Vísir Sunnudagsblað - 03.10.1943, Page 1

38. blað
1943 Sunnudaginn 3. október
Á ve^amotnm
Nag:a eftir Jóu II. Guðmunds§on.
Við erum elcki sammála um
söguefni. Þér finnst, að sagan
verði að Jiafa einlivern tilgang,
lýsa af liverju persónurnar gera
þetta eða hitt. Mér þykir nóg,
að sagan segi frá einhverju, sem
mér virðist sérkennilegt eða
skemmtilegt, einhverju, sem ég
cða aðrir liafa lifað á einhvern
liátt. Líf er svo margvíslegt. Það
er fleira iíf neldur en liinn venju-
iegi og viðurkenndi veruleiki.
liugsunin er lilca líf, þó að hún
sé ekld veruleiki í lifinu. Það
er hezt að koma með dæmi og
vita, hvað þú segir, þegar þú
erL húinn að heyra söguna.
Sagan er um okkur. Við er-
um gamlir félagar. Jafnaldrar.
isúna um þrítugt. Við vorum
léátir stráltar í uppvextinum og
ijörmikhr. Það var oft margt
um manninn á liorninu í gamla
daga. Yndisleg kvöld. Þú manst
eftii’ því, hve við vorum kátir,
þegar vaktarinn kom með slöng-
ma og kveiltti á gasluktinni. Hún
var á liúsinu nr. 1. Við hi’ópuð-
um húrra fyrir vaktaranum og
Ijósinu og hann hrosti til okkar
og liélt áfram skyldustörfum
sínum. En við léltum okkur á
Jxorninu undir lulttinni. Og oklt-
ur þótti það slcritið, þegar einn
og einn eða tveir og tveir eða
ein og ein eða tvær og tvær af
eldri félögum komu heint heim-
an að frá sér, staðnæmdust ekki
á horninu, gengu framhjá oltk-
ur og upp í bæinn, í leit að nýj-
um ævintýrum, sem við yngri
krakkarnir höfðum ekki hug-
mynd um, hvar væi’i að finna.
Eg veit þú mansl þetta engu síð-
ur en eg.
Þú manst eftir mókofanum
hans, pabba. Hann var á horn-
inu, vestan megin við Smiðju-
stíginn, upp við gi-jótgarðinn.
Nú þætti hann ekki séi'lega
virðuleg bygging. En hann var
dýi’leg höll á æskuárum, mínum.
Kofinií var 3—4 metra langur
og líklega rúmur meter á breidd.
Hann var sleginn saman úr all-
ósamstæðu timbri og austur-
hliðin gi'jótgarðui’inn, og ekki
hærri en svo, að einungis risið
náði upp fyrir garðinn. Á þak-
inu var hárujárn, sem keypt
h'afði verið eftir bruna, marglitt
og sumsstaðar bi’unnið í sundur
af ryði.
Þegar húið var að taka af
mónum, þá fengurn við krakk-
arnir að leika okkur í kofanum.
Þar var fai’ið í margan mömmu-
leikinn, mörg kakan gerð og
sett i mót, sagðar sögur og sung-
ið. Slundum allt í bróðerni,
stundum rifist, jafnvel slegizt,
klórað, gx’átið og hlaupið heim
og klagað. Þá var ekki tilgangs-
laust að lifa. Nóg að gei’a á
liverjum degi og ekld beðið eft-
ir tímanum. Hann leið af sjálfu
sér.
Og það var moi'gun og það
var dagur og það var kvöld og
svo kom nóttin og síðan nýr
dagur.
Einn daginn vorum við bara
þi’jú úti i kofa, Þú og eg og Ásta.
Ætli við höfum ekki vei'ið fimm
ára þá.
Það var Ásta, sem fann upp
á leiknum. Hún var svo athafna-
söm og úrræðagóð, aldrei hrædd
við neitt, gi'ét aldrei, beit bara
á jaxlinn og hrúkaði munn. Hún
dó í inflúenzunni 1918.
Ásta’ sagði, að við skyldum
leika hjón og barnið þeiri-a. Hún
var mamman, þú vai'st pabhinn
og eg litli drengui-inn þeirra,
sem stalst niður á bi’yggju til að
veiða, datt í sjóinn og maður-
inn kom heirn með hann, renn •
andi blautan og lagði hann í
rúmið, og þar dó litli di’engur-
inn, en mamma og pabbi voiii
gi'átandi við rúm hans.
