Vísir - 03.02.1981, Síða 9

Þriðjudagur 3. febrúar 1981
vlsm
Hverju var lofað fyrir
kosningar?
Kannast einhver við það, að
stjórnmálaflokkarnir hafi fyrir
siðustu kosningar lagt áherzlu
á, og lofað háttvirtum kjósend-
um óbreyttri verðbólgu? Minn-
ist þess kannske einhver, þegar
kratarnir sprengdu vinstri
stjórnina i október 1979, að þá
hafi stjórnmálaforingjarnir lýst
þvi yfir hver um annan þveran,
að helzta kappsmál flokkanna
væri að halda óbreyttu verð-
bólgustigi.
Sé kosningabaráttan rifjuð
upp, kemur allt annað i ljós. Þá
koma nefnilega fram i hugann
hugtök eins og „niðurtalning
veðbólgunnar”, sem Fram-
sóknarflokkurinn ætlaði að
beita til að koma verðbólgunni
niður fyrir 20% á þessu ári.
Ennfremur „jafnvægisstefna”
Alþýðuflokksins i efnahagsmál-
um, en henni hafði verið mis-
þyrmt i vinstri stjórninni. Sjálf-
stæðisflokkurinn undir forystu
Geirs Hallgrimssonar og Gunn-
ars Thoroddsens börðust i
kosningabaráttunni undir
merkjum „leiftursóknar gegn
verðbólgu”. Alþýðubandalagið
var með heldur óskýra stefnu
sem einkenndist af töfraformúl-
um um afnám verðbólgunnar
með meiri framleiðni og hærri
sköttum á breiðu bökin. Eitt var
þó sagt skýrum stöfum i kosn-
ingaskrá kommanna og það var
að ekki mætti skerða launin
(enda höfðu þeir sjálfir haft for-
göngu um kaupskerðingu haust-
ið 1978).
Þetta er rifjað upp til að
minna á, að meginstefna allra
stjórnmálaflokkanna fyrir
kosningar var að lækka verð-
bólgustigið en ekki að viðhalda
þeirri 50-60% verðbólgu sem hér
hefur geisað að undanförnu.
óbreytt veröbólga
1 ellefu mánuði beið fólkið i
landinu eftir þvi að rikisstjórnin
aðhefðist eitthvað gegn verð-
bólgunni. 1 ellefu mánuði sat
stjórnin aðgerðarlaus. t stjórn-
arsáttmálanum, sem saminn
var að vel yfirlögðu ráði, þegar
allar upplýsingar um efnahags-
málin lágu fyrir i febrúar á sl.
MBHERRA HEFN-
IR HARMA SIHHA
ári, var skýrt tekið fram, að
verðbólgan skyldi fara niður
fyrir 20% i lok þessa árs. En að-
gerðirnar létu standa á sér og
vandinn óx. Rikisstjórnin gaf
tóninn i kjarasamningum við
opinbera starfsmenn og áfram
var haldið á braut rikisút-
þenslustefnunnar með sifellt
hærri sköttum. Sérfræðingar
rikisstjórnarinnar spáðu 70-80%
verðbólgu að óbreyttri stefnu á
þessu ári. Stjórnarandstaðan
eggjaði stjórnina til aðgerða. Og
loksins þegar þingið hafði verið
sent heim, var efnt til aðgerða,
— sem einungis virðast ætlaðar
til að viðhalda verðbólgustigi
siðustu ára.
Aldrei fyrr var almenningur
jafn vel undir það búinn að taka
á móti raunhæfum tillögum frá
rikisstjórn. Aldrei fyrr hafði
tækifæri á borð við myntbreyt-
ingu gefist til að veita verulegt
viðnám við verðbólgunni. Aldrei
fyrr hafði stjórnarandstaða lýst
jafn miklum skilningi á þvi, að
aðgerða væri þörf. Hógvær og
málefnalegur málflutningur
stjórnarandstöðunnar byggir
þvi ekki á andstöðu við aðgerðir
— heldur, hvernig að þeim var
staðið og hve árangurinn er lit-
ill.
Vaxtavandamál
stjórnarinnar
Þessi atriði sem nú hafa verið
rakin eru öllum kunn. Færri
hafa hins vegar áttað sig á
þeirri staðreynd, aö i raun var
algjör óþarfi að setja bráða-
birgðalög á gamlársdag nema
um vextiná. Verðstöðvun var i
lögum áður, kaupskeröingin
,,Þaö vekur kátínu og
nokkra furðu þegar Þjóö-
viljinn birtir viðtal viö
forsætisráðherra, án þess
að átta sig á þvi, að vin-
sældir ráðherrans meðal
almennings byggjast
auðvitað á því, hvernig
honum hefur tekist að
troða gömlu slagorðunum
um „kauprán" ofan í
kokið á forystumönnum
Alþýöubandalagsins",
segir Friðrik Sófusson
alþm.
veröur ekki fyrr en 1. marz og
niðurskurður opinberra út-
gjalda er heimill i fjárlögum.
