Vísir Sunnudagsblað - 03.08.1941, Blaðsíða 2

2
VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
ADAM ROOS:
SKU&GINN U DIRTIHORE
Faðir Kissu barðist i Karp-
atafjöllununj. Þegar hann kom
til baka, var þessi fjörmikli,
iífsglaði maður orðinn þögull
og einrænn. Konan bans, dugn-
aðarkona hin mésta, sá um bú-
ið þeirra við Plattenvatn á með-
an. En búsáhyggjurnar höfðu
einnig komið við skapgerð
hennar, fínleiki bennar og kven-
Ieg mýkt var horfin, og það var
því ekki nein furða, þótt heim-
ilislifið væri helzt il kaldrana-
legt og' stirt. Hjarta barnsins
mótaðist, eða öllu heldur lokað-
ist í kulda þessa umliverfis.
Faðir Kissu hét Franz Bess-
enyei. Hann hélt vináttu sinni
óslitinni við herdeildarfélaga
sina, mennina, sem barizt höfðu
við hlið hans og liðið höfðu
sömu þjáningar og sömu örlög
ár eftir ár. Öðru livoru koiu
einn eða annar í heimsókn til
hans. Þá var minnzt gamalla
daga og í huganum rifjuðu þeir
upp endurminningar frá varð-
sátri og orustum. Þess á milli
fóru þeir á dýraveiðar. Á kvöld-
in sátu þeir fyrir framan arin-
inn í setustofunni, töluðu fátt
en spiluðu nokkrar umferði.r
whist áður en þeir gengu lil
hvílu.
í einni slíkri heimsókn kom
Faludy hershöfðingi með son
sinn Elemer, nýbakaðan undir-
foringja, er var í herþjónustu í
Kecskemet. Hann var rétt með-
almaður hvað glæsileik snerti,
hann var með skyhningarör i
andlitinu og hárlokkarnir lágu
niður á ennið. Örið í andlitinu
hafði hann ekki fengið úr strið-
inu, því liann var ekki nema
þrettán ára að aldri, þegar þvi
Ivktaði. Hinsvegar fór ovð af
þvi, að Iiann hefði háð nokkur
einvígi og þeir, sem til hans
þekktu, töldu hann bæði fjár-
glæframann og kvennamann.
Þetta umtal barst jafnvel úl um
nágrenni Plattenvatns og átti að
vera einskonar aðvörun til ungu
kynslóðarinnar. En þetta bafði
einungis þau áhrif, að Kissa
hugsaði með þeim mun meíri
eftirvæntingu um hinn unga
liðsforingja, lietju ástarinnar
og næturlífs stórborganna.
Með gáska sínum, stolti og
djarfíegri framkomu veittist
Elemer það tiltölulega auðvelt
að kynnast Kissu og verða trún-
aðarmaður hennar. Hann laljaði
ávallt um þau efni, sem henni
féll bezt í geð, lék sér með
henni, hjálpaði henni út úr
hverskonar vandræðum og var
auk þess alltaf i prýðilegu skapi.
Strax eftir fyrstu vikuna
brunnu í Iijarta *þessarar ungu,
óreyndu stúlku, sem aldrei
hafði kynnst öðru en kyrrð og
ró sveitalífsins, eldheitar ástríð-
ur, sem nú leystust í fyrsta
sinn úiJ læðingi.
Reiðför inn á sléttuna, kvöld-
stund við náttelda flökku-
manna, viltur þjóðdans á upp-
skeruhátíð, fiðluspil og söngur
— allt hjálpaðist þetta lil að
leysa hin bundnu öfl, sem
bjuggu í meðvilund hennar. Við
þetta bættist bátsferð gegnum
sefið á vatninu — og ævintýr-
ið lireif hana með sér eins og
ægimögnuð hafalda, sem steyp-
ist yfir mann i einu • vetfangi,
hrífur mann burtu og sogar
niður í djúpið.
Degi síðar fóru þeir, hers-
höfðinginn og sonur hans, heim
til sín aftur. Kissa fékk ekki
skilið og því síður sætt sig við
þá lakmarkalausu auðn og þann
tómleik, sem hvildi yfir hverj-
um krók og hverjum kima á
slotinu. Hin glatandi, tortím-
andi öfl haustsins sýktu hana.
