Vísir Sunnudagsblað - 01.12.1940, Blaðsíða 4

4
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
- —-nTffT'0
áfanga í bamttunni um algera
sjálfstjórn.
!
Indland biður um
sjálfstæði.
Svo kom árið 1939 og með því
liin nýja heimsstyrjöld. Og ind-
verska fyrirkomulagið tók þeg-
ar í stað mikilvægum breyting-
um. Indverjar mundu vel
heimsstyrjöldina miklu, er þeir
sendu 1.215.000 menn vfir haf-
ið, af þeim féllu meir en 100.000.
I staðinn fyrir þessa tilraun
bjóst herra Gandbi við að fá.
mikið slórfeldari tilslakanir en
raun varð á. Og ætíð síðan liafa
Indverjar sagt, að þeir myndu
ekki verða fórnardýr slíkra lil-
rauna aftur. Þeir kváðust ekki
mundu aðstoða Breta i nýrri
styrjöld, þeir mundu ekki senda
menn yfir liafið, nema þeir
fengju loforð um verulegri laun
þ. e. fullkomið sjálfstæði. Með«
stjórnarskránni 1935 fengu
Indverjar eitthváð, en það kom
eftir áralanga baráttu gegn
ihaldssemi breskrar stjórnmála-
stefnu. 1 þetla sinn fara Ind-
verjar fram á meira — strax.
Breytingin varð rétt áður en
stríðið braust út, þegar ind-
verskar herdeildir voru sendar
úr landi í herþjónustu í Singa-
pore og Egyptalandi. í septem-
ber gerðist Indland liernaðarað-
ili með yfirlýsingu bresku
stjórnarinnar, en án þess að
Indverjar fengju tækifæri til að
segja já eða nei. Stjórnarskrá
Indlands var skyndilega breytt
og vísikonungurinn tók sér al-
ræðisvald. Breska stjórnin hélt
fast við að stríðið útilokaði öll
önnur tillit. Þessu svaraði stjórn
Congressflokksins 14. sept., með
skýrslu og afneitar þar öllum
afskiftum af yfirlýsingu Breta.
Skýrsla þessi tekur skýrt fram,
að Congressinn dæmi fasista
bart fyrir árás þeirra og ber ekki
fram neinar málsbætqr fyrir
Þýskaland. En krefst þess, að
Bretland gefi yfirlýsingu um
striðstilgang sinn og áform að
stríðinu loknu. Því er fast liald-
ið fram, að það sé eingöngu á
valdi Indverja sjálfra að ákveða
yfirlýsingu um stríð eða frið.
Þá er blátt áfram synjað að láta
það viðgangast, að áuðlindir
Indlands séu útnýttar „í yfir-
drotnunarskyni“. Slríðsvfirlýs-
ingin var ákveðin, segir þar, „án
samþykkis Indverja ....
Framkvæmdastjórnin v&rður að
líta hínum alvarlegustu augum
á þessa þróun málanna.“
Vísikonungurinn hóf nú ítar-
legar ráðstefnur með leiðtogum
Indlands. Ilann laláði við
(randhi, leiðtoga Miihameðslrú-
armanna, sendimcnn furstanna
og fleiri slika menn. Iíann tal-
aði við Nehru og vinstri arm
Congressmanna. Loks bar hann
fram uppástimgu um ráðgef-
andi nefnd Indyerja honum til
leiðbeiningar um rekstur stríðs-
ins. Þessi nefnd átli samt sem
áður elcki að fá önnur völd í
hendur en þau, að vera ráðgef-
andi. Augljóst var að Bretar
gerðu sér vonir úm samkomu-
lag. Þeim leist miður vel á við-
slcila og óhlýðið Indland. Þeir
voru ekki áfram um að —
liugsanleg — uppreisn brylist úl
i Indlandi, meðan heimsstyrj-
öld slóð yfir móli Þýskalandi.
Margir nægjusamir Iiulverjar
samþyktu gerðir vísikonungs-
ins. En Congressinn gerði það
samt sem áður ekki. Congress-
meðlimirnir ra’ddu imöguleik-
ann á því, að hcfja mótþróa að
nýju, og stjórnir Congress-
manna i hinum áífa fylkjum
lögðu niður völd — að mestu
fyrir eggjan Nehru. Þannig fór
á svipstundu um árangurinn af
15 ára erfiðu starfi, að aðal-
grundvallaralriðum stjórnar-
skrárinnar var kollvarpað. Hin-
ií bresku stjórnéndur voru nú
tilneyddir að talca upp aftur
gamla fyrirkomulagið, og
stjórna með alræðisvaldi.
