Morgunblaðið - 24.12.2003, Blaðsíða 8

8 | FÓLKIÐ | MIÐVIKUDAGUR 24|12|2003 MORGUNBLAÐIÐ
Þegar ég var barn var ég svo saklaus
og hreinn að ég skildi ekki hvernig
maður gat fengið marga pakka á jól-
unum. Mér nægði einn. Þegar ég var
búinn að opna einn pakka afþakkaði
ég fleiri. Mér fannst ég búinn. Ég var
saddur. Það tók mörg jól og afmæli að
eyðileggja sakleysi mitt. Smátt og
smátt glataði ég því.
Við höldum jólin hátíðleg til að minn-
ast þess að þá fæddist Jesú og votta
honum smá virðingu í leiðinni. Samt er
búið að margsanna að við vitum ekki
nákvæman fæðingardag hans. Sumir
trúa því ekki einu sinni að hann hafi
fæðst. En allir taka þátt í jólunum á
einn eða annan hátt. Maður getur al-
veg haldið uppá jólin þó maður trúi ekki
að Jesú hafi nokkurn tíma verið til.
Sá guð sem hvað mest er tignaður
núna um hátíðirnar er Mammon, guð
peninga og græðgi. Hann er frændi
Djöfulsins. Við dönsum í kringum jóla-
tréð með honum. Og oftar en ekki
slæst Bakkus frændi hans með í för.
Hann er alltaf velkominn. Eftir vel
heppnaða verslunarferð fáum við okk-
ur í glas og látum líða úr okkur eftir
stjórnlaust kaupæðið. Djöfullinn sjálf-
ur stendur svo álengdar og klappar
saman lófunum í takt við Göngum við í
kring um. Fyrirgefning, auðmýkt og
kærleikur eru einskis virði við hliðina á
allri þeirri gleði og hamingju sem hægt
er að kaupa fyrir peninga. Og ef maður
er eitthvað órólegur yfir því þá fær mað-
ur sér bara í glas.
Svo belgjum við okkur út af svína-
kjöti þrátt fyrir að Guð almáttugur,
skapari himins og jarðar með meiru,
hafi stranglega bannað okkur að borða
svín því þau eru með klaufir en jórtra
ekki. Okkur er alveg sama. Við erum
hvort sem er búin að brjóta öll boðorð.
Við girnumst konu náungans og náung-
ann líka. Enginn fer í messu nema
gamlar kellingar. Jólin eru orðin okkar
eigin kjötkveðjuhátíð. Við erum farin að
dýrka okkur sjálf og færa sjálfum okkur
fórnir. Við þurrkum svínabrákina úr
munnvikunum, ropum af öllum jóla-
bjórnum og segjum hátt: „Jesú er fyrir
aumingja!“
Ef ég væri Jesú þá mundi mér finn-
ast afmælið mitt komið úr böndunum.
Ég mundi byrja að reka út boðflenn-
urnar. Ef við værum í alvörunni að
halda uppá afmæli Jesú þá myndum
við borða fisk. Fiskur var uppáhalds
maturinn hans, steiktur fiskur. Við
myndum hætta að fylla uppí tómarúm-
ið í okkur með mat og veraldlegu dóti
og fylla það með Jesú sjálfum. Við
myndum leggja niður jólasveininn.
Það er bara ekkert kúl að trúa á
Jesú. Það er hallærislegt. Það er miklu
meira kúl að trúa á sjaldgæfa guði.
Það er kúl að fara í svett. Það er veru-
lega hallærislegt að fara á samkomu
hjá Fíladelfíu. Allt heilbrigt fólk hefur
áhuga á Tarot. Enginn hefur áhuga á
Matteusarguðspjalli.
Ég trúi á Jesú. Hann er ekki svona
væminn í alvörunni. Mér er alveg sama
hvenær hann fæddist. Og hvað mig
varðar þá er hann ekki dáinn enn. Það
verður steikt ýsa hjá mér á að-
fangadagskvöld.
Jón Gnarr
Hann á
afmæli
í dag!
HUGRENNINGAR ALÞÝÐUMANNS
HUGRENNINGAR ALÞÝÐUMANNS
Hér í Kaupmannahöfn er yndislegt að
vera fyrir íslenskan námsmann og fjöl-
skyldu hans, ekki síst nú þegar jólin nálg-
ast. Hér er allt svo ljómandi passlegt.
Degi er farið að halla, en þó er ekki orðið
dimmt fyrr en komið er heim og kveikt
hefur verið á kertum og hitað te. Daginn
styttir eiginlega bara í annan endann, því
fáir ná að fara svo snemma á fætur að
ekki sé komin smáskíma uppfyrir eirþök
borgarinnar. Húsin standa hér leirrjóð og
sæl af glöggangan og kertayl allan des-
embermánuð, því þá halda Danir jól. Jólin
byrja á svipuðum tíma og heima á Ís-
landi, kannski samt af meiri krafti. Danir
virðast ekkert vera of uppteknir af því að
skilgreina hvenær byrja má að spila jóla-
lögin; það segir sig sjálft – maður byrjar í
fyrsta julefrokostinum og hann er nú
venjulega um miðjan nóvember. Síðan
tekur hver frokostinn við af öðrum, það er
haldinn einn með vinunum, einn í skóla
barnanna, einn í vinnunni, einn með
gamla kollegíinu og aldrei neinn með
maka en alltaf með sama matseðlinum;
hérlendingar sýna aðdáunarverða elju og
þrautseigju í því að þræla í sig sömu röð
af síld, spekki og ákavíti og eina tilbreyt-
ingin virðist vera staðsetning hinna óum-
flýjanlegu stafsetningarvillna í hápunkti
kvöldsins: látlausum grjónabúðingi með
stóru nafni og kirsuberjasultu.
