Morgunblaðið - 01.11.2003, Blaðsíða 4

Þ
AÐ væri óskandi að við gætum veitt skjól-
stæðingum okkar það sem Heather Mills,
kona Pauls McCartneys, hefur fengið. Hún á
sérhannaðan útlitsfót upp á nokkrar millj-
ónir. Það væri ekki ónýtt ef ég gæti gefið
dóttur minni svoleiðis en til þess þyrfti ég að þéna ágæt-
lega,“ segir Sigurlaug Jónsdóttir og hlær. Hún bætir við
að stoðtækjaframleiðsla á Íslandi standi vissulega fram-
arlega miðað við önnur lönd.
Sigurlaug er formaður samtakanna Nýrrar lífssjónar
og er einn af þeim fé-
lagsmönnum sem eru að-
standendur þess sem misst
hefur útlimi. Dóttir hennar,
Alma Ýr Ingólfsdóttir,
missti báða fætur og framan
af níu fingrum árið 1995
þegar hún fékk heilahimnu-
bólgu og blóðsýkingu 17 ára gömul.
Félagið var stofnað 4. apríl árið 1998. Um þrjátíu
manns voru á stofnfundinum en nú eru um hundrað
manns í félaginu, bæði fólk sem á vantar útlimi og að-
standendur þeirra, en félagið er hugsað sem stuðnings-
félag þessa hóps. Sigurlaug hefur verið formaður í eitt
ár en verið virk í félaginu allt frá stofnun þess. Hún telur
mun fleiri eiga erindi í félagið en það þurfi kannski að
kynna það betur. Að samtökunum stendur fólk alls stað-
ar að af landinu sem ýmist hefur fæðst án útlima eða
misst þá vegna sjúkdóma eða slysa, eins og þeir sem hér
er rætt við. Fundir eru haldnir reglulega yfir vetrartím-
ann og hafa þá t.d. verið fengnir fulltrúar frá Trygg-
ingastofnun eða stoðtækjaframleiðendum til að koma
gagnlegum upplýsingum á framfæri. „En fundirnir eru
ekki síður ætlaðir til þess að kynnast og spjalla. Þar er
tækifæri til að miðla dýrmætri reynslu,“ segir Sigurlaug.
Félagið hefur ekki beitt sér sem þrýstihópur t.d. fyrir
bótarétti en félagsmenn hafa leiðbeint hver öðrum um
réttindi í bótakerfinu. Markmið samtakanna er að veita
stuðning og upplýsingar og Sigurlaug segir að félagsfólk
í Nýrri lífssjón sé reiðubúið að koma inn á sjúkrastofn-
anir eða heimili til þess.
Þeim sem vilja kynna sér starfsemi samtakanna nánar
geta t.d. mætt á næsta samverufund sem haldinn verður í
sal Lionsfélagsins Fjörgynjar í Grafarvogskirkju 12. nóv-
ember nk. kl 20.
Morgunblaðið/Kristinn
Sigurlaug Jónsdóttir: Á fundum er tækifæri til að miðla
dýrmætri reynslu.
steingerdur@mbl.is
TENGLAR
..........................................................................
http://frontpage.simnet.is/solbraut/
Að missa útlim er eitthvað sem fæstir hugsa sér að lenda í. Eftir slíkt
áfall hefst mikil endurhæfing sem getur falist í að finna nýja aðferð
við að vaska upp eða reima skó. Steingerður Ólafsdóttir ræddi við
tvo félagsmenn Nýrrar lífssjónar sem voru sammála um að íslenska
heilbrigðiskerfið væri frumskógur.
lífssjón
Að samtökunum
stendur fólk sem
ýmist hefur fæðst
án útlima eða
misst þá vegna
sjúkdóma eða slysa
Ný
eftir missi útlims
DAGLEGT LÍF
4 B LAUGARDAGUR 1. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
DAVÍÐ Örn Ingvason misstivinstri fótinn rétt ofan viðhné 21. desember árið 2000,þá 25 ára tveggja barna faðir
á leið í sveitina eftir að hafa farið með
kartöflur til að selja í Kolaportinu fyrir
tengdaforeldrana sem búa á Háfi við
Þykkvabæ.
Bíladellukarlinn Davíð Örn sat við
stýri á jeppanum sínum en stoppaði til
að aðstoða fólk á fólksbíl sem átti í vand-
ræðum með rafmagnið í bílnum í ná-
grenni við Þjórsárbrúna. Hann lagði
bílnum sínum úti í kanti og hafði ljósin
kveikt svo jeppinn lýsti yfir ljóslausan
fólksbílinn. Svo opnaði hann húddið til
að athuga hvað gæti verið að bílnum. Á
næsta augnabliki heyrðist hróp úr bíln-
um og svo bremsuhljóð á veginum en
ökumaður bíls sem kom á fleygiferð sá
ekki kyrrstæðu bílana í tæka tíð. Hann
keyrði á fólksbílinn sem
gekk inn í jeppann en Davíð
Örn varð á milli.
