Nýja dagblaðið - 24.12.1933, Blaðsíða 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
24. des. 1933
annan, sem engan hefir, og sá,
sem matföng hefir, geri eins“.
Jólagjafimar eða jólagjafa-
siðurinn er orðinn einskonar
plága fyrir mörg félítil heim-
ili. Tízkan hefir slíkt feiknar-
vaid yfir hugum alls fjöldans
og menn reyna í lengstu lög að
tolla í tízkunni. Félítill heimil-
isfaðir á oft lítið til að kaupa
fyrir til jólanna, en honum fell-
ur þungt að geta ekki glatt
börn sín og heimilisfólk, eins
og hann veit að aðrir gera.
Fyrir þessa sök leggst jólaund-
irbúningurinn yfir suma for-
eldra eins og áhyggjufarg og
þeir verða þeirri stund fegn-
astir, er hin mikla hátíð er lið-
in hjá.
Siðastliðið ár lýsti fátæk
móðir þessu áhyggjuefni sínu
með svofelldum orðum: „Það
liggur við, að það sé mér sár-
ast, er börnin mín koma neð-
an úr bænum og eru að segja
mér frá allri dýrðinni í búðar-
gluggunum. Eg er svo fátæk,
að ég get ekki klætt þau og
ekki gert neina tilbreyting á
jólunum. En hvernig eiga
blessuð börnin, sem eru svo
ung, að skilja það, að ég geti
ekki veitt þeim neitt af því,
sem þau sjá og heyra að svo
mörg önnur böm fá“.
Getum við ekki öll skilið hug-
arkvöl slíkrar móður? Hefir þú
aldrei reynt neitt líkt sjálfur?
Heyrðirðu ekki manninn
með Jóhannesar-hugarfarið
endurtaka áminning sína: „Sá,
sem hefir tvo kyrtla, gefi þeim
annan, sem engan hefir“?
Ættu ekki sem allra flestir
að sleppa glingur-gjöfunum
þetta sinn, fyrst neyð er í bæn-
um?
Börnin ókkar eru orðin vön.
slíku, kunna menn að segja, og.
þeir fullorðnu líka. En í raun
og veru er ekkert barn sælla
fyrir þetta erlenda glingur,
hvað þá hinir fullorðnu. Mörg
börn varpa því harla fljótt út í
horn, og láta sér nægja ýmis-
legt, sem einfaldara er og ekk-
ert kostar. Vér þekkjum þetta
sjálf frá vorri eigin bernsku
og höfum reynt það á börnum
vorum. í raun og vera ber það
vott um barnaskap að vilja eiga
nokkurn ónauðsynlegan hlut.
Og hversu miklu eyða menn
þó í hverskonar hégóma og
tildur. Ef þú átt ráð á því, og
getur látið eitthvað af hendi
rakna og þú vilt gleðja barn
þitt, þá gefðu barninu þínu
stærstu gleðina: þá að gleðja
eitthvert fátækt barn.
Það mundi sönn heill hlotn-
ast þessum bæ, ef allur hávaði
bæjarmanna tæki þeim sinna-
skiptum, að menn segðu við
sjálfa sig: því fé, sem ég er
vanur að verja til óþarfra
jólagjafa árlega, skal ég þetta
sinn verja til að hjálpa ein-
hverjum fátækum um jólin,
svo að eitthvert klæðlítið bam-
ið fái ílík utan á sig eða ein-
hver snauð fjölskyldan ein-
hvern matarglaðning. Jólanótt
hefir mér oft fundizt guðsríki
vera svo nálægt. Nú skal ég
ekki gleyma áminning fyrir-
rennarans: „Sá, sem hefir tvo
kyrtla, gefi þeim annan, sem
Jólakvöld í sióvborg
Vesturbrúargata í Kaupmannahöfn.
engan hefir, og sá, sem mat-
föng hefir, geri eins“.
Er ekki hátíðahald heimil-
anna margra orðið full-íburð-
armikið og hefir það ekki fyrir
þessa sök misst eitthvað af
þeim heilaga einfaldleik, sem
jafnan ætti að vera einkenni
kristinna jóla?
