Vísir Sunnudagsblað - 16.06.1940, Blaðsíða 2

t
VISIR SUNNUDAGSBLAÐ
Uunnar tíjornsson, ritstjóri.
jöfnu hlutfalli við það, sem fé-
lagslyndið um borð tók* á sig
kunningsskapar- og jafnvel vin-
áttuform undir það siðasta, en
síðasta daginn mintist þó eng-
inn á kafbáta við miðdegisborð-
ið, að minsta kosti ekki á kaf-
báta, sem gætu haft úrslita-
þýðingu fyrir „Dettifoss“.
Farþegarnir voru urn tutt-
ugu, alt íslendingar, vestur-
beimskir eða heimaalningar, alt
nema ameríski ræðismaðurinn,
Mr. Kunibolm og kona hans, tvö
börn þeirra og einkaritari ræð-
ismannsins, — en það er dönsk
stúlka, ungfrú Rita Neergaard,
sem ávalt gekk undir nafninu
Rio Rita.
Svo er guði fyrir þakkandi,
að stundum verður maður sam-
ferða skemlilegu fólki, og end-
urminningarnar frá slikum
fundum eru gott veganesti í
leiðindum lífsins. Án þess að
vilja varpa minsta skugga á
aðra ferðafélaga mína, er þetta
skemtilegasta samferðafólk, sem
eg hefi fyrir hitt og samvaldasta
að reglusemi og liáttprýði. í
þessum valda liópi var íslensk
stúlka, fædd og uppalin vestan
hafs, ungfrú Kristín Johnson.
Var þetta fyrsta ferð hennar til
ættlandsins og gerð í þeim fasta
ásetningi, að fara þaðan aldrei
aftur. Hún hafði nefnilega lent
í því æfintýri, að rekast á ís-
lenskan ferðalang vestur á
Kyrrahafsströnd, og þeir fundir
fóru hvorki betur eða ver en
svo, að bún hét honum eiginorði
sínu. Og nú var hún að fara
heim til að gifta sig. Vissulega
Ieggja margir upp í langa ferð
með minna takmark að leiðar-
lokum. En Stína litla fékk líka
margt orð í eyra fyrir fyrir-
hyggjuleysi sitt og barnalega
bjart^ýni í hinum fyrirhugaða
vermireit hjónabandsins! Gekk
Sveinn Björnsson fram fyrir
skjöldu í þvi,að aðvara hana í
þessum efnum og ráða henni
frá fljótfærnislegum ákvörðun-
um! Og smátt og smátt varð
„brúðurin“ að skotspæni allra
farþeganna, ef einhver þurfti
eitthvað að hnýta í ástina og
liennar fylgifiska, og þeir eru
jafnan margir,sem allaf eru eitt-
hvað að hníflast við ástir sinar
og annara. En alt var hjalið
græskulaust gaman, og brúður-
inni ungu til verðugs lofs skal
það telcið fram, að hún virtist
harðna og stælast við hverja
raun. Mér er sagt, að nú sé hún
gift, og auðvitað var ekki við
öðru að búast. Til hamingju,
litla Stína, og eg vona, að ætt-
landið og hjónabandið bregðist
ékki vonum þínum!
*
Vestur-íslendingar liafa sinn
sérstaka frásagnarhátt og ræðu-
tón. Meðal farþega voru þrír
nafnkunnir Vestur-íslendingar:
Ásmundur Jóliannsson og Árni
Eggertsson, sem dvelja hér í
boði Eimskipafélags íslands, og
Gunnar Björnsson ritstjóri, sem
hér dvelur í boði Þjóðræknis-
félagsins. Allir eru þessir menn
af léttasta skeiði og liinir prúð-
ustu. En einhvern veginn er það
þó svo, að ekki virtust slcoðan-
ir þeirra ætíð falla í sömu far-
vegi, en þar sem þeir eru mála-
fylgj umenn, vildi enginn víkj a úr
vegi fyrir öðrum. Fyrsta máls-
vörnin var jafnan þetta eilífa:
„Well“, sem Am,eríkumenn
nota í tíma og ótíma,og þó al-
veg sérstaklega þegar þeim
vefst tunga um tönn, og þeir
vita ekki livað þeir eiga að
segja. Gunnar Björnsson er
Bandaríkjaþegn og hefir verið
forstöðumaður íslendinga þar i
full 40 ár, en þeir Ásmundur og
Árni eru Kanadamenn og ráða-
menn í máluhi íslendinga þar.
