Morgunblaðið - 15.01.2004, Qupperneq 43

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. JANÚAR 2004 43
gat hugann. Jón frændi kunni líka
öðrum mönnum fremur listina að
gleðja og gefa og hvort sem það var
mjúkt og þykkt handtak, gráfíkjur,
glettnislegt bros, betri líðan, ópal-
töflur, sögur, speki, tónlist eða eitt-
hvað allt annað, þá voru gjafir hans
alltaf dýrmætar fyrir þiggjandann.
Hann fékk menn á sitt band. Ég
minnist þess þó ekki að hafa end-
urgoldið gjafirnar.
Góð heilsa er mikils virði og lífið
er þess virði að lifa því. Þetta vissi
Jón frændi og hann var afkastamik-
ill við að hjálpa fólki að ná og halda
heilsu. Hann hafði fágæta hæfileika
sem ekki er á mínu valdi að skilja
eða skýra. Eftir að hefðbundnum
starfsferli hans lauk vann hann
merkilegt starf við að hjálpa öðrum
til betra lífs. Hann skipulagði sig vel
og varði af óeigingirni dýrmætum
tíma sínum til þess að hugsa til fólks
og hjálpa því í margs konar sjúk-
dómsbasli og vanda. Hann var alltaf
tilbúinn að gera öðrum mönnum
gott. Á sinn hátt bætti hann líf
margra og það var oft með óskiljan-
legum hætti sem fólk hlaut betri líð-
an og jafnvel bata fyrir milligöngu
hans. Hann gaf sig þó aldrei út fyrir
að vera læknir, hann forðaðist alla
athygli, hreykti sér aldrei af störf-
um sínum, en tók af hógværð og
auðmýkt látlaust á móti fólki sem
leitaði til hans frá öllum heimshorn-
um. Þetta gerði hann án þess að
sýna þreytumerki og það fram á síð-
ustu daga ævi sinnar.
Ég er þakklátur fyrir allar sam-
verustundirnar og sérstaklega
heimsóknirnar á heimili hans og
Detel bæði í Reykjavík og Berlín.
Við Elsa Friðrika hefðum svo gjarn-
an viljað hafa hann ögn lengur.
Gaman hefði þá verið að skreppa til
Berlínar, eins og til stóð núna í jan-
úar, og heilsa upp á Jón frænda inn-
an um öll listaverkin hennar Detel,
snæða morgunverð með þeim við
fallega stofugluggann, hlusta á lífs-
speki hans og spila púkk. Í návist
Jóns var auðvelt að gleyma því að
hann væri orðinn 94 ára að verða 95,
eins og þegar við áttum síðustu
kvöldstundina okkar saman og
skemmtum okkur í Grillinu á Hótel
Sögu síðastliðið haust. Hugur hans
geystist glaður og frjór en líkaminn
var orðinn lúinn og þá sérstaklega
hjartað. Skallabolti var ekki lengur
inni í myndinni og reiðhjólinu hafði
verið lagt.
Við erum mörg sem söknum hans
og góðrar nærveru hans. Samvistir
við hann voru gefandi og mannbæt-
andi. Það að láta gott af sér leiða
fékk nýja merkingu með Jóni
frænda.
Flýt þér, vinur, í fegra heim.
Krjúptu að fótum friðarboðans
og fljúgðu á vængjum morgunroðans
meira að starfa guðs um geim.
(Jónas Hallgr.)
Við Elsa Friðrika biðjum Jóni
frænda blessunar Guðs á nýjum
leiðum og sendum Detel, Hrafnhildi,
Hallgrími og öllum þeim mörgu sem
þótti vænt um Jón Sigurgeirsson
innilegar samúðarkveðjur.
Bjarni Torfason.
Jón Sigurgeirsson var vitur mað-
ur, andlega hugsandi og alltaf að
miðla öðrum, í kennslu og spakmæl-
um, stundum óskiljanlegum setn-
ingum, sem kröfðust þess að viðtak-
andinn þurfti að nota heilann.
