Vísir Sunnudagsblað - 13.10.1940, Blaðsíða 4

4
VÍSIR SUNNUDAG SBLAÐ
FEREMC MOLMR:
HJÓNABANDIÐ
ER ÚRELT.
Ferenc Molnar er þcktasta leikritaskáld Ungverja og
þótt víðar væri leitað. í Englandi hafa leikrit hans þó'
aldrei náð vernlegum vinsældum, og er það talið koma
af því, að erfitt er að
á enska tungu.
ÉT
G ver á ferð með járnbraut-
arlest og í sama klefa og
eg sátu tveir menn, sem ræddu
um frjálsar ástir. Eg get liaft
fyrra hluta samtalsins eftir, eins
og eg heyrði hann. Hann var um
hjónabandið yfirleitt.
„Hjónabandið er orðið gjald-
þrota, það er búið að tapa upp-
runalegu gildi sínu, er orðið ó-
fært í alla staði“, mælti annar.
Hinn svaraði: „Alveg rétt.“
„Það er sannað með hinum
mörgu hjónaskilnuðum ....“
„Alveg rétt.“
„. . . . hinum óhamingjusömu
hjónaböndum, hneykslunum,
morðunum, sjáIfsmorðunum.“
„Alveg hárrétt.“
Eftir stutta þögn spurði ann-
ar, hvað hægt væri að gera í
þessum lijúskaparmálum, og
hinn sagði að það bæri að af-
nema hjónabandið. Sá fyrri
spurði þá auðvitað livað ætti að
koma í stað þess.
Vinur hans Ijrosti út undir
eyru:
„Frelsi! Ótakmarkað frelsi!
Menn og konur fengi fulj; leyfi
til þess að gera það, sem þaii
lysti, gæti elskað þann eða þá,
sem þau lysti, og eins lengi og
þau lysti!“
Iiann hafði vart lokið við
setninguna, þegar þessi erfiða
spurning var lögð fyrir hann:
„Hvernig heldurðu að það
muni lánast í raunveruleikan-
um?“
„Áreiðanlega vel. Við skulum
taka dæmi: Maður elslcar konu.
Konan elskar hann. Þau ákveða
þá bara að búa saman.“
Hinn maðurinn ypti öxlum>
„Við hvað áttu með að húa
saman ?“
„Nú, ef heilbrigður maður og
heilbrigð kona elskast, þá er
það heitasta ósk, að húa saman,
dvelja daga og nætur í samvist-
um. Þau flytja þá i sama hús.
Þau tilkynna með hreykni, að
þau hafi kosið hvert annað. Þau
láta allan heiminn vita, að þau
sé saman.“
„Hvernig láta þau heiminn
vita það? Segja þau það hverj-/
þýða hið gamansama háð hans
um, sem verður á vegi þeirra?“
„Nei, þau setja það bara í
blöðin.“
„Einmitt. En ef svo er, þá get
eg birt það í blöðunum, að eg
sé farinn að búa með ungfrú X,
enda þótt ungfrú X vilji það
ekki.“
„Það má lagfæra fljótlega.
Þau tilkynna bæði, að þau ætla
að búa saman. Þau gera það
heyrum kunnugt.“
„Hverjum? Ritstjórum, blað-
anna ?“
„Nei.“
„Nú, hverjum þá?“
„Einhverjum, sem hefir svo
gott minni, að hann gleymir
því ekki, svo að þegar hann er
spurður, með hverjum ungfrú
X búi, þá svarar hann, að hún
búi með hr. Y.“
„Og myndi maðurinn, hversu
gott minni sem hann hefði, geta
munað nöfn allra þeirra karla
og kvenna, sem, kæmi til hans
daglega og tilkynna, að þau ætli
að búa saman?“
„Nei, maður verður að ráð-
gera, að hann hafi stóra bók,
þar sem liann skrifi í öll nöfnin
og dagsetningarnar.“
„Eg skal fallast á, að það
myndi vera góð og hagkæm að-
ferð.“
„Já, einliverja skrá verður að
semja. Við mennirnir erum ekki
dýr. Unga fólkið hýr saman,
elskast, hjálpar hvoru öðru við
störfin, hjúkrar hvoru öðru og
svo framvegis.“
„Nú-nú, setjum þá svo, að
annar maður komi til sögunnar
og segi: „Eg elska þig. Viltu húa
með mér?“ Hvað verður þá?“
„Þá gæti konan bara sagt:
„Mig langar ekki lil að búa
með yður, þvi að eg bý þegar
með Iir. Y.“
„Myndi það ekki verða (lá-
lítið Jjreytandi fyrir ungu kon-
una, ef til hennar kæmi 10—12
menn daglega og spyrði hana,
hvort hún væri laus og liðug?
