Pressan - 23.09.1988, Síða 12

Föstudagur 23. september 1988
(ERA TAKNMAL
Viðtal við Elly Þorðardottur;
móður heyrnarskertra tvíbura
sem litlu mimaði að ekki
sœju dagsins Ijós.
Ellý Þórðardóttir fékk rauðu hundana, þegar hún var
ófrísk, en fyrir misskilning var hætt við að framkvæma
fóstureyðingu. Nokkrum mánuðum síðar eignaðist hún
heyrnarskerta tvíbura og bjóst við að þeirra biði fremur
ömurleg ævi. Þær áhyggjur reyndust þó óþarfar.
Öll eigum við okkar sögu, en
saga sumra er mun dramatískari en
annarra. Maður hittir t.d. ekki á
hverjum degi konu, sent eignast
hefur heyrnarskerta tvíbura — og
l'arið iétt með það! En þannig kona
er Ellý Þórðardóttir, sem starlar á
Ferðaskrifstol'u íslands. Ein lífs-
glaðasta og hressasta manneskja,
sem hægt er að hugsa sér.
Ellý samþykkti fúslega að segja
blaðamanni Pressunnar sögu sína
og fór samtalið frant á heimili
hennar í Reykjavík — í skugga risa-
vaxins burkna, sent virtist um það
bil að leggja undir sig alla stofuna.
„Þegar ég var ófrísk voru rauðu
hundarnir að ganga í Vestmanna-
eyjum, þar sem ég átti heima.
Mamma hafði hins vegar sagt mér
að ég væri búin að fá þá, svo ég
hafði engar áhyggjur. En dag einn,
þegar ég var að strauja í rólegheit-
unum, sá ég allt í einu litla díla á
handleggjunum á mér. Dílarnir
voru svo daufir að þeir voru bara
rétt greinanlegir, en ég reif strau-
járnið strax úr sambandi og þaut til
læknisins. Ég gerði mér grein fyrir
því, að hann yrði að sjá útbrotin ef
ég ætti að eiga von um að fá fóstur-
eyðingu.
Læknirinn var Einar Guttorms-
son. Hann staðfesti strax að ég væri
með rauðu hundana og væri komin
JONINA
LEÓSDÓTTIR
það stutt á leið að þeir gætu skaðað
barnið. Ég sagðist þá vilja losna við
fóstrið, en því fylgdi mikil skrif-
finnska og fyrirhöfn. Það þyrfti
m.a.s. undirskrift lögreglustjórans í
Vestmannaeyjum til að fá þetta í
gegn!
Um Ieið og skjölin voru tilbúin
fór ég með Herjólfi til Reykjavíkur,
þó það væri vitlaust veður og
hræðilegt í sjóinn. Þegar þangað
kom fór ég beina leið upp á Land-
spítala — án þess svo mikið sem fá
mér matarbita fyrst. Ég var nátt-
úrulega titrandi og skjálfandi af
þreytu og viðbrögð læknisins voru
ekki beint til að bæta ástandið.
Hann tók bréfið frá Einari, henti
því út í horn og sagðist ekkert hafa
með þetta að gera. Málið þyrfti að
fara fyrir nefnd. Ég fékk manninn
þó til að segja mér hvert ég ætti að
snúa mér með bréfið, sem ég tók
upp af gólfinu, en síðan rak hann
mig hálfpartinn út.
Bréfið sendi ég til úrskurðar-
nefndarinnar, en hún kom ekki
saman fyrr en að þremur vikum
liðnunt. Ég veit ekki hvort þetta
fólk var einhvers staðar úti í lönd-
um eða hvað... En allan þennan
tíma þurfti ég að hanga í Reykjavík,
fjarri heimili mínu og fjölskyld-
unni. Á hverjum degi hélt ég að nú
hlyti staðfestingin að koma og datt
aldrei í hug að mennirnir myndu
draga þetta svona á langinn."
SEND HEIM AF
SKURÐBORDINU
„Loks kom svo nefndin saman og
gaf grænt ljós á að ég fengi fóstur-
eyðingu. Þá var ég lögð inn á Land-
spítalann og allt gekk eðlilega fyrir
sig. Mér var gefin kæruleysis-
sprauta, sett upp á skurðborð og
aðgerðin átti að fara að hefjast —
en þá kom babb í bátinn. Lækn-
arnir fullyrtu nefnilega að ég væri
komin mánuði lengra á leið en ég
sagði sjálf! Ég kom alveg af fjöll-
um. Blæðingarnar höfðu verið
mjög reglulegar og ég þóttist algjör-
lega viss í minni sök, en læknarnir
töldu þetta augljóst mál. Þeir full-
yrtu, að fóstrið hefði verið orðið
það gamalt, þegar ég fékk rauðu
hundana, að það hefði ekki beðið
neinn skaða af því. Og þær fréttir
glöddu mig að sjálfsögðu, þó ég
ætti erfitt með að skilja hvernig ég
gat misreiknað mig svona hrapal-
lega.
Með þetta var ég svo tekin af
skurðborðinu og send heim, sem
aldrei hefði gerst ef sónartækninni
hefði verið til að dreifa. Þá hefði
Ellý Þórðardóttir hafði
fengið kœruleysissprautu
og var komin upp á
skurðhorð, en þá var
hœtt við að framkvœma
fóstureyðinguna. Pressu-
myndir: Magnús Reynir.
komið í Ijós að iegið hafði stækkað
svóna mikið vegna þess að þetta
voru tvö börn en ekki eitt. Og þá
hefðu tvíburarnir mínir, Arnþór og
Júlía, aldrei litið dagsins Ijós.
