Vísir Sunnudagsblað - 03.08.1941, Blaðsíða 6

6
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
en öltcilið í ljó'ðiun þeirra vérð-
ur aldrei að ærslum.
„Milli þessara livarflandi
kvæða, og ljóðakveðskapar Ev-
rópu er sami skvldleiki og milli
lyktar og smekks“, ritaði Lytton
Strachey. „Hin hversdagsleg-
ustu ljóð vor éru eins og fastur
líkami með holdi og hlóði í sam-
anburði við kinversk Ijóð, sem
oft gefa að eins ávæning af efni
sínu, en hafa þó til að bera líkt
og ilm, þrált fyrir óáþreifanleilc
sinn, liin undarlegu knýjandi
öfl til vakningar endurminn-
inga og skáldskapar". Mikið af
Ijóðakveðskap vorum er í anda
„dramatískur“. Kínversk ljóða_
gerð er undantekningarlaust
íhugandL
En það er og annar eiginleiki,
sem éinkerinir hana og hefir
annar þýðandi, að nafni Arthur
Waley, samtíðarmaður vor, lát-
ið hann koma skýrar í ljós.
Bækur hans með néfndum þýð-
ingum er auðvelt að komast yf-
Siðasta bindi af þýðingum hr.
Waley’s er safn af noklcurum
elztu ljóðum Kínverja. (The
Book of Songs, Allen and Un-
wi, 10 s. bd.). Eru þau talin orl
tun 600 f. K. — Hafa þau allt
frani á siðustu tíma verið notuð *
af Kínverjum sem siðalærdóms-
textar, og útslcýrð af þeim, eink-
um ástarljóðin, sem samlíking-
ar, eins og vér höfum skýrt
Lofkvæði Salómons i Bihlíunni.
Vil eg tilfæra hér eitt sýnishorn,
sem likist mjög alþýðuvísum
margra landa. Efnið í kvæðinu
er um tvo elskendur, sem verða
að skilja að morgni dags. „Ó!
guð, livað dögUn þessa dags er
fljót i förum,“ er viðkvæði úr
alþekktu Suður-F rakkneslcu
kvæði, þeirrar tegundar, sem
Swinburn þýddi lauslega. Þetta
kínverska kvæði gæti og minnt
á atriði úr Rómeó og Júlíu,
nema hvað hér er það konan,
Sem minnir á, að skilnaðar-
stundin sé komin:
K o n a n:
Haninn galað hefir;
hátt nú dagur skín.
ir. Hafa' þær haft töluverð áhrif
á nútíðar skáld ensk, þó litla
eftirtekt hafi vakið. Þessi eigin-
leikí er, að orðrétt er skýrt frá
sannreyndum í frásögn, sem
veldur geðbrigðum, án allrar
liáflevgi í orofæri eða skáldlegr-
ar skrúðmælgi. Þessi orðrétta
frásögn er að sumu leyti kjarni
kínverskrar ljóðagerðar. Coler-
idge sagði, að ljóðagerð væri
„hið hezta orðaval í beztu orða-
röð“. Orðið „bezt“ í þessu sam-
handi, er að vísu noklcuð öljóst.
En mörg nútíðarskáld velja
þann kostinn, að semja kvæði
sín með sem eðlílegustu orðavali
og orðaj’öð. Þýðingar hr. Waleys
eru snilldarleg dæmi þessarar
tegundar, og er sá kostur nauð-
synlegur kvæðaþýðanda úr kin-
yersku. Skal nú tiifært sem
dæmi kvæði eftrr Po Clm I, sem
varáippi nærri samtímis því, er
Canute (Knútur) réð rikjum i
E I s k h u g i n n:
Hanninn gól ei, heldur var
hljóð það flugnakliður.
K o n a n:
Morgunroðinn austurloftið
lýsir,
og Ijós dagsins vitjar mín og þín.
E 1 s k h u g i n n:
Aftur,elding sérðu ekki,.
upprennandi máni birtu gefur.
Flögrar rnýið — syfjað,
máttlítið;
mjög það væri sæluríkt til
morguns, hlutdeild í
draumum þínum eiga.
Iv o n a n:
Fljótur nú! Heim skaltu Iialda!
Með hatri mínu þessa annars
færðu’ að gjalda.
Húrt vill auðvitað með þessu
koma ,,í veg fyrii* ógæfu.