Það myndi áreiðanlega eiga sér
stað, ef um laglega stúlku væri
að ræða. Gæti hún ekki borið
eitthvert merki, sem sýndi að
Seint í sumar fór fram í New York bardagi um heimsmeistara-
tignina í meðalvigl. Meistarinn, Cferino Garcia (t. v.) tapaði
fyrir Ken Overlin, eftir 15 lotur.
hún væri Jjegar upptekin?“
„Þetta gæti verið hagkvæmt
fyrirkomulag. Það yrði að auð-
kenna hana á einhvern hátl.
Það væri til dæmis gott ráð að
láta ávarpa hana á annan hátt
en J)á konu, sem ekki byggi með
manni.“
„Ágætl. Þetta er djarfleg og
góð nýjung.“
„Sjálfur myndi eg helst vilja
ganga öllu lengi-a. Meðan kona
hýr með manni, ætti bara að
ávarpa hana með nafni manns-
ins, sem hún býr með.“
„Hvernig? Það væri varla
hægt að ávarpa slíka konu á
þenna hátt: „Góðan dag ungfrú
X, sem býr með hr. Y. “
„Nei, það yrði of langt. En
mér dettur dálítið í hug. Það
mætti stytta það með Jrví að
segja: „Góðan dag, kona hr. Y“,
eða jafnvel enn styttra: „Góð-
an dag, frú Y.“
„Dásamlegt. Þetta er hag-
kvæm, einföld, djarfleg og lieið-
arleg hugmynd. Konan myndi,
með öðrum orðum, bera nafn
Jæss manns, sem hún byggi
með.“
„Einmitt.“
„Eg er stórhrifinn. En hvern-
ig yrði nú til dæmis farið að,
ef maðurin yrði leiður á kon-
unni og fengi löngun til þess
að fara að búa með einhverri
annari ?“ ^
„Hann myndi bara yfirgefa
hana og fara að búa með liinni.“
„Og ef frú Y. gæti ekki fall-
ist á það ?“
„Það yrði auðvitað dálítið erf-
iðara viðfangs. Iir. Y. yrði að
færa sönnur á, að Iiann hefði
gildar ástæður til þess að yfir-
gefa hana. Yið gelum ekki ver-
ið svo miklir ruddar, að leyfa
móðursjúkum manni eða lconu
að ná sér í nýjan maka fyrir
hverja nótt. Það verður að
halda uppi reglu í þessum efn-
um.“
„Og af J)ví leiðir ?“
„Að ef hr. Y vill yfirgefa
maka sinn, verður hann fyrst
að fara til mannsins, sem ritaði
nöfn J)eirra i stóru bókina, og
biðja hann að strika þau út.“
„Og ef maki hr. Y fer til
mannsins og biður hann um að
strika nöfnin ekki út, þvi að
hún elskar hr. Y og vill lialda
áfram að húa með honum?“
„Það er mjög einfalt mál.
Hlutlaus þriðji aðili yrði að
skera úr málinu.“
„Og hver ætti þessi þriðji að-
ili að vera?“
„Þau ætti bæði að koma sér