Skömmu fyrir jólin fer síðan veðurspáin
um hvít jól að birtast. Það vekur samhug
að sjá hvað Danir geta orðið spenntir yfir
einhverju jafn vonlausu, því hvít dönsk jól
eru álíka mikil óskhyggja og hinn íslenski
sumardagur, sem Íslendingar trúa jú
statt og stöðugt að sé rétt handan við
hornið. Vissulega eru til menn sem segj-
ast muna eftir að hafa rennt sér á sleða
um danskar brekkur fyrir jólin. Þótt við lát-
um það ósagt að orðin dönsk og brekka
fara varla saman, þá hefur reynsla und-
anfarinna ára sýnt að snjói yfir höfuð, þá
festir nú ekki lengi og þá eingöngu á
stöðum sem liggja 50 metrum yfir sjáv-
armáli og reikniði nú. Maður getur þess
vegna ekki gert að því að gruna fólk um
elliglöp eða lygar og þar sem maður vill
nú síst væna fólk um svoleiðis svona rétt
fyrir jólin getur maður fundið upp skýr-
ingar, t.d. að foreldrar viðkomandi hafi í
árdaga tekið sleða upp í skuld af norsk-
um ógæfumanni eða íslenskum náms-
manni og um þann viðburð hafi verið
spunnin snævi þakin minning í fjölskyld-
unni.
En þetta segir okkur sem sagt að jólin
séu óðfluga að nálgast og þar með að
kveðja, því hér í Danmörku ná jólin rétt að
staldra við yfir helstu hátíðisdagana og
svo ekki söguna meir. Á aðfangadag hitt-
ist fjölskyldan og dansar í kringum jóla-
tréð skreytt lifandi litlum ljósum –
þ.e.a.s. kertaljósum. Það eru beinlínis
svik við jólin að nota eitthvað eins óekta
og rafmagnsljósaseríur. Fólk skiptist á
pökkum við þá sem eru á staðnum, svo
er slappað af í huggulegheitum á jóladag
og annan og svo er öllu jóla skutlað út,
hvort sem er úr heimahúsum eða af Ráð-
hústorginu sjálfu, og jólunum komið fyrir í
svörtum plastpoka. Ráðvilltir Íslendingar
mega sjálfir saga sín tré niður í flísar vilji
þeir fá þau hirt eftir nýárið. Því eftir jólin
koma áramótin og auðvitað þarf að
skreyta fyrir þau líka. Þetta er þjóð sem
kann að njóta sín og er ekki að teygja lop-
ann að óþörfu. Hún á margt þessi gest-
gjafaþjóð okkar fjölskyldunnar og ekki
síst fegurðina í meinlokunni sem felst í
tölfræði hins ómögulega; t.d. að nú í
skrifuðum orðum séu hér 10% líkur á
hvítum jólum.
(Heimasíða upplýsingaseturs dönsku
þjóðarinnar um hvít jól:
http://www.dmi.dk/dmi/index/
danmark/hvid_jul.htm.)
LÍFIÐ Í KAUPMANNAHÖFN
HILDIGUNNUR SVERRISDÓTTIR
Mér hafði alltaf leikið hugur á að vita hvern-
ig náfrændur okkar í Færeyjum héldu upp á
jólin. Þar sem mér hafði nýlega áskotnast
færeysk símaskrá, hringdi ég í þrjá Fær-
eyinga af handahófi og spurði hvernig jólin
hjá þeim væru.
Fyrstur fyrir svörum varð ungur piltur,
Jógvan að nafni, sem ómögulega vildi láta
taka við sig viðtal. Hann lét þó uppi að Fær-
eyingar borðuðu jafnan siginn fisk á að-
fangadagskvöld og stundum innyfli en síð-
an hló hann hrossahlátri svo ég veit ekki
hvort hann var að gera grín að mér.
Ég hringdi þvínæst í Díönu Poulsen, 26
ára stúlku sem býr í Kollafirði, litlu þorpi á
Straumey. Hún var alveg til í að spjalla og
sagðist einmitt hafa verið að enda við að
„pynta“ gluggana með seríum og gera
„húnalegt.“
Hafið þið jólasveina?
Hvað er það?
Maður með skegg... santa klás...
Jaaaá, jólamann! Nei, við höfum aldrei
haft þá hér. Það eru bara „amríkanskir“
jólamenn í búðum.
Hvað er borðað á aðfangadagskvöld?
Siginn fiskur eða þurrkað kjöt.
MINNI EN JÓLAMENN
Sá þriðji sem varð fyrir svörum var bónd-
inn Berint, eldri maður sem var með ein-
dæmum málglaður og hress.
Hvað gerið þið á jólunum?
Við erum með jólatré og möndlugjöf. Og
já, já, já, margir dansa í kringum tréð á jól-
unum, en ekki ég, ég er orðinn svo gamall
og rólegur. Svo er veisla í „dansihúsinum“
hér í þorpinu annan í jólum og þá hittast all-
ir og dansa.
En fáið þið í skóinn?
Nei nei nei, bara í „hosuna“. Krakkarnir
fá í „hosuna“ á jóladagsmorgun, sælgæti
og svoleiðis. Þá eru „jólanissarnir“ búnir
að koma niður strompinn til að setja í „hos-
una“.
Jólanissar?
Já, þeir eru alveg eins og jólamennirnir
nema bara miklu minni... |bryndis@mbl.is
Fá í HOSUNA
HVERNIG ERU JÓLIN Í FÆREYJUM?