Þetta gæti verið næg skýring á
því, að ærin hefðu deiluefnin
verið. En þó var þetta ekki
mergurinn málsins. Leikurinn
stóð um það að afsanna það, sem
liinn sagði og gefa málinu nýtt
gildi. Hreppapólitík Bandaríkja-
manna og Kanadabúa er sígilt l
umræðuefni, og sögusagnirnar
um táp og atorku frumbýling-
anna í Nýja íslandi og landnám
þeirra við Winnepegvatn urðu
stundum með svo sérstökum
æfintýrablæ, að furðu gengdi.
Ásmundur er Húnvetningur
og styður Húnvetninga að mál-
úm austan hafs og vestan. í
Húnavatnssýslu var flest mest i
hans ungdæmi, mestu fylliraft-
arnir, bestu sláttumennirnir,
snjöllustu glímugarparnir,
bestu gæðingarnir og vænsta
féð. Og einu sinni kom svo sag-
an um Margréti liina sterku frá
Valdarási, er tók mann sinn í
svuntu sína á óstæðu úti í
Winnipegvatni og óð með liann
í land. Árna, sem er Borgfirð-
ingur, ofbauð nú grobbið, því
ekki vissi hann betur en að flest
afburðafólk væri úr Borgarfirð-
inum, og Einar Stefánsson skip-
stjóri studdi hann að málum,
þvi liann er afkomandi Egils
Skallagrímssonar í beinan karl-
legg, enda þótt hann sé fæddur
Suðurnesjamaður. En af mein-
lausustu málum og hinum þýð-
ingarminstu fyrir samtíðina
geta spunnist langar og hvat-
skeytlegar umræður úti á sjó,
meðal farþega, sem annars berj-
ast við að drepa tímann öllum
stundum, og í slíkum ferðum
er ekkert jafn hressandi eins og
góðlátlegar rökræður um ekki
neitt. Iinyttin tilsvör, sem
vekja hlátur og glaðværð falla
aldrei i eins góða jörð eins og
meðal iðjulausra farþega í
langri sjóferð. Svo eg nefni
dæmi um eitt slíkt tilsvar, þá
bar það eitt sinn til, að Ás-
mundur var að segja frá heim-
sókn sinni til jarðfræðingsins
Jakobs á Lækjarmóti. Er hann
hafði eytt að því mörgum orð-
um að lýsa stærðinni á rann-
sóknarstofu Jakobs, lengd og
hæð liillanna og því, sem á
þeim var geymt, kom hann
loksins að kjarna málsins, sem
var surtarbrandshella, sem Ja-
kob liafði fundið í einhverju ár-
gljúfri fram í Víðidal, og skyldi
hún vera óyggjandi sönnun fyr-
ir furðulegum gróðri á þessum
slóðum á öldum áður. Voru í
hellunni för eftir vínviðarblöð,
smjörlauf og ennfremur kuð-
ungar, sem var trygging fyrir
því, að þarna hefði einhvem-
tíma verið fjöruborð. Ásmund-
ur talaði lengi um stærð og yf-
irborð hellunnar og mældi hana
við reykborðið, sem hann sat
við: „Já, hún var heldur stærri
en liálft borðið, kannske örlít-
ið minni, og þó líklega alveg
nákvæmlega hálft borðið.“ En
þegar Ásmundur var hér stadd-
ur í stærðarákvörðunum sínum,
reis Gunnar Björnsson úr sæti,
þandi út brjóstið og spurði,
glettinn í bragði: „Lleyrðu, Ás-
mundur, livað er einn kuðung-
ur stór?“
Þessi saga um jarðmyndan-
irnar varð aldrei lengri. Hún
drukknaði hér í almennum
hlátri, og það er vist, að ekki
fór Ásmundur varhluta af
þeirri gleði. Svona rabba Vest-
ur-Islendingar saman, og þeir
eru menn sem aldrei skortir
umræðuefni — well, you know.
Frá heimssýningunni í New-York.