Mér finnst ég hafa þekkt Jón
frænda minn alla ævi, það er senni-
lega vegna þess að foreldrar mínir
voru alltíðir gestir á heimili hans er
ég var mjög ungur, þá safnaðist fjöl-
skyldan saman til að horfa á fót-
boltaleiki á Akureyrarvelli út um
gluggana á Klapparstíg 1. Síðar er
ég komst til vits og ára langaði mig
til að kynnast þessum virta frænda
mínum. Áttum við þá samtöl heima
hjá honum um 1980. Þá kom út úr
samtali okkar setning sem hefur
fylgt mér alla tíð síðan. Er ég spurði
hann hvað væri mikilvægast í lífinu
sagði hann: „Það að lifa í „harm-
ony“.“ Fyrstu dagana á eftir var
þessi setning að þvælast í huga mín-
um, fyrst vegna þess að ég var ekki
viss um hvaða þýðingu hann hafði
sett í orðið harmony, en eftir að hafa
flett því upp og skilist að hann
meinti samhljómur eða jafnvægi,
var samt hægt að skilja þetta á
marga vegu, en svona var Jón, ekk-
ert endilega að skýra út það sem
maður hafði gott af að finna út sjálf-
ur og þar með hjálpaði hann til við
manns eigin þroska.
Jón kom víða við á lífsleiðinni,
meðal annars lærði hann ungur
múraraiðn, og var stoltur af þeirri
iðngrein, kennari og síðar skóla-
stjóri Iðnskólans á Akureyri, á
fimmta áratugnum stóð hann að út-
gáfu t.d. Laugardagsblaðsins í sam-
vinnu við Braga Sigurjónsson, var
formaður Guðspekistúkunnar
„Systkinabandsins“ í um 30 ár og
einn af fimm frímúrurum sem stofn-
aði Sálarrannsóknafélagið á Akur-
eyri, hann var líka einn af stofnend-
um KA, rak á efri árum andlegan
sumarskóla í Varmalandi með Úlfi
Ragnarssyni lækni og hélt fjölda
fyrirlestra víða um heim og var allt-
af fræðandi, en um leið alltaf að
læra, að mörgu leyti eins og full-
numa.
Margar sögur hafa verið sagðar
af Jóni. Ein þeirra, frá Iðnskólaár-
unum, er þannig að hugmyndaríkir
nemendur voru búnir að sprengja
fýlusprengju inni í kennslustofu,
sennilega til að sleppa við tíma, en
er Jón kemur inn og finnur þefinn,
segir hann með sinni mjúku rödd:
„Ilmur er þetta, drengir mínir, viljið
þið ekki loka glugganum?“ Hann
kenndi síðan allan tímann. Það þarf
ekki að taka fram að slík brögð
reyndu menn ekki oftar.
En það er samt þrennt sem ein-
kenndi persónu hans, það voru hlýtt
og þétt handtak hans, reykelsisilm-
urinn er komið var inn til hans og
síðan þessi ótrúlega mjúka seiðandi
rödd.
Á ættarmóti á Stóruvöllum 1997
spurði ég hann hvort hann hefði
eitthvað skoðað þetta fyrirbrigði
sem nefnt er líföndun. Ekki var
komið að tómum kofunum þar.
Hann sagði að um 1930 hefði hinn
danski Martinus kennt svipaða
tækni og íþróttamenn væru að nýta
sér með plástrinum á nefinu, nú til
dags, það að auka súrefnisupptöku
líkamans. Síðan setti hann tvo fing-
ur ofan á nefið og andaði rösklega
inn, og hélt inni andanum, lét síðan
hægt frá sér loftið. Þetta átti að gefa
aukna orku og lífsandann.
