Vísir Sunnudagsblað - 10.07.1938, Síða 6

6
VISIR SUNNUDAGSBLAÐ
„HAVIíALEN“,
nýr, danskur kafbátur. Myndin tekin er lionum var lileypt af
stokkunum.
ar. Stærri og minni spildur eru
rifnar sundur og tættar. Fram-
ræslunni, sem er fyrsta skilyrð-
ið á blautum mýrum, er án efa
alls yfir stórkostlega ábótavant.
Slíkur liraði liefir verið hafður
á, að í rauninni nær ekki neinni
átt. Blautar mýrar verða ekki
hæfilegur jarðvegur fyrir töðu-
grösin í hendingskasti. Jarðveg-
urinn þarf að molna og breyt-
ast og mýrgresið að breytast.
Valllendisgróður þarf að mynd-
ast, áður en landið sé hæfilegt
túnstæði. Að fiýta sér um of
í þessum efnum merkir óþarfan
tilkostnað og að miklum mun
minni hagnaðarvon í bráð og
lengd, og miklar skuldir oftast
og meiri skuldir en vit væri í.
Menn liafa tekið, ef svo mætti
að orði kveða, fram fyrir hend-
urnar á sjálfri náttúrunni, en
hún fer sínu fram og er ekki
eins leiðitöm og ætla mætti.
Hún fer eftir sínum lögum, og
þeim lögum verður að lúta,
nauðugur, viljugur. — 'Það er
alls engin tilviljun að túnin
hafa verið höfð þar sem liærra
er, og náttúran sjálf annast þá
ræsluna.
Á byrjunarstigi hinnar nýju,
stórfeldu ræktunar voru keypt-
ir þúfnabanar og notaðir. Þeir
eru nú úr sögunni, og eru ein-
liversstaðar, liamingjan má vita
livar, i ruslakistu náttúrunnar.
Nú eru komnar dráttarvélar.
Þær annast aðalumrót hinna
nýju lenda. Þær eru dýrar sjálf-
ar og i notkun, að minsta kosti
kosta þær útlagða peninga. Þar
er þegar kominn baggi á búun-
um sérstaklega af því, að venju-
lega eru tættar stórar spildur,
fjöldamörgum sinnum stærri
blettir en svo, að bændurnir
hafi bolmagn til að sýna þess-
um nýju túnum íull skil með
nægum áburði. Nú eru dráttar-
vélarnar sist liðugar í smásnún-
ingum eða ódýrar í milliflutn-
ingi. Verður það fjöldamörg-
um sinnum að ráði, að þær eru
látnar tæta stærri spildur en
ella. Greiðslan fer oft, ef til vill,
venjulegast fram eftir á, ekki
samhliða vinnunni, eða fyrir-
fram. í þessu felst freisting til
að láta þær vinna stærri spildur
en ella. Þar kemur strax úllagð-
ur kostnaður. En þar með er
ekki öllu lokið. Eftir er sáð,
liafrar eða grasfræ, sem einnig
kostar peninga. Og loks er
áburðurinn. En þar vandast
málið, því yfirleitt er ekki unt
að auka bústofninn jafnhliða
því, sem áburðarþörfinni nem-
ur. Þá eru engin önnur úrræði
en að kaupa erlendan átmrð.
Hann kostar dýra dóma. Hefði
bændur gott af því að leggja
niður fyrir sér, hve marga
mjólkurlítra t. d. þeir þyrftu
árlega lil að standast kostnað-
inn af erlendum áhurði. Má
gera ráð fyrir, að í hvorttveggi,
sáð og áburð, fari drjúgur skild-
ingur og er það vitað yfirleitt,
meiri peningur, en fjárhagsgeta
bóndans þolir, og sé ékki til eig-
ið fé, verður að leita eftir og
notast við lánsfé. Ýmsir telja,
að einmitt erlendi áburðurinn sé
að verða drápsldyfjar á búum
bændanna margra.
Nú. reynist svo, að einmitt
áburðarkaupin verða í reynd-
inni bændunum svo erfið, að
þeir spara þau sem mest. Afleið-
ingin verður sú, að túnin svelta
og stór tún gefa af sér miklum
mun minni töðufeng' en talsvert
minni tún, ef þeim liefði verið
fullur sómi sýndur með nægum
áburði. Hér er síst verið að
lasta að stækka túnin, heldur
hitt að fara svo geyst að, sem
raun hefir fjölvíða gefið vitni.
Á undan öllu þessu fer vitan-
lega kostnaðurinn við að rasa
fram hinar nýju spildur og sé
það vandlega gert og eins og
vera ber, kostar það mikla
vinnu og mikið fé. — Er þetta
alt vonlítið verlc til frambúðar
nema þessa atriðis sé vandlega
gætt. Það er fyrsta undirstaðan
í blautum, mýrlendum jarðvegi.