Þetta kínverska liugarfar er
samhand tveggja gagnstæðra
hátta í viðhorfinu við hedminn:
Annars vegar: Austurlenzkt af-
skiptaleysi, sem ' metur lítils
tækifæri lífsins —, og hins veg-
ar: næmur skilningur á mikil-
vægi mannlegrar göfgi og erfi-
kenningar. — Frá hinu fyrr-
nefnda stafar dulspekin.
Ivonfúsius ér þjóðfélagslegur
spámaður þeirra og borgaraleg-
ur siðameistari. Dultrúar gætir
minnst lijá lionum í liópi liinna
fornu vitringa. Trúarhrögð
Iians eru fremur siðalærdómur
en trú. Mörg viturleg og mann-
úðleg spakmæli eru eignuð hon-
um: „Gerið elcki öðrum það,
sem þér vilduð ekki, að þeir
gerðu yður.“ „Launið gott með
góðu, og sýnið réttvísi gagnvart
því illa.“ — Hann hét réttu
nafni Kung, og við andlát lians
virtist líf lians liafa mistekizt.
En eftir dauðann var liann
metinn sem meiriháttar. spá-
maður. Saga lians — undir
nafninu Kung — hefir verið
skrásett skemmtilega og í all-
löngu máli af hr. Carl Crow.
(Master Kung, útg. Hamisli
Hamilton, verð: 12 s. 6 d.).
Eg hygg, að unnt sé að gera
sér nokkura grein fyrir skap-
einkemium þjóða af málshátt-
um þeirra. Skulu hér fáeinir
kínverskir málshættir tilfærðir:
„Takið eins vægt á göllum
annarra, eins og yðar eigin.“
(Þelta er málsháttur liinna.
hreinskilnu).
„Ef þér hneigið vður á ann-
að horð, þá hneigið yður djúpt“
(Málsháttur þessi á við greinda
menn, sem kunna að sýna til-
slökun á viðfeldinn liátt).
„Ef hamingjan hrosir — liver
gerir þá ekki hið sama? Ef
hamingjan gerir það ekki —
liver þá? (Orðtak liinna
fyndnu).
„Maður með rautt nef kann
að vera algjör hindindismaður,
en enginn fæst til að trúa því“.
(Þetta er óneitanlega mjög
kænlega mælt).
„Hægára er að veiðai týgris-
dýr, en að æskja sér greiða.“
(Þetta er málshátiur dramli-
látra ættflokka).
„Beygið liöfuð yðar, ef ufs-
irnar eru lágar.“ (A þetta við
kurteisa menn, sem vita, að
gagnvart þeim lítilsmelnu eiga
liinir ríku og voldugu að vera
sérstaklega hævferskir),
Að síðustu má geta þess, að
það er ávalt lærdómsríkt, að
taka til athugunar sögur þær, er
útlendar þjóðir liafa sér til gam-
Ein af mörgum 20 sm. fallbyssum, sem eru til varnar með ströndum fram á Bretlandi.
Þessar fallhyssur eru svo þungar, að þær eru liafðar á járnbrautarvögniuu, sv<> að liægra sé
að flytja þær. — Kúlan vegur þriðjung úr smálest.
Englandi:
Sneyddur hamingju og sjúkur — maður fertugur.
Snotur, og falslaus — telpa þriggja vetra.
Ekki drengur —* en þó dægrastytting
til að deyfa viðkvæmni — við og við koss!
Sá dagur kom — að þeir snögglega hana frá niér föku;
skuggi anda hennar ráfaði, ég'veit ekki hvert.
Og þegar ég minnist, að rétt um sama leyti sem hún dó,
komu skrítin hljóð fram á varirnar, hún var að hyrja talað mál að Jtera..
Þ á veit ég, að bönd holds og blóðs
byrðar teggja á oss, aðeins hrygðar og sorgar.
Með þvi um siðir timann fyrir hennar fæðingn að hugleiðá,
með hugsun og skynsemi rak ég frá mér harminn.
Síðan hjaria mitt gleymdi henni, margir hafa dagar liðið —
og hefir þrisvar sinnum vetur hrey/.t í vor.
í morgun, rétt áðan, mig aftúr gagntók hin gamla hryggð.
Á gangvegi — sem sé — mætti’ eg fóstru hennar.