Eins og stjórnarandstaðan hafði
bent á i nóvember og desember
voru það vaxtaákvæði Ólafs-
laga, sem þurftu breytinga við,
— ef komast átti hjá 10% vaxta-
hækkun um áramót. En rikis-
stjórninni hefur tekist að gera
vaxtamálin að meiriháttar
farsa., Hún ætlaði nefnilega að
hækka og lækka vexti i senn og
storka þannig almennt viður-
kenndum lögmálum. Sparifjár-
eigendur áttu að fá hærri vexti
fyrir innlánin á sama tima og
lántakendur áttu að greiða
minna fyrir útlánin — án þess að
nokkur borgaði muninn.
Þessa dagana stendur rikis-
stjórnin þess vegna frammi
fyrir þeirri ákvörðun hvort hún
ætlar að hækka vexti eða lækka.
Þetta er fyrsta tilraun stjórnar-
innar til að framkvæma bráða-
birgðalögin. Um þetta er á-
greiningur i rikisstjórninni — og
enginn veit hvað verður ofan á.
— En undan ákvöröun verður
ekki skotizt.
Forsætisáðherrann
hefnir harma sinna
Almenningur hefur látið i ljósi
ánægju sina með það, að rikis-
stjórnin skuli hafa hætt við að
þenja verðbólguna upp i 70-80%
á þessu ári. Og vitanlega er það
þakkarvert, að stjórnin skuli
hafa viðurkennt mistök sin með
þessum hætti. Stjórnarflokk-
arnir hafa hins vegar ekkert
gert til að draga úr verðbólg-
unni i sama dúr og þeir lofuðu
kjósendum sinum fyrir siðustu
kosningar.
Enn er þó sá, sem getur vel
við stööuna unað, og það er for-
sætisráðherrann Gunnar Thor-
oddsen. Honum hefur að visu
ekki lánast að fylgja eftir
leiftursókn. Hann hefur ekki
heldur byrjað á niðurtalningu
Framsóknar. En honum hefur
tekizt að fá Alþýðubandalagið
til að standa að efnahagsað-
gerðum, sem nær eingöngu fela
i sér kaupskerðingu án þess að
hósti eða stuna komi úr þeim
herbúðum. Þar með hefur for-
sætisráðherrann hefnt harma
sinna frá þeim tima, er hann var
ráðherra i febrúar 1978 og varð
að þola daglega árásir Þjóðvilj-
ans, persónulegt skitkast auk
verkfalls og útflutningsbanns
verkalýðsforystu Alþýðubanda-
lagsins. Þetta eitt út af fyrir sig
er stjórnmálalegt afrek, sem er
verðlauna vert. Þess vegna er
eðlilegt, að fimm vegfarendur
Visis skuli telja forsætisráð-
herrann hæfasta stjórnmála-
mann þjóðarinnar þessar vik-
urnar.
Þangað sækir klárinn....
Það vekur hins vegar kátinu
og nokkra furðu þegar Þjóðvilj-
inn birtir viðtal af þessu tilefni
við forsætisráðherra an þess að
átta sig á þvi, að vinsældir ráö-
herrans meðal almennings
byggjast auðvitað fyrst og
fremst á þvi, hvernig honum
tekur tekist að troða gömlu
slagorðunum um „kauprán” of-
an i kokið á forystumönnum Al-
þýðubandalagsins. A matseðli
Þjóðviljans i dag kallast slik
máltið: „Slétt skipti”.
Það er ugglaust kórrétt álykt-
að, þegar Þjóðviljinn segir að
forsætisráðherrann hafi sýnt
mikla hæfni. En hvar er skoð-
anakönnun Þjóðviljans um vin-
sældir Alþýðubandalagsforyst-
unnar meðal þeirra kjósenda,
sem kusu þá til að koma i veg
fyrir kaupskerðingu meö lög-
um. Það þarf meiriháttar sjón-
hverfingartil aðfá góða útkomu
i slikri könm<n. En sjálfsagt
treystu Alþýðubandalagsráð-
herrarnir á blinda hollustu Guð-
mundar J. og annarra forystu-
manna Alþýðubandalagsins i
verkalýðshreyfingunni. Eða
eins og máltækið segir: Þangað
sækir klárinn, sem hann er
kvaldastur.
Friðrik
Sophusson alþm.