X.
íslenskur landbúnaður þolir
að eins vegna tillcostnaðar síg-
andi framþróun. „Sígandi lukka
er best“. Stór stökk brjóta al-
gerlega i bág við fjárhagsgetu
bændanna. En jarðræktarstyrk-
urinn hefir þar einmitt freistað
bændanna fjölmargra til að
fara svo hratt og ofboðslega að
öllu. Hann liefir einmitt orðið
að tálbeitu, en ekki stvrkur né
skvnsamleg hvöt til lióflegra
framkvæmda, svo hár sem
hann hefir verið. Vegna jarð-
ræktarstyrksins liafa menn í
svipinn getað liafið hitt og
þetta stórvirki. Hann hefir ver-
ið nægiiegur til að greiða tals-
vert af kostnaði í byrjun, vegna
dráttarvélavirinu t. d., en á því
stigi koma menn yfirleitt ekki
auga á hefndina, sem á eftir
hlaut að koma, í áframhaldandi
stórvægilegum og lilfinnanleg-
um, einatt óviðráðanlegum
kostnaði ár frá ári. I flýtinum
var litið helst til líðandi stund-
ar og þar við látið sitja að sinni.
—o—
Margir liafa orðið útundan
og gert helsti lítið að vísu. Með-
an fjölda margir voru of stór-
ÍI*RÓTTIR.
Þýskt met.
Þýski hlauparinn Linnhoff
bætti nýlega þýska metið í 400
m. lilaupi úr 47.6 s. i 47.3. Fyrra
metið átli Harbig.
Knattspyrna
í Sviss.
Grasshopper í Zurich urðu
svissneskir meistarar í knatt-
spyrnu í sjötta sinn x röð. Sigr-
uðu þeir Servette, Genf, með
5 : 1. Grasshoppers hafa 9 sinn-
um lcept til úi-slita í bikarkepn-
inni, en alls hefir hún faxáð
fram 13 sinnum.
Hnefaleikar.
Bretinn Eddie Pliillips sigraði
nýlega S.-Afríkumanninn Ben
Foord á „k. o.“ í 9. lotu ....
Italinn Locatelli tapaði nýlega á
liuga, voru aðrir um of deigir.
Mætti sýnast af því, að vandrat-
að væri meðalhófið. En fengin
reynsla og skynsamleg íhugun
og hófsamlegri gætni ætti fram-
vegis að geta vísað á liinn
gullna meðalveg. Og svo mikið
er víst, að augu mai'gra eru
farin að opnast fyrir því, að ó-
liófsaðferðir undanfarinna ára
fá eigi staðist reynsluna né bol-
magn bændanna. Fyrst er að
viðurkenna, síðan að láta
reynsluna sér að kenningu
verða. Nl.
stigum fyrir blökkumanninum
franska Omar Ivoredi.........
ítalski meistarinn í þyngsta
flokki, Santa di Leo, sigraði ný-
lega í Tripolis Þjóðverjann Her-
mann Kreimes á teknisku „k.
o.“ í 6. lotu.
Bestu árangrar í frjálsum
íþróttum í Evrópu til 25. júní.
100 m. Ossendorp (Holl.)
10.3 s. og Mariani (It.) 10.5 s.
200 m.: Holmes (E.) 21.2 s.
og Roberts (E.) 21.5 s.
400 m.: Linnhoff (Þ.) 47.3 s.
og Roberts (E.) 47.9 s.
800 m.: Harbig (Þ.) 1:52.3 og
Lanzi (It.) 1:52.9.
1500 m.: Beccali (It.) 3:52.8
og Jansson (Svíþj.) 3:54.8.
3000 m.: Jonsson (S.) 8:19.8
og Máki (F.) 8:22.2.
5000 m.: Jonsson 14:28.8 og
Malci 14:29.0.
10 km.: Syring (Þ.) 31:36.6
og Szailagy 31:32.0.
110 m. grhl.: Lindmann (S.)
11.6 og Finley (E.) 14.7 s.
400 m. grhl.: Kovacs (N.)
54.1 og Joye (F.) ý4.1.
Hástökk: Kalina (F.) 1.95 og
Weinkötz (Þ.) 1.95.
Þrístökk: Ilovaara (F.) 14.99
og Katrascek (Þ.) 14.92.
Langstökk: Studer (svissn.)
7.41 og Maffei (ít.) 7.41.
Stangarstökk: Osolin (R.)
4.10, Reinikka (F.) 4.01 m.
Spjótkast: Sule (E.) 75.93,
Nikkanen (F.) 75.50.
Kringlukast: Oberweger (ít.)
51.49 og Bergh (S.) 49.77.
Kúluvarp: Lampert (Þ.)