Vísir Sunnudagsblað - 24.07.1938, Blaðsíða 5

VISIR SUNNUDAGSBLAÐ
5
um sér. Þess vegna varð á ein-
livern hátt að koma honum á
meðal þeirra, sem „never come
hack“.
Eftir að mér hefir auðnast
að kynna mér rækilega hatur
það, sem livitir menn liafa á
negrum, sérstaklega í Suður-
ríkjum Bandaríkjanna, verður
mér á að spyrja: Hvex-nig getur
það orðið, að Ameríka leyfir
svertingja að verða lieimsmeist-
ari?
Ameríka leyfði það lieldur
ekki á meðan engin liætta var.
Jack Jolinson (hann var svert-
ingi) varð svo að segja að læð-
ast til að vinna lieimsmeistara-
tignina, og skeði það i Ástraliu.
Og eklvi finst mér sá orðróin-
ur, sem haldist hefir frá 1915
og fram á þenna dag, ótrúleg-
ur, að Jaclc Johnson liafi verið
keyptur til að láta hvíta kyn-
flokkinn vinna titilinn aftur. —
Upp frá því hefir Ameríka gætt
þess vandlega, að láta kepnina
um heimsmeistaratitilinn ekki
fara fram utan sinna landa-
mæra.
Þvi innan þeirra geta þeir
sjálfir ráðið, það hafa þeir þrá-
faldlega sýnt. SvertinginnHarry
Wills, sem var framúrskarandi
iþróttamaður,var útilokaður frá
kejxninni vegna litarháttar síns.
En þegar Joe Louis fékk að
keppa um heimsmeistaratitilinn
þá var skýringin á því sú, að
þá var ekki lengur til i Ameriku
neitt sem lieitir andúð gegn
svertingjum.
Joe Louis á fullkomlega sldl-
ið viðurkenningu fyrir liið
mikla afrek, senx hann vann, er
hann sigraði Schmeling á
Yankee íþróttavellinum í New
York.
Ef hann, sem maður, liagar
sér eins, þá veit maðxxr að hann
kærir sig kollóttann um alt það
oflof, sem lilaðið lxefir verið á
hann í Ameriku siðan. Hann
veit þá, að alt það er hai’a orða-
gjálfur og að það fer svo fjai'ri
því, að Ameríkumennimir séu
alt i einu orðnir nokkrir svert-
ingjavinir, eða geri sér far um
að skilja þá á nokkurn hátt.
Aftur á nxóti lilýðir Joe Louis
e. t. v. á kynbræður sína, Tolan,
Jesse Owens, Metcalfe, Ben
Johnson o. fl., sem hafa verið
í Evx’ópu, þar senx fai’ið hefir
verið með þá eins og aðra menn.
Og þá mun honum eflaust
skiljast, að i Evi’ópu um-
gangast menn íþróttir á lieiðar-
legan hátt. Þess vegna eru i-
þrótlareglur utan Ameríku oft
mjög ólíkar þeim, sem farið er
eftir i Aixxeríku sjáKri. T. d.
þær reglur, sem settar eru af
hnefaleikaráðinu i New Yrork.
Þar eru nýrnahögg, seixi slegin
eru að yfirlögðu ráði, talin nxeð-
al liinna snxærri yfirsjóna og
Iiegnt með aðvörun og tapi á
lotu.
Ef því Louis liefði lxitt
Schmeling á nýi'un, og það var
dómaranum ljóst, hefði hann
ckki einxx simxi fengið aðvörun,
ef lxöggið liefði ekki verið gefið
að yfirlögðu ráði. Ef það aftur
á móti var gert með ráði, hefði
lxaixn fengið aðvörun, Schnxel-
ing verið dænxd lolan og lcepnin
lxaldið áfraxxx.
Það ótrúlega liefði getað kom-
ið fvri r, að Sclmxeling hefði get-
að unnið einu lotuna í kepninni,
en tapað saixxt senx áður á „tekn-
iskunx knock out“ í 2. lotu.
XII.
Allir vita um lxinar ofboðs-
legu skuldir rikis, bæjai’félaga,
sveitarfélaga, hænda og einstak-
linga til sjávar og sveita. Raun-
ar er verið að reyna að sýna
fram á það af ýmsum forráða-
mönnum þjóðarimxar, að hér
hafi skapast vei’ðnxæti, seixi
þessxx öllu nenxur og langt fram
yfir það. Enginn leggur sér þó
þessi verðmæti til munns, ekki
vegina, ekki brýrnar, ekki stór-
hýsin o. s. frv. Og hver myndi
vilja kaupa og liver gæti keypt,
ef i náuðir í'æki?
Skxxldirnar þarf að borga al-
veg áreiðanlega, ef þjóðin á að
geta varðveitt sjálfstæði sitt. —
Það þýðir ekki nokkurn skap-
aðan lxlut að gvlla óliófsaðferð-
ir undanfarinna ára. Reynslan
talar sínu máli og hún segir
Iiispurslaust til syndanna. Þó að
ýmsir forráðamenn þjóðarinn-
ar reyni að afsaka þessa eyðslu
alla, dugar það ekki neitt, ef
reynslaix mótmælir.Hvers vegna
er hert á innflutningshöftunum
hvað af tekur t. d.? Auðvitað af
því, að í nauðir hefir'reldð og
rekur nxeir og meir. — Þá er
úi-ræðið að taka lán til að borga
eldi'i lán, ef það fengist ein-
hversstaðar úti i löndum. En að
laka lán til að horga lán, vexti
og tilskildar afhorganir, léttir
ekld skuldabyrðina hætis hót,
heldur þyngir hana. Eyðslan
í Evrópu er engin ástæða til
oð vera niðurlútur eða óánægð-
ur út af því, að svertingi liafi
sigrast á hvítum axxdstæðing
sínum.
