Vísir Sunnudagsblað - 13.10.1940, Blaðsíða 3

VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
3
HREFNA
EFTIR KRISTMANN GUDMUNDSSON.
l>að var um haust, um kalt
og dapurt haustkvöld, fyrir
löngu síðan. Síðustu leifar af
lyngilmi og heyangan hárust
enn með blænum, eins og ang-
Urvær minning um lilýtt hand-
tak vinar sem er farinn. —
Kvöldgrár, rökkvandi himinii
yfir dinimu og gróðurlausu
hrauni, sem var klungrótt og
sundurtætt, eins og valur trölla.
Svtftiar steinkrumlur háru við
himinn, eins og storkið neyðar-
óp efnisins upp til hins skapandi
guðs.
Gatan var krókótt og torTær
um þessa draugalegu grjót-
auðn. Og hestarnir voru orðnir
þreyttir, eftir margra stunda
áframhald; þeir lölluðu hægt og
ólundarlega, og lögðu aðeins
kollliúfur, ef danglað var í þá.
-— Á bak við okkur hurfu fjöll-
in í dimmuna. En langt fram-
undan sást endalaus, myrk
auðn: hafið.
Við vorum mörg saman,
ferðaþreytt fólk, sem sat bogið
á hestunum og starði framund-
an sér með svefnþungum aug-
um. Eg man ekki lengur hvaða
fólk þetta var, eða hvert við
vorum að fara. Það er orðið
svo langt um liðið. í minning-
unni erú samferðamenn mínir
aðeins hópur þögulla skugga, á
gleymdri leið í steinskógum úr-
aldar.
Eg var i stuttbuxum og ber
linén á mér nudduðust við
hnakkinn; líklega hef eg verið
á tíunda árinu, og eg var á-
kaflega þreyttur. Stundum
blundaði eg nokkur augnablik;
glamur hestaliófanna við grjót-
ið var mjög eintóna og svæf-
andi. Oftast vaknaði eg við það
fundið jafn ástúðlega viðfeld-
inn og Mark Twain. Þarna sat
hann og sagði gamansögur, þar
til hann alt í einu rauk á fætur
og spurði livort eg vildi ekki
koma í knatthorðsleik. — Það
var komið fram yfir miðnætti,
þegar eg fór, og liann fylgdi
mér sjálfur lil gistihússins, þar
■sem eg bjó.
Daginn eftir liittumst við aft-
ur, og þá kynti liann mig fyrir
hinum viðfræga þjóðmegunar-
fræðingi Henry George, sem þá
var á fyrirlestraferð.
S. K. Steindórss.
þýddi lausl.
að eg var að detta af hestinum;
mér fanst í hvert skifti eins og
eg félli úr mikilli hæð og það
greip mig svimi. Svo hélt ferðin
áfram, — hópur dimmra
skugga á gleymdri leið.
Alt i einu var hófaglamrið
þagnað. Við riðum yfir slegnar
túnflatir og loftið ilmaði af
vingjarnlegum móreyk. Síðan
komum við á hlað einhvers
hæjar; það var ljós í tveimur
ókunnum gluggum og tveir eða
þrír hundar gellu að okkur. Og
allir skuggarnir urðu að lifandi
mönnum; hressar og lilátur-
mildar raddir heyrðust alt um
kring.
„Hvar er barnið?“ spurði
hlíð konurödd, einhversstaðar
nálægt mér. Eg sat enn á liest-
inum, en var sæmilega vakandi.
„Þið hugsið ekkert um litla
drenginn!“
Litlu síðar tók einhver í
hendina á mér. Eg ætlaði að
kasta mér léttilega af baki, en
hnaut um eitthvað og var grip-
inn í mjúka konuarma. Eg man
enn ljóslega live þægilegt það
var; hún liélt mér upp að sér
eitt andartalc og kysti mig. Svo
leiddi hún mig gegnum lang-
an, dimman gang, inn í stóra
og skuggalega stofu. Silfur-
hronsaður olíulampi stóð þar á
borði og lýsti dauflega; loft var
þungt og dálítil myglulykt. Kon-
an leiddi mig lil sætis. Hún
sagði nokkur vingjarnleg orð,
sem eg heyrði ekki og strauk
mér um vangann; liönd hennar
var góð og mömmuleg, en and-
liti hennar er eg búinn að
gleyma.
„Sittu hérna lijá lienni Hrefnu
litlu, góði“, sagði liún. „Eg ætla
að fara fram og finna eitthvað
að stinga upp i ykkur.“
Síðan sat eg þarna langa
stund, við horð, á stól sem var
mjög harður, og stofan fyltist
af háværu fólki. Það voru tveir
hópar ferðamanna sem mætt-
ust á bænum, því spurt var um
fréttir og tíðindi sögð. Hvoru
tveggja ætluðu að halda lengra
sama kvöld. Einstaka setning-
ar festust í minni mínu: „Þú
hleypir vænti eg þeim gráa þeg-
ar þið komið út í hraunið!“
sagði maður einn er var mjög
skrækróma. Að þessu liló fóllc
og eg man livað eg skammaðist
mín fyrir að skilja ekki fyndn-
ina í því.