Ég dreif mig strax heim til Eyja,
alsæl yfir því að hafa ekki þurft að
eyða fóstrinu. Svo leið og beið, ég
fitnaði og fitnaði og varð eins og
tunna — alveg óvanalega fljótt á
meðgöngunni. Það eru tvíburar í
ættinni þannig að þetta hvarflaði
aðeins að mér, en vildi bara ekki
trúa því. Vildi heldur ekki hugsa
um það, vegna þess sem það hefði
þá þýtt.
En það var erfitt að útiloka þess-
ar áhyggjur og að endingu fór ég til
ljósmóðurinnar í Vestmannaeyjum
og lét hana skpða mig. Það var hins
vegar sama ftvað hún hlustaði —
hún heyrði aldrei nema einn hjart-
slátt. Hennar úrskurður var því sá,
að ég gengi alls ekki með tvibura, en
áfram hélt ég að fitna.
Undir lok meðgöngunnar átti ég
orðið svo erfitt með að ná fram fyr-
ir þennan stóra maga að ég vaskaði
bókstaflega upp með fingurgómun-
um — og er ég þó handleggjalöng!
Það var þess vegna alveg magnað
að sjá mig... Enda voru vinir og
kunningjar farnir að streyma í
heimsókn til þess eins að skoða
hvurslags ósköp þetta væru eigin-
lega.“ Ellý skellihló að minning-
unni og bætti síðan glottandi við:
„Rétt fyrir fæðinguna fékk ég
mér göngutúr á móti manninum
mínum, en þá var ég orðin ævin-
týralega sver. Ég var bókstafiega
eins og Frankenstein þar sem ég
vaggaði eftir götunni og var eigin-
lega hissa á því að ntanngreyið
skyldi gangast við mér. Margir
hefðu eflaust hlaupið fyrir næsta
horn! Það hefði ég a.m.k. gert i
hans sporum. Samt sá ég auðvitað
skelfinguna í augunum á honunt,
því það var allt annað að sjá mann
svona „frístandandi" en heima í
eldhúsi."
GÆTTI ÞESS AÐ VERA
STRÖNG
Eftir útreikningum læknanna
átti ég að fæða um mánaðamótin
maí/júní. En þau komu og fóru og
allur júnímánuður leið Iíka, án þess
að ég yrði léttari. Þá var ég orðin af-
skaplega óróleg, því alltaf jókst
hættan á að barnið hefði skaðast af
rauðu hundunum. Þann fyrsta júlí
var ég loks flutt upp á spítala og þar
fæddi ég fimmtán marka stelpu.
Þegar fæðingin var afstaðin sett-
ist ég upp i rólegheitum, lýsti því
yfir hvað ég væri fegin að þetta væri
búið og þakkaði fólkinu innilega
fyrir hjálpina. En þá skellti ljós-
móðirin hlustunarpípunni á mag-
ann á mér og sagði „Ég vil fá að
hlusta þig aðeins aftur.“ „Til hvurs
í ósköpunum?!“ spurði ég bálill.
„Ég er hrædd um að það sé annað
barn þarna,“ sagði hún og viti
menn — hún heyrði hjartslátt. Tíu
minútum síðar eignaðist ég ellefu
marka strák. Þetta olli svolitlu upp-
námi, því allir vissu náttúrulega um
rauðu hundana.
Ég þóttist strax sjá að það væri
ekkert að sjón barnanna, þvi þau
virtust alveg fylgja hlutum eftir
með augunum. Daginn eftir sögðu
læknarnir mér svo að þau væru
fullkomlega heilbrigð andlega og
þá varð ég alveg róleg. Heyrnin var
það eina, sem ekki var hægt að
segja til um fyrr en seinna. Og auð-
vitað vonaði maður það besta í
lengstu lög. Við prófuðum oft að
skella saman pottlokum og gera
annan hávaða til að kanna málið.
Stundum litu þau við. Stundum
ekki.
En það var ekki fyrr en tvíbur-
arnir voru komnir á annað ár að
það varð endanlega ljóst að þeir
voru heyrnarskertir. Bæði fyrir og
eftir þann tíma þurfti ég að fara
ntörgum sinnum með þau í heyrn-
armælingu til Reykjavíkur og það
var hræðilega erfitt. Við vorum að
byggja úti í Eyjum og vorunt alveg
á hausnum, svo ég átti ekki einu
sinni fyrir leigubílunt á milli staða í
bænum. Og þá var ekki um annað
að ræða en ganga og bera krakkana'
í fanginu.
Það jákvæða við þetta var hins
vegar það, að vitneskjan um að þau
væru heyrnarskert kom smám sam-
an. Maður tók áhyggjurnar út í
smáskömmtum. Svo var maður líka
þakklátur fyrir að það var ekkert
meira að krökkunum en þessi til-
tekna fötlun. Þau hefðu t.d. getað
verið vangefin eða mikið líkamlega
bækluð. Arnþór og Júlía segja
sjálf, þegar við rifjum upp þessa
sögu: „Mikið erum við heppin!
Heppin að þú fékkst ekki fóstur-
eyðinguna og heppin að vera
„bara heyrnarskert". Þau eru mjög
sátt við hlutskipti sitt.
En auðvitað kom stundum upp
beiskja hjá mér, eins og eðlilegt er.
Annað hefði verið eitthvað skrítið.
En sú tilfinning náði aldrei yfir-
hendinni til lengdar. Og ég reyndi
alltaf að vera ströng við þau. Pass-
aði mig á því að vorkenna þeim ekki
og láta allt eftir þeim. Ég tók alveg