Við skulum sætta okkur við
þetta alt og vera þakklát, ef sig-
ur Louis gæti einnig fengið
Ameríkumenn til að Ijúka upp
augunum fyrir þeim saixnleika,
senx kemur fram í eftix’farandi
sögu, senx varð til eftir Olynxp-
íuleikana í Berlín:
Amerískur áhorfandi á í-
þróttavellinum segir við landa
sinn, seixx sitxxr við lxlið lionuxxi
japlandi á tyggigúnxmí: „Það er
þó gott að við höfuixx þessa
svertingja, svo að fólk ekld
haldi að þjóð okkar sé eiixtónx-
ir stórglæpanxenn.“
(Úr Sportsmandeix).
hlýtur að lenda í ógöngum, ef
eftir líkri hraut er enn lialdið.
XIII.
Nú þarf yfirleitt ekki að
kvarta yfir tiðarfarinu, ái’ferð-
inu. í nxörg ár liefir verið góð-
æri, með fremur litlum undan-
tekningum til sjávar og sveita.
En svo er að sjá, sem lantlsiixs
lýður lxafi gleymt illærum og
lxarðiixdaáfölluixi fyrri tínxa og
fyrri alda, eins og Suldd, Jökul-
vetri, Hvítavetri, Kollubana eða
lxvað þeir nú hétu þcssir hörðu
vetrar og vor, eða í minni
sumra núlifandi nxanna liax’ð-
indunum unx 1880, eða eynxcl-
xun og ósköpum móðuharðind-
anna. Það er engu líkara, en að
íxxexxn hafi talið sér trú um, að
slík áföll lieyri að eins til lið-
inni tið.
En íslaixd er áreiðaxxlega á
sínum stað á hnettinum. Það
lxefir víst ekki fæi’st til lifandi
vitund eða suður i liöf á þess-
uxxi árum. Ennþá gapir það við
hafísnum xxorðan úr liöfuixx. —
Þegar hafísinn keniur næst í
sínu kalda og önxurlega ógnar-
veldi, er hætt við, að þjóðin
verði varbúin, ef lixui ekki tekur
sitt ráð i tiixia.
Landið hefir heldur ekki
kólnað innan til neinna nxxnxa.
Emx er nóg inni fyrir. Margvís-
leg óáran getur steðjað að eixxs
og á fyrri tímum, siglingateppa
vegna styrjalda o. s. frv.
Þess vegna er þjóðinxxi íiaxið-
sj’ii á meiri varúð, meiri gætni
i sinunx lifnaðar- og ljúskapar-
liáttuixx.
Sxmxir segja, að nú þegar sé
í slíkt óefni konxið, að ekki sé
viðbjargandi. Það sé komið svo
franxarlega á heljarsnös, að of
seint sé að snúa við.
Senx betxir fer, er þetta alls
ekki rétt. Aldrei er af seint að
snúa við. Sannleikurinii er sá.
að möi'gu má bjarga við. Að
visu verða ekki að fullu bættar
ávirðingar liðins eða líðandi
tínxa, og xun ávirðingar liðins
tíma þýðir ekki að sakast, en
nxisfellur og árekstrar vegna
ávii'ðinga, skammsýni eða van-
gæslu liðins tínxa er þó ólijá-
kvæmilegt að rifja upp til lær-
dóms og leiðbeiningar um holl-
ari stefnu og hófsamlegri lifn-
aðaihætti, unx nýtt líf og nýja
lifnaðarhætti fi'anxvegis.
—o—
Sumir segja, að það sé neyð-
in ein senx geti breytt liugum
og liáttunx fólksins. Yonandi
eiga íslendingar að geta konxist
lijá svo ströngunx skóla, eix þjóð
vor liefir það að mjög nxiklu
leyti á síixxi valdi lxvort hún vill
ganga gegnunx slíkan reynsl-
unnar skóla eða ekki.
Og íáðið er meðal annars:
Meiri gætni, nxeiri varúð í sin-
uixi franxkvænxdum og fraixi-
ferði og lifnaðarháttxun, nxeiri
liófsemi, íxieiri sjálfsafneitun,
og liinsvegai' betra saxxxlyndi,
meiri sanngirni, gleggra skiln-
ingi á óumflýjanlegri nauðsyn á
lilýrra liugarþeli frá nxanni til
manns. Lítil þjóð hefir ckki
efni á því að sundra sínum
kröftum i agg og sundurlyndi.
Slíkt væri hin óliæfilegasta
evðsla, og þar kænxist að engin
skynsamleg eða réttmæt afsök-
un.
XiV.
Af því sem sagt liefir verið,
mætti ef til vill ýmsir ælla, að
mér væri nxeinilla við allar
framfarir, að eg vildi kyrstöðu
um hi’ið. Þetta er þó fjarri öll-
unx sanni. Eg þrái framfarir á
þessu dásamlega fagra landi,
framfarii', sem séu meira en
nafnið tónxt, framfai'ir, bygðar
á traustunx grundvelli, en senx
að ýmsu levti verði fx'anx-
kvæmdar með' öðrunx aðferð-
unx, en liðkast hafa nú um hrið.
Þó margir hafi farið geyst,
liafa aðrir farið liægt og gæti-
lega, en þó i áttina, sniðið eftir
stakki efnahagsins.
UM ÓSKRÁÐ LÖG.
EFTIR HALLDÓR JÓNSSON
SÓKN ARPREST
AÐ REYNIYÖLLUM.