Vísir Sunnudagsblað - 06.07.1941, Blaðsíða 4

4
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
JIANNES SIGFÚSSON:
Dauði skáldsins.
i.
Úti ýlfraði stormurinn; —
inni var dimmt og lcalt. ísrós-
irnar glitruðu á glugganum í
daufu skini olíulampans á
veggnum. í baðstofunni skiftust
á ljós og skuggar. Súðin var
svört af elli; -— sagginn perlaði
niður veggina.
Barnið í vöggunni grét. Kona
skáldsins stóð á fætur til að
liugga það. Marrið í vöggunni og
gólffjölunum var lengi það eina,
sem rauf þögnina, ásamt storm-
inum. Ljósið flökti á lampan-
um, og skuggarnir eltu hvern
annan um gólfið, — upp þilj-
urnar, — upp í rjáfrið.
— Mér er svo kalt, sagði litla,
ijóshærða telpan, sem var fimm
ára, og kúrði sig niður undir
sængina, í rúminu frammi við
dyrnar. Má eg ekki flytja mig í
rúmið til lians pabha? nauðaði
liún. Mér er svo óttalega kalt!
— Pabbi þinn er svo veikur,
sagði móðirin stillilega. Honum
getur versnað, ef hann fær ekki
að sofa í friði.
Barnið grét. Móðirin laut yfir
það og kyssti það á vangann.
Það hrakaði i rúminu úti við
gluggann. Skáldið hylti sér við,
á hina hliðina.
— Ertu þarna? sagði hann.
Ljósið féll á andlit lians fölt
og það glampaði í stórum,
sjúklegum augum lians. Kinnar
hans voru innfallnar og skugga-
fylltar.
Hún lilúði hetur að harninu
og gekk til lians.
1— Ertu þarna? spurði hann
enn.
— Já, sagði hún.
Hún settist á rúmstokkinn,
hljóð og alvarleg, tók í útrétta
hendi lians og hélt henni milli
beggja sinna.
— Nú er hann vaknaður,
sagði litla telpan frammi i bað-
stofunni. Má eg koma til iians
núna? Mér er svo kalt!
— Pabhi þinn er svo veikur,
sagði móðirin. Verlu nú róleg
dálitla stund. Bráðum kem eg
með heitt vatn, að gefa þér að
drekka.
— Nú er dauðinn að koma,
sagði skáldið.
Telpan þagnaði.
Um stund rauf ekkert þögn-
ina, annað en ýlfur stormsins.
Skáldið starði út í hláinn óra-
fjarlægum augum. Iíonan grét,
— stillt og hljóðlega.
— Svona ber dauða skáld-
anna að höndum, sagði hann
milt og tregafullt. Þeir deyja
einir sér, langt í burtu frá glysi
heimsins og liávaða, í litlum
kofa uppi i öræfum landsins.
Við þekjuna hvín stormurinn og
hin livíta blæja dauðans, 'Snjór-
inn, umlykur allt.
— Eg lief að vísu gefið út
þrjár hækur. En takmark mitt,
— liversu órafjarlægt er það
ekki enn, þegar eg dey! Og
liversu nákvæmlega stendur
ekki heiminum á sama, þótt ein-
liver nái ekki takmarki ævi sinn-
ar, en þjáist ævilangt, — finni
ekki frið, —,deyi jafn nafnlaus
og hann fæddist, — og skilji
eftir sig þrjá einstæðinga: —
konu og tvö börn, — tvö börn.
Rödd hans brast. Hann grét,
— sáyum gráti, — hásum, —
óhugnanlegum. Horaður háls-
inn lierptist saman, — og liann
fálmaði með heiidinni út í loftið,
eins og í leit að takmarkinu,
sem liann aldrei fann.
— Af hverju grætur pabbi?
sagði litla telpan ijóshærða.
Móðirin þagði, lierpti saman
varirnar, linyklaði hrúnirnar, —
reyndi að stilla sig af. En það
hlikuðu tár í augum liennar.
Svo hætti skáldið að gráta.
En liáls lians hélt áfram að lierp-
ast saman í ekkaflogunum, —
ekkinn ætlaði að kæfa liann.
Augnablik stóð hann á öndinni,
— og liendi lians féll máttlaus
niður á sængina.
