Alþýðublaðið - 25.04.1922, Qupperneq 1

1922
Þriðjudagien 25. apríl,
93 töiubíað
Úrslit k aup g1 j alds deilunnar
á Seyðisfirði.
Þegaf það þótti fuilséð, að ekki
znundi draga til samkomulags milli
vinnuveitenda og verkamanna, þótt-
ist atvinnumálanefnd bæjarstjórnar
Jskipuð 5 mönnum) eigi geta látið
málið afskiftaiaust Vinnuveitendur
þóttust albúnir til þess, að ráða
sér utanbæjarvinnulýð. Uðu þá
verkamsnn bæjarins að sitja auð
um höndum eða leita sér vinnu
annarstaðar. Þótti nefndinni sem
af þessu mundi leiða tjón fydr
alla hlutaðeigendur, en þó mest
íyrir bæjarfélagið. Á fundi kaus
svo nefnd þe-si tvo menn, Jón í
Firði og Karl Finnbogason, sem
báðir eru í nefndinni, til þess að
ieita miðlunar og sátta milli fé-
laganna. Tók Kari að aér að tala
við verkameun, en Jón skyldi eiga
tal við kaupmannafélagið. Eftir
nokkurra daga þóf, höfðu báðir
aðilar íært sig til um 10 aura á
dagvinnutaxtanum, þannig, að hann
yrði 90 aura á kl.st. fyrir alla
dagvinnu virka daga. Skyldi nú
samið að eins til 1 júlf. Stóð enn
þá nokkur deila um eftfrvinnu og
heigidagavinnu Skýrði Jón þá Karli
frá bví bréflega, að skiiyrði allra
samninga um vinnukaup frá ksup
mannafélagsins hílfu yrði það nað
verkamenn eða ýelagið skuldbindi
sig til þess að vinna eýtirvinnu og
helgidagavinnu þegar þ'órý kreýur.a
Þessi skylduvinna átti að gjaldaat
með kr. 1,20 um kl.st. i eftirvúpnu
og kr. 1,30 í helgidagavinnu. Ef
ekki væri hægt að „koma vitinu“
fyrir verkamenn og fá þá til þess
að samþykkja þetta, kvaðst Jón
geía frá rér allar frekðri sáttatil-
aunir og bæru verkamecn þá alla
ábyrgð afleiðiaganna fyrir bæinn.
— Þegar stjórn varkamannafél. aá
þetta skilyrði, vildi hún þegar
aeita ötlum samningaboðum. Lsit
hún og lítar enn á þetta eins og
um beint þrælahald væri að ræða.
Gaf hins vegsr kost á að semja
um þessa þrjá tsxta sesn lágmark
frá félagsins háifu sem sé: kr. 0,90
á dagv.s kr. 1,20 eftirv. og kr.
1,30 helgidagavinnu.
Áttu þeir Jón og Karí að síð-
ustu ítarlegt samtal um þetta og
kvað Jón eigi þýða að leita samn-
inga frekar án þessa skilyrðis.
Karl tók þá málið einn i sfnar
hendur og kom hsnn þegar samn-
ingum á á milii félagantsa um
nefnda texta, án sllra skilyrða frá
beggja hálfu, að öðru leyti en því,
að verkamenn tbku skýrt ýram,
að hér væri um lágmarks taxta
að ræða frá þeirra hálfu og þar
af leiðandi ýult samningafrelsi
einstakiinga þar fyrir ofan.
Þessi kaupgjaldsdeila hafði nú
staðið frá 27 jan. til 20 apríl.
Er hún alllöng og þykjast verka
menn margt hafa af henni lært,
og má eflaust enn fleira af henni
læra.
Afstaða vinnuveiteuda er skýr
og ljós: Þeir hafa leitað uppi
lægsta kauptaxtann sem þeir fundu
á landinu, og bundið sig að mestu
við hann. Þeir vilja ekki miða
kaupgjaldið við það, hvað kostar
að Iifa hér, — við sannvirði vinn
unnar. Þeir þora ekki að hætta
málstað sínum undir dóm hlut
lausra manna, — þótt bæjarfóget
inn ætti að vera öddamaður. —
Ekki hefðu þeir þó átt að fælast
hann fremur fyrir það, þó &ð alt
traust verkamanna á þessum víð-
mótsblíða spámannlega herra,
druknaði i einu „kafflgildi."----
Langoffast færðu þeir eiaa á
stæðu fyrir því, að þeir lækkuðu
kaupið — þessa — við getum
ekki borgað hærra.
Þannig er það og hefir æfin
lega verið, en þeir hafa haft ráð
á ’öllu öðru hverskonar viðhöfn,
glyai, óhófi og óþatfa. Aldrei er
sýailegur aursskortur hjá þeim,
nema þegar á að greiða verka■
rnanni vinnulaun, sérstaklega /á■
tœknm verkamanni. — Hér hefir
það verið opinberlega vítt aý vinnu-
veitanda, að fátækustu menn bæj-
arins heimtuðu jafnhá vinnulaun
og aðrir.
Vetkamenn þykjast að vfsu bera
rýrar hlut frá borði. Þó er því
ekki að leyna, að miklum mua
betra er það nú að vinna fyrir
90 aura um ki.st. en í fyrra fyrir
krónu, ef vórur ekki stíga. En
— ef vörur stfga — þá binda
menn sig ekki við lágmarkið,
heldur taka kœrra kaup.
Aðai ávinningur verkamanna á
þessari iöngu hörðu deiiu er sá,
að liðið hefir æfst i samvinm,
hugir stéttarinnar hafa þokast sam-
an, það sem unnist hefír, hefir
aukið traust verkamanna á sjálfum
sér, fjölgað félagsmönnum, og
opnað augu fjöldans betur en áður,
fyrir hinu gfturiega misrétti stétt-
anna.
Fyrir bardagaaðferð sfna og
heildarframkomu hefir féiagið unnið
samhug alira óhlutdrægra sann-
gjarnra manna.
Þá hafa verkamenn fengið mikia
þekkingu á m'önnum bæði utan og
innan félags, og — allar ifnur hafa
skýrst ( bæjar- og landsmálum.
Héðan I frá vita verkamenn á
Seyðisfirði það, að andstæðingar
þeirra vilja ekki beygja sig fyrir
réttum rökum i deilu, eða hifta
þar dómi óvilhallra manna, né
heldur hliðra til fyrir hagsmuna-
korfum bœjarins.
Full óskoruð yfirráð — ifka yfir
þvf, hve dýrt verkamenn bæjar-
ins selja vinnu sfna — annað viljá
þeir ekki. Þetta skilja verkamenn
nú vel. og þeir muna það lika
vel----------. Þeir vita það, að
þeim er þeim mun óvandari eýlir-
leikurinn. F.