmenn koma
næstir með 3,2 milljarða og 52.400
tonn. Perú er í þriðja sæti með 1,4
milljarða og 31.000 tonn og í því
fjórða er Danmörk með 1,2 millj-
arða og 20.000 tonn.
Sjáum Bretum fyrir fiskinum
Útflutningur helztu afurðaflokka skilaði tæpum 30
milljörðum króna á síðasta ári á núverandi gengi
#
$
%&
$
'
(
)
*
+
(&,
-
*
. . .
.
. .
. VERÐ á ufsa á innlendum fisk-
mörkuðum hefur hrunið síðustu
daga. Verð á kíló hefur farið allt nið-
ur í 6 krónur og meðalverð hangið í
15 til 20 krónum, jafnvel farið niður
fyrir 10 krónur á einstaka fiskmörk-
uðum. Skýringin er lítil eftirspurn
vegna erfiðleika í vinnslunni og mik-
illar sölutregðu.
Meðalverð á óslægðum ufsa í apr-
íl á fiskmörkuðum var tæpar 39
krónur og hafði þá lækkað um 21%
frá síðasta mánuði. Verð á slægðum
ufsa var þá 53 krónur og hafði lækk-
að um 8%. Verð á ufsa í Bretlandi í
síðustu viku var að meðaltali 48
krónur, en 87 krónur í Þýzkalandi.
Hallgrímur Guðmundsson á Fisk-
markaði Íslands í Ólafsvík segir að
verðið á ufsanum hafi hrunið síðustu
daga. Á mánudag hafi lægst verð
verið 7 krónur og 11 hið hæsta. Það
séu fáir kaupendur að ufsanum
núna og skýringin sé að afurðasalan
gangi mjög illa. Framboðið sé
reyndar ekki mikið heldur því fáir
leggi sig eftir ufsa núna. Þetta sé
fyrst og fremst meðafli hjá skak-
körlum og togurum. Þá bendir Hall-
grímur á að verð á löngu hafi einnig
hrunið. Það hafi lengst af verið um
100 krónur á kílóið, en sé nú komið
niður í 20 til 40 krónur. Aðrar teg-
undir haldi sér þokkalega og stóra
ýsan sé farin að hækka á ný, en hún
fari að mestu í flug.
Halldór Pétursson, fiskverkandi í
Garði, er einn þeirra sem kaupa ufs-
ann. Hann saltar hann og þurrkar
fyrir markaðinn í Puerto Rico. „Það
er afar erfitt að losna við ufsann um
þessar mundir. Frystitogararnir
veiddu til dæmis töluvert síðasta
haust og ég held að þeir séu varla
farnir að losna við hann enn. HB og
ÚA hafa verið að bjóða mér ufsa og
Grandi, sem er töluvert í ufsanum,
hefur ekki séð sér hag að því að
koma inn á markaðinn, þrátt fyrir
að verðið sé komið svona langt nið-
ur.
Afurðaverðið og gengið er að fara
með þetta allt saman. Lækkunin á
Puerto Rico er orðin 30 til 40%, bara
í genginu. Svona lækkun verður
ekki mætt með öðru en lækkun á
hráefnisverði, því ekki lækkar mað-
ur launin, umbúðakostnað eða
kostnað við flutninga. Flutnings-
kostnaðurinn hér innanlands er gíf-
urlega hár. Flytji maður fisk frá
Patreksfirði í Garðinn kostar það
svipað og að flytja hann héðan og til
Portúgals,“ segir Halldór Péturs-
son.
Ufsaverðið hrunið
Sölutregða og hátt gengi valda lækkun afurðaverðs
LÆKNINGABÓK sjófarenda er
heitið á nýútgefinni bók sem ætluð
er sjómönnum og þeim sem vinna
hættuleg störf eða ferðast í óbyggð-
um. Siglingastofnun Íslands gefur
bókina út í samvinnu við Landlækn-
isembættið, Stýrimannaskólann í
Reykjavík og Langtímaáætlun í ör-
yggismálum sjófarenda 2001–2003.
Bókin, sem er 220 bls., er samin
af dönskum læknum með sérþekk-
ingu á heilbrigðismálum sjómanna í
samvinnu við sjómenn og aðra sem
tengjast sjávar-
útvegi og sigl-
ingum. Bókin,
sem er þýdd af
Kristni Sigvalda-
syni, yfirlækni á
Landspítala–
háskólasjúkra-
húsi, skiptist í 38
efnisflokka og
eru skýringarmyndir á hverri
opnu. M.a. er sérstakur kafli um
hvernig skuli tekið á móti björg-
unarþyrlu og um flutning sjúklings
frá skipi með leiðbeiningum frá
Landhelgisgæslu Íslands. Bókin er
sérstaklega samin og sniðin að fjar-
lækningum og nútíma fjarskiptum.
Lækninga-
bók fyrir
sjófarendur
MEST af innfluttum botnfiski
til vinnslu í fyrra var flutt inn
frá löndum í Austur-Evrópu,
15.500 tonn. Tæplega 9.700
tonn af rækju komu einnig til
landsins frá Austur-Evrópu.
Uppsjávaraflinn kom allur frá
öðrum Evrópulöndum og mest af rækjunni eða 24.400 tonn. Þá komu
1.700 tonn af rækju frá löndum utan Evrópu. Verðmæti fiskaflans frá
Austur-Evrópu var 1,8 milljarðar króna, 3,9 milljarðar frá öðrum Evr-
ópulöndum og 226 milljónir frá löndum utan Evrópu.
Það voru Norðmenn sem seldu okkur mest af fiski á síðasta ári. Alls
lönduðu þeir 52.400 tonnum af fiski hér að verðmæti 2,8 milljarðar
króna. Mest af þessu var uppsjávarafli, 30.600 tonn, en næstmest var
af rækju, 21.500 tonn að verðmæti 2,5 milljarðar króna. Grænlend-
ingar voru í öðru sæti með 38.000 tonn, nær eingöngu uppsjávarfisk.
Færeyingar voru í þriðja sæti með 23.000 tonn, nær eingöngu uppsjáv-
arfisk og Danmörk í því fimmta með 21.500 tonn, uppistaðan uppsjáv-
arfiskur.
Botnfiskurinn frá A-Evrópu
MEÐ tilkomu Versins á ný hafa
orðið ýmsar breytingar frá því sem
verið hefur. Til að auka rými í
blaðinu hefur kortið með staðsetn-
ingu fiskiskipanna verið minnkað
og hið vikulega yfirlit yfir afla skip-
anna verið fært yfir á netið á mbl.is.
Þar er það öllum opið. Til að finna
það er fyrst farið á mbl.is. Síðan er
smellt á reitinn Morgunblaðið. Þar
neðst til hægri er reitur sem heitir
aukaefni og í honum er svo smellt á
aflatölurnar.
Afli á mbl.is