— Vertu rólegur, sagði lconan
hlíðlega. Þú liefir sannarlega
ekki til einskis lifað. Ljóð þín
munu lifa á vörum þjóðarinnar
löngu eftir að hold þitt er orðið
að dufti, — þau munu hlýja
lijarta hennar og benda henni á
veginn, sem framundan liggur.
Hann Iiorfði lengi, hljóður, á
hana, þessi lífsreyndu konu, sem
harist hafði við hlið lians öll
þessi ár fyrir lífinu og frægð-
inni, — hinum endanlega sigri.
Hún hafði fórnað honum öllu,
Iilúð að honum og hvatt liann
til nýrrar sóknar, þegar von-
leysið greip hann.
— Heldurðu það, sagði hann
ákafur. Heldurðu að ljóð mín
muni lifa eftir að eg er dáinn?
— Já, sagði hún, og strauk
hendinni hlíðlega yfir hrukkað
enni hans. Áreiðanlega.
Hann lokaði augunum og
andvarpaði léttan.
— Þá get eg dáið rólegur,
sagði hann. Þá er allt fullkomn-
að, /— og í rauninni takmarkinu
náð.
Litla stundaklukkan á veggn-
uin taldi sekúndurnar meðdaufu
hljóði, sem kafnaði næstum i
kveini stormsins. Það brast og
brakaði í haðstofunni, þegar
snörpustu vindhviðurnar riðu
vfir.
— Erla, sagði Iiann. Réttu
mér ljóðabæluirnar mínar. Eg
ætla að handf jatla þær enn einu
sinni, áður en eg dey.
Hún stóð hægt á fætur og
gekk~að fátæklega hókaskápn-
um, sem stóð við einn haðstofu-
vegginn. Hún tók fram þrjár,
slitnar bækur, sem voru í efstu
hillunni. Það voru hækurnar
lians.
Hann greip ákafiir við þeim,
þuklaði þær lengi, og þrýsti
þeim að brjósti sér.
— Þessar þrjár, litlu bækur,
sagði hann hátíðlega, — það er
lífsstarf mitt.
Hann hlaðaði lengi í hókun-
um.
Það kom dragsúgur um
gluggann og Ijósið flökti á
lampanum. Hún sat við’ rúm
hans og liorfði á hann ástríkum
augum. Svipur hans fékk nýtt
líf, meðan hann hlaðaði í hók-
unuin. Dauðamóðan hvarf úr
augum hans, — þau fengu glóð,
sem ekki var þar áður.
— Sjáðu ! sagði hann. Þetla er
hezta kvæðið, sem eg hef ort.
Og hann las það enn einu
sinni vfir, skjálfandi röddu,
hezta kvæðið sitt. Það var unx
Iiana, draumadísina lians, móð-
urhendina hennar, sem strauk
svo inilt um enni hans.
Ivlukkan á veggnum sló tiu.
Hann rétti lienni bókina og hað
liana að lesa hátt, — hann væri
svo þreyttur í augmiuin.
Hún tók við hókinni og las
lengi liátt upp úr kvæðunum
hans. Enn á ný titraði harpa
skáldsins í þessafi skuggalegu.
baðstofu, sem hafði fóstrað
hann í fjölmörg árr — hýst
sorgir hans og gleði. Hann virt-
ist sofa meðan á lestrinum stóð.
Hann hærði ekki á sérr en lá
kyrr með lokuð augu. Þannig
lá hann lengi.
Hann andaði svo rólega, að
hún hélt loks, að hann værí
sofnaður, og lokaði bókinní.
Þá öpnaði liann augun.
— Þessi kvæði, sagði hann, —-
þau voru ógæfa mín, —• og
æðsta gleði. Hefði eg ekki gefið
mig að skáldskaþnum, þá hefðí
eg áhyggilega getað orðið mik-
ill og lærður maður. En eg valdí
skáldabrautina, — og eg held
eg sjái ekki eftir því.
•— Erla, sagði hann enn. Ertu
nú alveg viss um, að kvæðin
mín niuni lifa eftir að eg er dá-
inn, — lengi, — lengi?
Barnið í vöggunni grét. Hún
varð að fara frá rúmi lians á ný,
til að liugga það. Það var soltið,
og hún gaf þvi hrjóstið, gekk
Þeir rauðu unnu keppnina. — Þannig fögnuðu Baseball-
leikararnir frá Cincinnati sigrinum i búningsherbergjuinim i
Cincinnati, er þeir höfðu unnið heims-keppnina í Baseball.
Þeir bera þjálfarann á gullstóli.