Vísir Sunnudagsblað - 24.08.1941, Blaðsíða 5

VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
5
Sú fregn barst út, meðan barizt var á Krít, að Max Scíuneling
hefði beðið bana. Hann sést til vinstri á myndinni, þar sem
hann er i hópi lækna og félaga að ná sér eftir hitabeltissjúk-
dóm í sjúkrahúsi í Aþenu.
liann var prófessor í skógrækt-
arfræðum við landbúnaðarhá-
skólann í Kaupmannahöfn.
Hann ferðaðist um landið með
Flensborg og fyrirlestrar voru
haldnir og skuggamyndir sýnd-
ar af skógum landsins. Voru
fyrrlestrar þessir haldnir í
Reykjavik, Stykkishólmi, Akur-
eyri, Eskifirði, Sevðisfirði, og
þelta sumar birti ísafold alls-
konar leiðbeiningar til almenn-
ings undir fyrirsögninni Hlífið
skógum og kjörrum og höfðu
þeir Prytz' og Flensborg skrifað
leiðbeiningarnar. Um þessar
mundir eða nokkuru síðar fara
ungir íslendingar utan til skóg-
ræktarnáms og það er mikið rit-
að um skógræktarmálin þessi
Það væri vert að kynna sér
það allt nánara og vafalaust
verður þess saga öll sögð síðar
af sérfróðum mönnum. Og þá
væri fyllilega þess vert að kynna
sér sögu fyrsta skógræktarfé-
lagsins á þessu landi, sem nú er
gleymt flestum. Dæguráhrifa
gætir nú svo mjög hér á landi,
að menn gleyma að líta um öxl,
en það getur verið bæði gagnlegt
og gaman stundum. Það er ekki
óalgengt orðið, að ungt fólk
kannist ‘ekki við helztu menn
þjóðarinnar frá 19. öld og jafn-
vel síðar. Menn eru farnir að
gleyma því — eða liafa aldrei
heyrt á það miníist, að einu sinni
blöktu bláir og hvitir fánar um
alla Reykjavík. Þegar eg var að
alast upp fannst okkur ungling-
unum hér, að þetta hlyti að vera
fegursti fáninn, sem til var í
öllum heiminum. Það var um
þennan fána, sem Einar Bene-
diktsson orti „Rís þú, unga
íslands merki“. Nýr fáni varð
fyrir valinu og hann liefir orðið
þjóðinni gæfufáni, eins og Gisli
Guðmundsson alþingsmaður
sagði, en okkur er sannarlega
skylt að muna bláa og hvíta
fánann og hafa hann í heiðri,
og vansæmd er það hverjum
manni, sem fer um liann óvirð-
ingarorðum. Við erum gleymin
— allt of gleymin — stundum
ræktarlaus. En það gamla og
góða skilur alltaf eftir eitthvað,
sem vekur umliugsun síðari
tíma manna, ýtir við þeim, vek-
ur þá. Sumt er svo gott eða svo
fagurt, að það getur aldrei
gleymst. Ljóð nítjándu - aldar
skáldanna eru enn sungin, þótt
þeir sem það gera viti kannske
ekki sumir livað skáldið liét, er
Ijóðið orti, og hvort sem blái og
hvíti fáninn verður nokkuru
sinni aftur dreginn á stöng al-
mennt hér á landi eða ekki hlýt-
ur minningin um hann að lifa
hjá einhverjum, því að Einar
Benediktsson orti kvæið sitt
til lians, og mun hvorttveggja
lifa, kvæðið og fáninn, þótt
mörgum sé nú gleymdur.
Skógræktarfélagið gamla
gerði sitt gagn. Það reisti sér
minnisvarða, sem kannske mun
standa lengur en margan grun-
ar. Það er Rauðavalnsstöðin.
Einhverir kunna að ypta öxlum
og brosa liáðslega, er þeir heyra
þessi orð. En þarna var gerð
fyrsta tilraunin,að minnsta kosti
hin fyrsta i allstórum stíl, til
þess að rækta bárrtré hér á
landi. Tilraunir i þessa átt hafa
gengið miklu betur á síðari ár-
um — skjótari árangur náðst.
En skilyrði þarna voru slæm,
þéttur, leirblandinn jarðvegur,
og' lítið skjól. Og' það horfði
lengi svo, að þessir erlendu gest-
ir myndi ekki þrífast þarna —
aðeins tóra. En þrátt fyrir slæm
skilyrði og enga eða lélega að-
hlynningu um langt skeið, hafa
trjáplönturnar við Rauðavatn
seiglast fram á þennan dag, og
þeim er nú loks farið að fara
verulega fram. Jafnvel þótt trú-
m á skógræktina hefði dáið með
gamla skógræktarfélaginu og
nýir menn ekki komið til sög-
unnar, með nýjan áhuga og
nýja þekkingu, liefði trjáplönt-
ur.nar við Rauðavatn sýnt og
sannað með seiglu sinni, að það
var réttmætt að trúa, jafnvel á
gróðurlausan melinn.
Þær befði opnað augu manna
fyrir þvi, ef þess hefði verið
þörf, að það er bægt að klæða
landið. Styðjum hið nýja skóg-
ræktarfélag að verki, eins og eg
áður sagði, en minnumst einnig
liins gamla, — og væri ekki vert
að gera það með því að sýna
þessum reit við Rauðavatn
meiri sóma, en honum nú er
sýndur ?
Reyna að lijálpa þessum
þrautseigu vinum okkar þarna
við vatnið? Girða betur þennan
reit og varðveita liann sem
minnismerki um fyrsta skóg-
ræktarfélagið á Islandi og sem
ævarandi sigurtákn þeirrar bar-
áttu, sem háð er til þess að land-
ið verði aftur viði vaxið milli
fjalls og fjöru.
Síðan er ég flutti erindið, hefir
mér verið frá því skýrt, að Rauða-
vaínsstöðin sé nú komin í eigu og
umsjá Skógræktarfélagsins. Er það
vel, og þarf ekki að efa, að fétagið
mun annast stöðina vel.
Erindið var flutt í útvarp fyrir
skemmstu og er það birt vegna sér-
stakra tilmæla, sem höf. hefir orð-
ið við, enda þótt það sé ekki sam-
ið tit þess að birlast á penti, og lit-
ur hann á ' hirtinguna sem undan-
tekningu frá reglu, sem rétt væri að
fylgja að jafnaði. II ö f.
Þao voiu eivivi maigir viðstad.«u-, pegar Vimjáuuur, fyrrurn Pyzkáianubkeisari, var uorinn
til grafar í Doorn. Hér sést hkvágninn á leið til legstaðarins, en á eftir ganga fulltrúar þýzka
hersins og eru sumir með broddhjálmana, sem tíðkuðnst í þýzka hernum í gamla daga. —