Ég sá til hans sem skemmtilegs
skólastjóra í Iðnskólanum, stjórn-
anda funda í Guðspekifélaginu, þar
sem hann var í essinu sínu, t.d. er
Sigvaldi Hjálmarsson hélt fyrirlest-
ur. Persónuleg samtöl sem voru
markandi fyrir unga manneskju og
síðar sem fræðandann á Varma-
landi, alltaf jákvæður, alltaf
skemmtilegur.
Jón missti ungur konu sína
Hrefnu, og átti með henni Hrafn-
hildi og Hallgrím. Ég sendi þeim og
fjölskyldum þeirra, auk síðari konu
hans Ditel, mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur með ljóssins minningu
um genginn vitring.
Hörður Geirsson.
Maður í frakka með hatt, nýstig-
inn af grænu reiðhjóli með böggla-
bera, hringir bjöllu. Ung kona á
sumarkjól kemur til dyra. Hún held-
ur á litlum dreng … litlum ljóshærð-
um dreng. Maðurinn heilsar. Hann
tekur ofan, losar ökklaklemmur og
stingur varfærnislega í vasa. Mað-
urinn fer úr brúnum skóm og hengir
frakkann á snaga. Drengurinn hefur
ekki augun af manninum. Þetta er
maður um fertugt, kvikur í hreyf-
ingum og vel limaður. Þegar gengið
er til stofu ókyrrist drengurinn og
reynir að gera sig skiljanlegan með
babli og bendingum. Maðurinn
brosir og þykist eitt augnablik ekki
skilja hvað hann vill. Hann fer í vas-
ann og tekur upp ökklaklemmurnar
en … Drengurinn hristir höfuðið.
Maðurinn tekur litla kompu upp úr
hinum vasanum, en drengurinn
hristir aftur höfuðið. Faðir drengs-
ins er kominn og heilsar manninum.
Þeir eru auðsjáanlega bestu vinir.
Drengnum er svo í mun að fá eða sjá
eitthvað það sem aðkomumaður hef-
ur í fórum sínum að hann togar fast í
axlabönd föðurins og krafsar sig í
fang hans. En hvað er það sem hann
vill eða vantar? Maðurinn tekur
drifhvítan klút upp úr buxnavasa
sínum og sýnir dreng. Drengurinn
þagnar. Þegar svo ekkert frekar
gerist um stund ókyrrist hann aftur
og fer að hossa sér eins og til að
reka á eftir … en eftir hverju? Mað-
urinn tekur nú með vasaklútnum
um gljáandi sjálfblekung í brjóst-
vasa, heldur honum upp að andliti
drengsins, skrúfar varlega lokið af
og ber upp að vörum sér. Eitt and-
artak stöðvast tíminn. Og þrátt fyrir
að þetta sé í þúsundasta skipti, sem
þetta gerist á nákvæmlega sama
hátt, eða í hvert einasta skipti, sem
maðurinn kemur í heimsókn, er
augnablikið galdur. Maðurinn blæs
hljóðlega í pennalokið eins og pan-
flautu og viti menn … Silungurinn
eftir Schubert hljómar sem aldrei
fyrr.
Það er frost úti. Allir farnir að
sofa. Snarkið í arninum er vinalegt
og aftur stöðvast tíminn um stund.
Drengurinn kveikir á reykelsi og
setur George Szell og Budapest-
strengjakvartettinn á fóninn.
Silungakvintett í A-dúr opus 114
eftir Franz Schubert.
Takk fyrir allt, Jón frændi …
sakna þín.
Egill Eðvarðsson.
Kveðja frá Guðspekistúkunni
Systkinabandinu á Akureyri
Jón Sigurgeirsson gekk í Guð-
spekistúkuna Systkinabandið á Ak-
ureyri 23. maí 1941. Sama ár, eða á
aðalfundi 1. júní, var hann kosinn
formaður félagsins eða eins og
stendur í gjörðabók Guðspekistúk-
unnar Systkinabandinu frá 1941:
„Formaður var kosinn nýr meðlim-
ur Jón Sigurgeirsson er allir báru
traust til að myndi fjelaginu happa-
drjúgur.“ Reyndist það svo sannar-
lega rétt því Jón var mikill hug-
sjónamaður og vann félaginu mikið
og óeigingjarnt starf í áratugi. Jón
var formaður stúkunnar frá 1941 til
1947 og síðan aftur frá 1953 til 1985
eða í 38 ár.