Smám saman vöndust augu
min liálfrökkri stofunnar. Þá
fyrst varð mér ljóst að eg var
ekki einn við borðið, gagnvart
mér sat lítil stúlka, á mínura
aldri. Hún horfði þegjandi á
mig, með þunglyndislegum aug-
um sem voru dökk eins og fall-
ega flauelshúfan hennar. Eg ætl-
aði að fara að heilsa henni, en
hætti við það, þvi eg sá að þess
þurfti ekki, við gátum talast við
án orða. hún var bleik í lampa-
skininu og það var ró hjá
henni, eins og við sjávarströnd-
ina á sumarkvöldi.
Eg liafði verið mjög einmana
í þessari stóru, ókunnu stofu, en
nú liuggaði liún mig. „Nú erum
við saman,“ sögðu augu henn-
ar. Við horfðum hvort á annað,
alvarleg og hljóð, og innra með
mér vaknaði áður óþekt gleði,
eða söknuður, eg veit ekki hvort
heldur var. Eg óskaði af allri
orku liuga míns, að þessi stund
mætti vara Iengi. En augu henn-
ar sögðu: „Við skiljum i lcvöld,
en við eigum eftir að liittast
seinna, eftir langan, langan
tíma.“
Var liitt fólkið farið út? Eg
veit það ekki, en í stofunni var
orðið kyrt og hljótt. í stofunni
var þögn og við vorum þar ein
saman. Eða við vorum þar ekki
lengur? Yfir okkur skinu bláar
stjörnur og við heyrðum nið
sjávarins gegnum hljóðlátt
rökkrið.
Vingjarnlega konan kom inn
með eitthvað handa okkur að
borða. — „Gjörið þið nú svo
vel!“ sagði liún. — En við
hreyfðum það ekki, við sátum
þögul og hreyfingarlaus,- eins
og áður. Ekkert mátti spilla
stundinni okkar, fyrstu stund
lífsins. Og stjörnurnar liéldu
áfram að skína.
Mér hefir aldrei tekist að
komast að ]ivi hver liún var.
Mörgum árum síðar spurðist eg
fyrir úm hana, þarna í sveit-
inni, en allir höfðu gleymt
henni, nema eg. Og mér þykir
vænt um að eg skyldi ekki sjá
hana aftur, það er hest þannig.
Því telpan sem eg liitti á þessari
gleymdu leið, er löngu liorfin;
hún hefir líklega aldrei verið
til, nema þá stuttu stund er
augu okkar mættust og við
ræddum saman á máli þagnar-
innar. Hún hét Hrefna.
Við skildum eftir litla bið og
liéldum hvort sína leið, Um
liaustkvöld fyrir löngu síðan.
Aftur heyrðist eintóna hófa-
glamur á grjóti. Regnþungur
liiminn og myrkur grúfir yfir
þessum draumi mínum. Eg sat
í hnipri á hestinum og ferðinni
var haldið áfram, inn í gleymsk-
una.
§kák
Ein af sex blindskákum, sem
Aljechine tefldi í Odessa í des.
1918.
Hvítt: W. GONSSIORAVSKI.
Svart: A. ALJECHINE.
1. e4, e5; 2. Bc4, Rf6; 3. d3,
c6!; 4. De2, Be7; 5. f4, d5!; 6.
exd (Ef 6. fxe, þá 6....Rxe4),
exf; 7. Bxf4, 0-0; 8. Rd2 (Hvít-
ur má til að koma út mönnun-
um, liann hefir því ekki tíma
til að leika 8. dxc, Rc6), cxd; 9.
Bb3, a5!; 10. c3 (Betra var 10.
a4, því nú tapar hvítur peði,
sem er honum mikils virði), a4;
11. Bc2, a3!; 12. b3, IIe8; 13.
0-0-0, Bh4; 14. Df2, Bxc3; 15.
Bg5, Rc6; 16. Rf3, d4!; 17. Hhel
(Þótt þessi leikur virðist í fljótu
hragði eðlilegur, þá tapast nú
skákin strax, hinsvegar var
staðan allavega töpuð, þótt
lengur hefði mátt verjast),
Bb2+; 18. Kbl, Rd5!! (Hvítur
verður nú að fórna manni
til þess að forða máti); 19.
HxH+, DxH; 20. Re4, DxR!;
21. Bd2,
ABCDEFGH
21...De3!; 22. Hel (Hvítur
gerir líka hesta leikinn; ef svart-
ur tekur drottninguna, er hann
mát. En Aljecliine á meira í
pokahorninu), Bf5!; 23. HxD,
dxH; 24. Dfl. Nú tilkynti svart-
ur mát í þremur leikjum. (Létt
þraut!).