Ásta breiddi úr poka á kofa-
gólfinu, sótti vatn í berjafötuna
i tunnuna, sem stóð undir renn-
unni við vesturgaflinn á hús-
inu okkar. Hún hvolfdi úr föt-
unni yfir mig og sk’ipaði mér
að hiða og sendi þig eftir ann-
ari. Hún skvetti úr henni fram-
an i mig. Þá fór eg að grenja og
vildi fara heim. En hún aftraði
mér, sagði að eg ætti að gráta, af
þvi að eg hefði dottið í sjóinn
og oi’ðið hræddur og mundi
hi’áðum deyja. Bai’a í gamni,
bætti hún við.
Svo tókuð þið mig á milli
ykkar, báruð mig að pokanuin
og lögðuð mig á liann, bi'eidduð
tusku yfir mig og sögðuð mér
að loka augunum og deyja. Eg
vildi helzt elcki gera það, ætlaði
að rísa upp aftur.
En Ásta sltipaði mér að liggja
kyrr, það væri svo gott að deyja,
fara til guðs og verða engill.
Og eg lokaði augunum og
þóttist dej'ja, en þið grétuð við
rúmið mitt og Ásta huggaði þig
með því, að þetta liefði átt svona
að fara. Kannske munduð þið
eignast annað barn, miklu fall-
egra og þægara, sem aldrei stæl■■
ist ni|5ur á bryggju til þess að
detta í sjóinn og deyja úr
drukknun. Kannske hefði guð
gert þetta til þess að öll önnur
börn i nágrenninu yrðu hrædd
við að stelast niður að sjó. Síð-
an fór hún með bænir.
Mér leið vel með aftur augun
og þennan þægilega klið í Áslu.
Mér leið svo vel, að eg sofnaði.
Löngu eftir þennan leik fór-
uni við að hætta að leika okkur
á horninu, en héldum á kvqldin
rakleitt upp i hæinn, þangað sem
ævintýx’in sköpuðust. Yngri börn
voru tekin við horninu. Yið átt-
um þar ekki lengur heima.
Þú fói’st á sjóinn og stóðst þig
vel. Þú vai'st hraustur og karl-
mannlegur og heilbrigður.
Eg fór í skóla, varð að hætta
vegna veikinda og fara á hælið.
Eg var þar i mörg ár, stundum
í rúminu, stundum á fóturn,
lcunni ekki að vera varkár, fór
oft illa með mig, draklc og reykti
og vakti, sló niður aftur og aftur
og hafði í rauninni litla von um
hata.
Einu sinni, þegar eg var í bæn-
um, nýstaðinn upp úr legu, hitti
eg þig. Þú áttir að vei'a kominn
um borð í togarann klukkan tólf
á miðnætti. Okkur þótti gaman
að hittast. Þú áttir nóga peninga
og vin, eg ekkert. Þú bauðst mér
að horða og drekka xneð þéu og
eg þáði það með þökkum og
við vorum sarnan um kvöldið og
skemmtum okkur ágætlega.
Eg fylgdi þér til skips og var
þá oi'ðinn mjög drukkinn. Við
skildum með miklum kær.e k
um.
Eg slangraði frá höfninni up^
í miðbæinn. Það var rigning. Eg
var valtur á fótunum, óstyrkur
fyrir og langaði til að fara heim
og leggja mig. En eg átti nú
hvergi heima nema á hæhnu. Eg
fór upp Hverfisgötu og beygði
niður Smiðjustíginn. Eg ætlaði
inn í mókofann hans pabba og
leggja mig þar á poka í hlýj-
unni.
Eg var mjög drukkinn og
mjög þreyttur. Mér fannst þetta
löng leið og eg var alltaf að
reka mig á girðingar, port og
lxús.
Nú var eg:kominn að grjót-
garðinum á horninu. Eg þreif-
aði eftir honum með vinstri
hendinni, fann liann ekki, en
vissi, að hann var þarna, og
liinumegin var kofinn.
Eg gekk niður fyrir garðinn
°g UPP með kofanum. Eg leit-
aði eftir hurðinni, fannst hún
vera opin og fór inn og lagði
mig, með höfuðið upp að grjót-
veggnum.
Eg sofnaði strax. Það var svo
hlýtt þarna.
Svo vaknaði eg aftur og mér
var óskaplega kalt og eg snéri
mér á hina hliðina og hnipraði
mig saman.
En þá kom það: Blóðspýting-