Ég kynntist Jóni Sigurgeirssyni
þegar ég var rétt undir tvítugu, þeg-
ar hann ásamt foreldrum mínum
rak sumarhótel um nokkurra ára
skeið. Jón var þá kominn upp undir
sjötugt en mér er það minnisstætt
hversu unglegur og fullur orku hann
var. Í huga Jóns virtust heldur aldr-
ei vera til nein vandamál, heldur
bara eitthvað sem þyrfti að vinna í.
Ég minnist Jóns líka sem glaðværs
manns sem grínaðist við okkur
stelpurnar í eldhúsinu og gaukaði að
okkur frímiðum í bíó, sem honum
höfðu áskotnast. Skildi leiðir eftir
þessi ár, en minningin um Jóns Sig-
urgeirsson lifir í huga mínum sem
ein af góðu, hlýju minningunum.
Við jarðarför Sigurgeirs Jónsson-
ar föður Jóns, sem vann ötult starf
fyrir Guðspekifélagið, var flutt eft-
irfarandi kvæði sem kveðja frá Guð-
spekifélagi Íslands og finnst okkur í
Guðspekistúkunni Systkinabandinu
það eiga vel við sem minning um son
hans einnig:
Í dagsins önn, í draumsins móðu
dísir tvær við hlið þér stóðu.
Söngsins dís við hægri hönd
hjarta lyfti hátt og vilja. –
Hin þér kenndi líf að skilja,
brekkusækin, vinahönd.
Þökk sé dísum þessum góðum.
Þú munt enn á hulduslóðum
með ljúfu geði lúta þeim.
Megi þær svo vísa veginn
og vera með þér hinum megin, –
ekki síður en hér í heim.
Ötull, trúr, með ilm í sporum
aldrei brást þú málstað vorum.
Þar var blóð og fjör þitt falt.
Það skal odd og eggjar brýna. –
Ei skal harma burtför þína,
Heldur þakka eitt og allt!
Fyrir þínar fögru tryggðir,
Fyrir allar þínar dyggðir. –
Allt, sem vannstu og varstu oss,
hafðu þakkir, hollvin góði.
Hjartans kveðja í þessu ljóði
berst þér – eins og bróðurkoss.
Það er bjart yfir minningu Jóns
Sigurgeirssonar og samkvæmt
fræðum guðspekinnar er dauðinn í
raun alltaf hlið eða inngangur að
öðru og fyllra lífi. Þess vegna fyllum
við ekki hug okkar af sorg og sökn-
uði þegar við minnumst horfins vin-
ar og samherja, heldur þakklæti og
vongleði.
Eftirlifandi eiginkonu Jóns, börn-
um og öðrum vandamönnum send-
um við samúðarkveðjur við fráfall
ástvinar.
Fyrir hönd félaga,
Eva Sólveig Úlfsdóttir
formaður.
Nú er okkur horfinn sjónum Jón
Sigurgeirsson fyrrum skólastjóri
hér á Akureyri. Hann fæddist á Ak-
ureyri, eitt hinna níu barna sæmd-
arhjónanna Júlíönu Friðriku Tóm-
asdóttur (1872–1953) og Sigurgeirs
Jónssonar (1866–1954) organista og
söngstjóra.
Eftir stúdentspróf frá MA 1929
nam Jón tungumál og sálarfræði við
háskóla í Þýskalandi og Svíþjóð.
Síðan tóku við margra áratuga
kennslustörf og skólastjórn í hans
gömlu heimabyggð hér á Akureyri.