Með fótinn í fanginu
Hann man vel eftir öllu
saman. „Ég sat í vegkant-
inum með löppina í fanginu og biðin eftir
sjúkrabílnum var ótrúlega löng,“ segir
Davíð. Hann þakkar frænda sínum sem
var með honum í bílnum að vera á lífi.
Sá tók belti og batt fyrir stúfinn til að
stoppa blóðrennslið. „Hefði enginn gert
það væri ég ekki hér.“
Reynt var að græða fótlegginn á aftur
en áverkar voru of miklir til þess að það
tækist. Hægri fótur Davíðs fór næstum
af líka en læknum tókst að bjarga hon-
um. Þegar hann vaknaði á Þorláksmessu
kom ástandið honum ekki á óvart.
„Þetta var eiginlega mesta áfallið fyrir
nánustu fjölskylduna. Svo kom ég nátt-
úrulega ekkert heim í marga mánuði.
En þetta byggist allt á því að vera já-
kvæður og eiga svona góða að.“ Hann
segist aldrei hafa misst móðinn en auð-
vitað komi slæmir dagar inn á milli.
Davíð er nú með gervifót en átta vikur
liðu eftir slysið þar til hann gat farið að
máta einn slíkan. Meiðslin á hægra fæti
gerðu það að verkum að hann
var ekki nógu sterkur til að
bera allan þungann, fyrr en
eftir stífa endurhæfingu.
„Þetta er mikil lífsreynsla og
mikið sem þarf að læra upp á
nýtt. Það sem mér finnst sár-
ast er að ég get ekki leikið við krakkana
á sama hátt og ég gerði. Ég stekk ekki
til og þarf að gefa mér góðan tíma í að
komast á milli staða. En maður finnur
bara nýjar aðferðir við allt,“ segir hann
og brosir. „En að labba í hálku og snjó
er ekki á topp tíu listanum.“
Koltrefjar og títan
Davíð hefur mikinn áhuga á jeppum
og vélsleðum og fór stundum í fjallaferð-
ir fyrir slysið. Hann getur ekki farið á
vélsleða með gervifótinn því hætta er á
að hann fari úr mjaðmarlið vegna þess
að hann hefur ekki tilfinningu fyrir því
hvort hann stígur á brettið eða ekki og
fóturinn getur því sveiflast aftur. Hins
vegar hefur Davíð farið í alvöru jeppafe
með gervifótinn og það gekk vel. „Þetta
var svaðilför og við vorum tvo sólarhrin
að koma okkur heim. Við kafkeyrðum b
inn tvisvar og þá var stundum gott að
vera með gervifót. Ef þurfti að stíga út
setti ég gervifótinn á kaf og það var ekk
ert kalt,“ segir Davíð og bankar hlæjand
í gervifótinn. „Ég er úr því sama og
Formúlu 1 bíll, koltrefjum og títan.“
Davíð segist ekki hafa unnið mikið frá
því að slysið varð, heldur einbeitt sér að
endurhæfingunni. Hann grípur þó í véla
vinnu og segir mesta málið að komast
upp í vinnuvélarnar. Að stýra þeim sé
minna mál þar sem þær eru oft sjálf-
skiptar eða með léttri kúplingu. Hann
hefur unnið við malbikun, jarðvinnslu og
ýmislegt tengt búskap og stofnaði nýleg
fyrirtæki ásamt eiginkonu sinni Huldu
Margréti Þorláksdóttur, um verktaka-
vinnu fyrir bændur. Þau búa á Selfossi
ásamt þremur börnum sínum, Sylvíu
Önnu 8 ára, Díönu Ösp 4 ára og Davíð
Mar 11⁄2 árs sem er skírður í höfuðið á
góðvini Davíðs Arnar og herbergisfélag
í endurhæfingunni á Grensásdeild sem
stóð í sex mánuði. Endurhæfingin var
mjög stíf og er Davíð þakklátur fyrir þa
a.m.k. eftir á.
