Vísir Sunnudagsblað - 24.07.1938, Blaðsíða 2

2
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Í
L U <0
hornsteinn flugmála á Islandi.
Eftir BRUNO BAUMANN, foringja hins
pýska svifflugleiðangurs til íslands 1938.
Hin ævagamla ósk niann-
anna, að svífa í himingeimnum
eins og fuglinn fljúgandi, hefir
þurft langan tíma til að rætast.
En nú lifum við, börn tuttug-
ustu aldarinnar, þann tíma, þar
sem þessi óskadraumur er að
verða að veruleika. Svifflug-
menn hafa, með sjálfsmíðuðum
vængjum sínum, flogið lengra
en 500 kílómetra í einu, liafa
verið 40 klukkustundir og
meira í lofti og komist upp í
meira en 5000 metra hæð, þ. e.
liæð sem ekki einu sinni örninn
þyrði að fljúga í — án þess að
ráða yfir nokkuru öðru afli en
hurðarmagni loftsins.
Ur svifflugunni, sem Þjóð-
verjinn Otto Lilienthal smiðaði
og flaug með árið 1891, varð
með tið og tíma flugvélin, sem
allar loftsamgöngur vorra daga
styðjast við. Þvi miður eru enn
til menn, sem sjá ekki eða vilja
ekki sjá þetta stórkostlegasta
afrek mannsandans, þ. e. sköp-
un loftsamgangna vorrar aldar.
Skammsýnir voru þeir menn,
sem á síðustu öld litu á hest-
lausa vagninn sem galdur og
reyndu að koma í veg fyrir
hyggingu og útbreiðslu hifreið-
arinnar. Þeir gátu ekki stöðvað
hina eðlilegu, framþróun mann-
kynsins. Ósjálfrátt verður mér
hér litið á ísland, þar sem hest-
urinn hefir átt svo mikinn þátt
í samgöngumálunum, þar sem
hann enn þann dag í dag er
einn liður þeirra. Það vekur
þess vegna því meiri aðdáun,
hvernig hin, íslenzka þjóð, þrátt
fyrir hinn takmarkaða mann-
fjölda og liina sérstöku örðug-
leika, sem hér liafa verið fyrir
hendi, liefir tekið lillit til fram-
þróunar og nauðsynjar hif-
reiðasamgangnanna, hvernig
þessi þjóð hefir notfært sér hif-
reiðina, eftir því sem frekast
var unt, með því að byggja með
afarmiklum kostnaði vega- og
brúakerfið eins og það er nú.
Ef til vill verður liægt að taka
flugmálin sömu tökum! —
Eg ætlast nú ekki til þess, að
menn liér á landi eða annars-
staðar líli á svifflugið sem þýð-
ingarmesta lið í flugmálum yf-
irleitt. Samt ber að hafa það
hugfast, að fj'rsta og æðsta tak-
mark manna mun ávalt vera að
svífa frjálst, óháða jörðinni,
vindunum og vélaflinu, eins og
fugl að ákveðnum áfanga.
Fyrir okkur, sem nú lifum,
mun vera rétt að skoða svif-
flugið einungis sem einn lið
flugmálanna, sem eru nú orðin
að mjög svo víðtæku og marg-
hrotnu hugtaki. Þetta hugtak
nær að minsta kosti yfir fimm
stórvægileg atriði, nátengd
hvoru öðru: Rannsókn flugskil-
yrða, sem hundruð þúsund
manna vinna að af alefli nú á
dögum, flugtækjaiðnað, sem
veitir miljónum atvinnu, og
loks loftsamgöngur, íþróttaflug
og lofthernað, atriði,sem hverju
einasta mannsharni koma við.
Svifflugið hyggist á rnodel-
flugi, sem nú, eftir þýskri fyr-
irmynd, er iðkað í allflestum
löndum, til þess að opna æsk-
unni leiðina í flugtækni alment.
Um leið og kennarar segja
hörnunum til í landafræði, sam-
göngumálum og sögu farar-
tækja, ætti þeim ekki að sjást
yfir það, að flugvélin er orðin
eitt aðalsamgöngutækið, sem
aldrei mun liverfa aftur úr áætl-
unum samgöngustofnana.