Jón var óvenju fjölhæfur maður
og fróður og leituðu margvísleg fé-
lög liðsinnis hans og leiðbeininga og
má þar nefna Rotary- og Frímúr-
arahreyfingar, Tónlistarfélagið og
Knattspyrnufélag Ak. Hann starfaði
einnig allmikið í félögum sem létu til
sín taka andleg málefni og heilsu-
rækt.
Jón var einn hinna 12 ungmenna
sem stofnuðu KA 8. janúar 1928 á
heimili Schiöthshjónanna í Hafnar-
stræti 23 í Innbænum og eru þeir nú
við fráfall Jóns allir horfnir á annað
tilverustig. Stjórn KA fyrstu tvö ár-
in skipuðu þeir félagarnir Tómas
Steingrímsson formaður, Helgi
Schiöth gjaldkeri, Jón ritari og Eð-
varð bróðir hans varaformaður.
Þeir reyndust helstu máttarstólp-
ar félagsins á flestum sviðum, bæði
vörðuðu þeir veginn og réðu stefnu
KA fyrstu árin og voru auk þess all-
ir meðal hinna vöskustu á orustu-
velli knattspyrnunnar.
Jón bar hag og heill KA mjög fyr-
ir brjósti og fylgdist grannt með
allri framgöngu síns gamla félags,
þótt úr fjarska væri.
Það var alltaf skemmtilegt og
fróðlegt að hlusta á spjall þessara
gömlu garpa um keppnir, skemmt-
anir eða ferðalög og ekki minnkuðu
ærslin ef þeir Júlli Jóns eða séra
Róbert Jack lögðu orð í belg og
krydduðu frásögnina!
Jóni þakka ég alla vinsemd, ýms-
an fróðleik og ánægjulegt samstarf í
stjórn Tónlistarfélagsins árin 1966–
1969.
Hann var einstaklega vandvirkur
og nákvæmur í öllum störfum og
gæddur fágætri ljúfmennsku í allri
framkomu.
KA kveður nú þennan merka
brautryðjanda með virðingu og
þakkar hans ágætu störf, íþróttaaf-
rek og órofa tryggð.
Eftirlifandi eiginkonu hans, Detel
Aurand, og öllu skylduliði vottum
við innilega samúð.
F.h. stjórnar KA,
Haraldur Sigurðsson.
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
SIGRÍÐUR ÁRNADÓTTIR
frá Burstafelli
í Vestmannaeyjum,
Hvassaleiti 58,
Reykjavík,
lést á heimili sínu að kvöldi mánudagsins
12. janúar.
Árndís L. Óskarsdóttir, Friðrik J. Sigurðsson,
Óskar S. Óskarsson, Kirsti H. Óskarsson,
Ólafur Óskarsson, Fanney Valgarðsdóttir,
barnabörn, barnabarnabörn
og barnabarnabarnabörn.
Elskulegur faðir okkar og tengdafaðir.
GUÐMUNDUR GÍSLASON
brúarsmiður,
lést á Heilbrigðisstofnun Hvammstanga þriðju-
daginn 13. janúar.
Útförin auglýst síðar.
Ása Guðmundsdóttir, Sigurður Sigurðsson,
Þorgerður Guðmundsdóttir, Kristján Björnsson,
Halldóra Guðmundsdóttir, Sigurður Björnsson
og fjölskyldur.
RAGNAR JÚLÍUS SIGFÚSSON
frá Skálafelli,
sem lést mánudaginn 5. janúar sl., verður
jarðsunginn frá Hafnarkirkju laugardaginn
17. janúar nk. kl. 14:00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Þorbjörg Jónsdóttir.
Frænka okkar,
GUÐRÚN JÓNSDÓTTIR,
Akurgerði 17,
lést á heimili sínu mánudaginn 12. janúar.
Gunnar Pétursson,
Kristín Jóhannesdóttir.