Hann segir mesta áfallið í þessu öllu
saman hafa verið tryggingakerfið en
rakst hann á marga veggi. Erlend
sjúkdómatrygging var einskis virði er á
reyndi og reglur um sjúkra- og örorku-
bætur segir Davíð erfitt að skilja. „Heil
brigðiskerfið hér á Íslandi er skelfilegt,
segir hann og hristir höfuðið. Davíð seg
að það sé frábært að hitta fólkið hjá
Nýrri lífssjón til að skiptast á upplýs-
ingum. „Þegar ég lenti í þessu slysi viss
ég ekkert hvernig framtíðin yrði. En sv
kom til mín strákur upp á Grensás sem
lenti í svipuðu slysi og ég. Hann kynnti
félagið fyrir mér og dró mig á fyrsta
fundinn. Við náðum vel saman með þess
lífsreynslu og þannig nær fólk saman á
fundum hjá Nýrri lífssjón.“
Morgunblaðið/Þorkell
Davíð Örn Ingvason: „Það er mikið sem þarf að læra upp á nýtt.“
missti fót í bílslysi
Úr sama
efni og
Formúlu 1
bíll
„Að labba í
hálku og snjó
er ekki á topp
tíu listanum.“
DAVÍÐ ÖRN INGVASON
ELÍSABET Stephensenmissti vinstri höndina ofanvið úlnlið 14. janúar á síð-asta ári. Hún var greind
með sjaldgæft krabbamein í sinum og
bandvef í höndinni í lok nóvember
2001 og fór í aðgerð þar sem átti að
skrapa það í burtu. Hún vaknaði eftir
aðgerð án vinstri handarinnar þar
sem í ljós kom að krabbameinið var
komið í handarbeinin og nauðsynlegt
reyndist að aflima um 10 cm fyrir of-
an úlnlið.
Elísabet er 31 árs háskólanemi í
uppeldis- og menntunarfræði. Hún
starfaði sem þjónustufulltrúi hjá
Landssímanum þegar hún greindist
með krabbameinið en treysti sér ekki
til að snúa aftur í gamla starfið og
sneri sér að háskólanáminu í staðinn.
Elísabet er undir eftirliti
og krabbameinið hefur
ekki tekið sig upp á ný.
Elísabet á gervihönd
sem hún er þó ekki mjög
ánægð með og er því að
láta laga hana fyrir sig.
„Ég er heppin að hafa þó
olnbogann og það munar
heilmiklu þótt aðalverkfærið vanti
náttúrlega.“ Elísabet er rétthent og
segist halda í þann ljósa punkt, þann-
ig haldi hún skriftinni sem er heil-
mikill hluti af persónuleikanum.
Handarmissir hvarflaði
ekki að henni
Krabbameinið sem Elísabet
greindist með er kallað sarcoma og
það getur greinst í sinum, vef og
beinum. Hún hafði farið í saklausar
aðgerðir vegna sinaþykkildis á hand-
arbaki, þegar hún var 10 ára og aftur
tvítug. Haustið 2001 var hún orðin
aum í höndinni og vaknaði einn
morguninn þannig að hún gat ekki
hreyft fingurna og var með mikla
verki. Þá greindist hún með krabba-
mein og var aðgerð ákveðin til að
skrapa en ekki var búist við að
krabbameinið væri komið í beinin.
Handarmissir hvarflaði því varla að
Elísabetu þótt hún hafi vitað af
möguleikanum 3–4 dögum fyrir að-
gerð en var sagt að hún þyrfti ekki
að búast við því. „Ég bjóst ekki við að
missa höndina og þetta kom mér á
óvart þegar ég vaknaði. En fyrst að
þetta var komið í beinin þá varð að
taka höndina.“
Hún segist hafa verið dofin eftir
aðgerðina. „Það er nóg að
greinast með krabbamein,
hvað þá að missa útlim
líka. Ég hafði aldrei hugs-
að út í hvað það þýddi að
vera án handar. Eftir að
ég kom heim fór ég að
gera mér ljóst að þetta
væri raunveruleiki. En
stundum finnst mér ennþá eins og
þetta sé bara draumur, eitthvert
ákveðið tímabil sem gengur yfir og
svo fái ég höndina aftur.“
Nýjar aðferðir við
hversdagslega athafnir
Hún segist reyna að takast á við
lífið með jákvæðum hugsunum og á
skynsamlegan hátt. Hins vegar voru
fyrstu skrefin ekki beint auðveld.
Hún fékk engar upplýsingar um Nýja
lífssjón eða Kraft, félagsskap ungs
fólks með krabbamein, á spítalanum
og var heldur ekki boðin áfallahjálp.
Iðjuþjálfunin á Reykjalundi var að-
allega föndur en að læra daglegt líf
upp á nýtt hefur hún kennt sér sjálf.
Að hneppa tölu, reima skó, skipta
um á rúmunum, þvo upp, hengja upp
þvott, skúra gólf og fleiri hversdags-
legir atburðir geta verið erfiðir fyrir
fólk sem hefur misst aðra höndina.
Elísabet hefur æft sig upp á nýtt,
breytt aðferðum og þróað sína tækni
þar sem hún notar munninn t.d. mik-
Sigur að
setja í sig
eyrna-
lokka
missti höndina vegna krabbameins
ELÍSABET STEPHENSEN
„Búin á því
eftir að reyna
að hneppa töl-
unum á galla-
buxunum í tíu
mínútur.“