Sérhver hugsandi drengur
eða stúlka mun þá af sjálfu sér
leiðast að þeirri spurningu: Af
liverju flýgur flugvélin? Hér
væri nú álíka fráleitt að gefa
hörnunum lengur vísindalegar
skýringar og getgátur, eins og
að kenna strák að sitja á hest-
haki án liests. Hér taka við flug-
vélalíkön og model-flug, sem
kennarinn getur notað við lcensl-
una. Með þeim getur hann sýnt
nemöndunum hluti flugvélar-
innar, getur sýnt þeim af hverju
hún flýgur, hvernig henni er
stjórnað, hvernig mæta skal
loftbreytingum og sigrast á
þeim.
I Þýskalandi t. d., þvi landi,
þar sem óskadaumur um vélar-
laust flug hefir rætst fyrst, er
model-flug skyldunámsgrein í
hverjum einasta skó)Ia. Sérhver
drengur verður að smiða þrjú
fluglíkön, eftir ákveðnum teikn-
ingum. Á þann liátt fær liann
að vita það nauðsynlegasta, sem
harn tuttugustu aldarinnar þarf
að fá vitneskju um í flugmál-
um.
Eftir að ungi maðurinn er
orðinn 15 ára, getur hann aflað
sér eigin reynslu í flugi, með
þvi að iðka renniflug og svif-
flug. Svifflugmennirnir smíða
flugurnar sjáKir á vinnustofum
sínum og auka með hverju
handtaki getu sina og þekkingu.
Þeir læra að fara með tré,
málm, dúk og málningu, en
fyrst og fremst læra þeir að
vinna með ábyrgðartilfinningu,
nákvæmt og lýtalaust. Þeir
skilja og viðurkenna gildi
liverrar einustu skrúfu, þegar
þeir sjálfir hefja sig til flugs
með tækjunum, sem þeir liafa
sett saman. Þeir eiga þf sitt
undir nákvæmni sinni.
Með þessu móti eru svifflug-
mál ekki gerð að umtalsefni í
reykj arsvælu samkomuhús-
anna, heldur að veruleika úti í
náttúrunni, á f jöllunum og milli
liimins og jarðar.
Og eitt enn: Svifflugiþróttin
elur betur en nokkur önnur
drengskap og félagsskap. Við
sviffluguna taka menn i orðsins
hestu merkingu i „samastreng“,
])egar þeir strengja gúmmíkað-
alinn, sein er festur við flug-
una, til þess að liefja liana til
flugs. Þar er sannarlega um
samtök að ræða, án nokkurs
tillits til atvinnu mannsins,
eða stéttar. Þá verður hugtakið
Minimoa fluga á lofti yfir
SandskeiSinu.
„flugmanna drenglyndi“, sem
svo mikið er talað um í hók-
um og kvikmyndum, að veru-
leika fyrir hvern einstalding og
l vrir heildina.
Svifflugið veitir ungum
manni á einfaldan og ódýran
hátt tækifæri til þess að rann-
saka sjálfan sig, hvort hann er
hæfur til þess að gerast flug-
maður, hvort honum hentar
hetur að vera flugvélasmiður,
veðurfræðingur eða flugvéla-
stjóri. Hinn fullmentaði svif-
flugmaður er, án frekari undir-
húnings, ávalt góður vélaflug-
maður, af því að hann liefir lært
að fljúga á sínu létta, sjálfsmíð-
aða flugtæki. Ilann kann ekki
einungis að meta hvern loft-
straum, heldur einnig að not-
færa sér hann.
Ef það skyldi hepnast, að gera
flugmálin að áhugamáh allrar
íslensku þjóðarinnar og tengja
æskuna við þau órjúfandi hönd-
um með model- og svifflugi, þá
er eg sannfærður um, að flug-
mál yfirleitt munu ávalt eiga
góða vini þar sem íslendingar
eiga í hlut. En það er skylda
hvers einasta manns og liverrar
einustu konu, að stuðla að þvi
eftir hestu getu, að liin íslenska
æska geti fengið að fljúga, svo
að hvert einasta flug hjálpi til
þess að láta æðsta draum mann-
kynsins rætast.
Á Sandskeiði:
Nokkrir íslensku
þátttakendanna
í flugdeginum.

-1