Hún hataði mennina og jörð-
ina, sem ól þá. Hún hataði það
að þurfa að draga andann. Bæk-
urnar, sem áður höfðu verið
henni dægradvöl og beztu vinir
í einverunni, voru nú í augum
bennar einskis nýtl leikfang.
Þegar hún setlist við slaghörp-
una og ætlaði að syngja, runnu
tónafnir saman i einskonar
himinhrópandi óskapnað og
Iagleysu.
Einn morguninn var hún
horfin að heiman án þess að
nokkur vissi hvert hún fór eða
hvaða orsakir lægju til hvarfs
hennar. Fyrstu snjóar féllu —
en enginn fékk rakið spor henn-
ar út í óvissuna.
Ivissu skaut upp i Kecskemeí.
Hún efaðisl ekki eilt augnablik
um það, að hún hafði öðlazt
hnoss hamingjunnar, og að líf
liennar við lilið Elemers yrði
sveipað dýrðarljóma unaðslegr-
ar sælu.
Elemer var á annarri skoðun.
Hann var löngu búinn að
gleyma stúlkunni frá Platten-
vatni, og hann skemmti sér
miklu betur i ht^pi stallbræðra
sinna úr-hernum. Hann um-
gekkst Ivissu með svo mikilli
litilsvirðingu, að það særði hana
ódauðlegu sári i hjartað og kom
henni til að iðrast sárlega orð-
ins hlutar. Þegar hún fór fram
á það við hann, að hann kvænt-
ist henni, rak hann upp hvellan
hæðnishlátur.
Um stundarsakir hurfu spor
hennar aftur úl í óvissuna. Stolt
hennar leyfði ekki, að hún gæfi
foreldrum sinum nema eina
skýringu á framferði sínu. Þá
skýringu gaf hún i bréfi, sem
bún skrifaði heim. Faðir henn-
ar lét einskis ófreistað til að
leila hennar. Vinur hans einn,
Andor Arany verkfræðingur, sá
henni bregða fyrir í Búdapest
— nokkru seinna komst hann
á spor liennar í Wien. En hún
hafði undraverða hæfileika til
að hverfa sjónum manns. Þeg-
ar hýn var tuttugu og eins árs
sásl hún i Paris.
A hverju bún lifði? í hinu
takmarkalausa kæruleysi, sem
ríkti i sál hennar, skeytti hún
engu, hvaðan tekjulindir henn-
ar voru upprunnar. Hún gætti
þess eins, að lála tilfinningarnav
ekki hlaupa með sig í gönur.
Hún vísaði hverju því ævintýri
á bug með nístandi kulda, sem
á einbvern hátt liefði getað
komið blóði hennar í ólgu.
Einjiverju sinni, þegar bún
stóð snauð uppi og vissi ekki
hvað hún átti að taka sér fyrir
hendur, bauð knæpueigandi
einn henni að syngja ungversk
lög á knæpunni. Það væri ekki
óhugsandi — sagði hann — að
fólk hefði garhan af því. Hún
hafði nokkuð dimma altrödd,
og hún liafði oft raulað fyrir
munni sér í gamla daga, þegar
hún var heima og þegar henni
leiddist. En það var langt síðan
og eftir það hafði hún alls ekki
borið við að syngja. Hún bjóst
ekki við að hún hefði rödd iil
að syngja fyrir almenning.
En liún mátti til — á ein-
hverju varð hún að lifa — og
Iuin byrjaði að syngja. Hún
dróst inn i straum næturlifsins.
Hún fór úr einni knæpunni í
aðra, úr einu fjöllistahúsinu í
annað og söng. Hún gekk undir
nafninu Odetta, og þar með var
það síðasta, sem batt hana við
heimili hennar og æltleyfð,
þurrkað út úr lífi hennar. Hún
Hitler í hópi gamalla samherja. Myndin var tekin fyrir um ári síðan og er Hess til hægri á
níyndinni. -----