Róttæk skýring á Indlands-
málum, eins og sú, sem Nehru
kynni að bera fram, myndi
undirstrika tvent. Þár niundi
ekki viðurkent neitt af þeim
gæðum, senx Bretar kunna að
hafa fært Indverjum og sagt, i
'fvrsfa lagi, að sérhver þjóð, og
þar með talin indverska þjóðin,
eigi óhafendanlegan rétt til að
vera frjáls; í öðru lagi, að réttur
Breta til Indlands byggist á
fcngu öðru en töku-rétli lxer-
valdsins. Dæmi til skilnings-
auka væri það, að Japanir tæki
Bandarikin eignarnámi. Gerum
i’áð fýrir að Bandaríkin færi í
moln, og gæfust upp, i innbyrð-
is styrjöld milli amerískra
ríkja. Gerum svo ráð fyrir, að
Japanir — íbúar fjarlægrar
eyjar — réðust með her til
Ameríku, kænlu á regíu aftur,
gerðu samninga við yfirvöld á
staðnum og hefðu vopnað setu-
lið i landinu, létu svo Aineriku-
menn, að Ipkum og smám sam-
an, fara að liafa takmarkaða
sjálfstjórn. Gerum ráð fvrir áð
japanski fáninn svifi yfir Was-
hington og að japanski visikon-
ungui-inn hefði einræðisvald um
stjóí’n utanrikismála, fjármál,
lög og x-eglu. Gerum ráð fyrir,
að Japanií- mjölkuðu hina s'tpi’-
kostlegu iðnaðarl'i-amleiðslu og
þjóðartekjur Bandarikjanna, en
öil menningarmál þjóðarinnar
væru á sama tima vanrækt.
Gerum loks ráð fyrir að þeir
settu bjórstofur á laggirnar, þar
gæti enginn Ameríkumaður
komið; að þeir styddu með-
haldsmenn Japana—- leikbrúð-
ur meðal ótrúrra Ameríku-
manna, hefðu svo i Ameríku
harðhenta,, japanska leyniþjón-
ustu. Gerum ráð fyrir að Japan-
ir lentu í stríði — segjum gegn
Bretlandi. Mundu nú Ameríku-
menn, þegnar Japan, reynast
Japönum trúir? Eða myndu þeir
ekki verða það?
Hina bresku stefnu í Ind-
landsmálum má orða i einni
setningu. Það ei', að láta Ind-
land smám saman hafa sjálf-
stjórn með loforði um sam-
veldislandsaðstöðu, ef til vill,
einhverntíma í framtíðinni.
Stefnu indverskra þjóðernis-
sinna má skýra jafn skorinort.
Það er, að taka nú það scm fá-
anlegt er, og vona, að unt reyn-
isi að fá fullkominn viðskilnað
við Rreta sein allra fyrst.
, ' i
Indlandsmálin.
Viðræða milli Englendings og
indversks þjóðernissinna, úr
slcóla Nehru, gæti farið fram á
þessa leið:
Englendingur: Við höfum
látið ykkur fá vegi, áveitu, yfir-
gripsmikið járnbrautarkerfi,
stjórnarfai'seiningu, opinbert
heilbrigðiseftii’lit, lögreglueftir-
lit, öryggi og reglu.
Indverji: Það á ekkert skyll
við kjarna málsins. Kjarni máls-
ins er að Indland er olckar land.
Við viðurkennuin ekki að þið
eigið neinn í'étt á því, að gera
nokkuð fyrir okkur, hvort sem
jxað er gott eða ilt. N ið viðui*-
kennum eilga af kröfum ykkar,
sem lagalega réttnxæta. Ef til
vill hafið þið komið með um-
bætur, en umbætur ykkar, eru í
grundvallaratriðum, óviðkom-
andi þéirri ^ómótmælanlegu
staðreynd, að þetta ei1 okkar
land, ekki breskt land, og við
viljum ekki hafa breslca stjórn.
Englendingur: Ef breski raj-
inn væri elcki, mundi Indland
fara í mola. Trúarbragðadeilur
milli Hindúa og Múhameðs-
trúarmanna mundu sprengja
jjjóðfélagið.
Indverji: En það eruð jjið
Bretar, sem með þvi að halda
aftur af uppfræðslunni, lxafið
komið í veg fyrir, að velviljinn
yi-ði smám saman yfirsterkarí
meðal sértrúarflokkanna. Ef
fjöldinn yi'ði uppfræðslu að-
njótandi mundi hjð frumstæða
trúarofstæki hvei-fa.
Englendingur: Við höfunx
gert meira fyrir menningar-
málin, en jjið nokkuru sinni
hafið gert.
Indverji: Þið hafið veríð hér
meh’a en hundrað ár, en samt
sem áður er 86% af Indverjum
ómentaðir.
Englendingur: Hindú-Mú-
hamedanska viðfangsefnið er
langtum erfiðai'a en uppfræðsl-
an. Það eru ykkar eigin trúar-
siðir, sem útiloka meotunina.
Þið viljið ekki leyfa að di'engir
og stúlkur gangi i sama bartia-
skólann. Hugmyndin um sanx-
skóla fyrir Hindúa og Múham-
eðstrúarmenn er útilokuð.
Indverjí: Það eruð þið, sem
róiðundir ágreiningi milli Hind-
úa og Múhameðsti’úarmanna, tii
jjess að geta sagt, að þið séuð hér
til að lialda uppi reglu. Eii jjeg-
ar alls er gælt, eru Ilindúar
240.000.000, en Múhameðstrúar-
Kienn 77.000.000- Samkvamil
gnuxdvallari”’gli.:iú H ? "æðisins.
ættu óski nx eix blutans að í i ■
ráðandi. F.n xiú er -indvexsk’
Congressimx lullkoiixleg.a uuxlií
jjað búinn. að venxda réttindi
Múhameðstrúarmanna, og allra
annai’a sértrúarflokka. Við við-
urkennum jafnrétti allra Ind-
Frá Sinpagore.