Bregð upp fyrir huga þínum
tveim myndum: hin fyrri er
fæðing Jesú í peningshúsinu,
þar sem fátæk móðirin leggur.
barn sitt í jötu. Vér munurir
ekki fyr eftir oss en frásagan
um það. hreif hug vorn.
Hin myndin er jólaskrauts-,
jólagj-afa- og. átveizlufagnaður.
Sú mynd hátíðarinnar á miklu
fremur . s-kyit við jólahátíð
heiðninnar og-er þaðan runnln..
:En. þ.ar sem hugurinn er
vaknaður fyrir andlegum efn-
um -og þar sem hann trúir í-
raun og veru á nálægð guðs--
ríkis,. þar þarf oft svo lítið af •
hinu -ytra til að halda heilög.
jól. Og því betur sem oss tekst.
að snúa aftur til einfaldleikans,
því kristnari verður jólahátíð.
vor. ■ . .
Og hvílík ös og hvílíkt strit
fylgir þessum mikla,- ytri und-
irbúningi. Þjónustu-fólkið finn-
ur til þess; saumakonur og
klæðskerar verða ósjaldan að
vaka nótt eftir nótt vegna und-
irbúningsins; svo þjakað og
þreytt er slíkt fólk stundum,
að þegar hátíðin sjálf rennur
upp, þá er þreytan og lúinn
orðinn svo mikill, að það þráir
ekkert nema svefn og hvíld. En
jólahátíðin ætti þó fyrst og
fremst að vera hátíð allra, og
smælingjar, böm og þjónandi
fólk ætti ekki sízt að fá að taka
þátt í henni. Þá ætti allur
mannamunur að hverfa. Oss
ætti aldrei að gleymast það, að
Jesús fæddist ekki meðal
hinna ríku. Hann kaus að lcoma
í læging, sem smælingi meðal
hinna fátæku, og alla æfi lifði
hann víð lítil efni, en tign og
göfgi sálar hans gerði jafnvel
hið fátæklega umhverfi heil-
agt, hvar sem hann fór.
Takið sinnaskipti, því að
guðsríki er nálægt! Hverfum
aftur að einfaldleik í öllum
undirbúningi hinnar heilögu
hátíðar, svo að vér fáum betur
skilið hina andlegu tign henn-
ar og gildi. Látum boðskap
fyrirrennarans beina huga vor-
um í rétta átt.
Fyrirrennarinn hóf boðskap
sinn á eyðimörku. Fólkið leit-
aði þangað út til hans. Honum,
hefir ekki verið vel við hávaða,
og ys borgarlífsins. Hann
mundi; éigi síður forðast hann
nú. Hann þráði einveruna og
hina rplegu yfiryegun í kyrð-
inni, Og er það nú ekki einn
gallinn á lífi vor borgaranna,
hve fáar einveru- og næðis-
stundir vér eigum? Súmir
finna eklci.til þessa; þeir hafa
ekki ölðazt skilning á því, hver
hvíld og. blessun er í því fólgin
að mega „ganga inn í þögn-
ina“. ',;En Jóhannes þekkti,
hvað • þa;ð var. Ef hugur vor
hefir snúizt að því, sem and-
legt er, og fundið í því hinn
æðsta veruleika, þá fögnum vér
einverustundunum, þar sem
sál vor fær að njóta fullkom-
ins - næðis, og hávaði og mark
veraldarinnar nær ekki til
hennar. Þegar hljóðleikur ei-
lífðarinnar lykur um oss, hve
s^elt að geta þá talað við Guð
og sína eigin sál. Hvílík hvíld
það er að geta litla stund
gleymt áhyggjum sínum og
ranglæti mannfélagsins, en lát-
ið hugann berast inn á hið
mikla land eilífðarinnar, þar
sem lífið er háð öðrum og betri
skilyrðum. Að leggja hinn æðri
mælikvarða eilífs lífs á þrautir
hins jarðneska, að lofa trú og
von að skyggnast um á því
mikla útsýnissviði, sem vér vit-
um, að upp muni ljúkast fyrir
oss hinum megin grafar, að
mega 'hugsa með kærleiksyl í
barmi um ástvinina, sem á
undan eru farnir, og öðlast við
og við sannfæringuna um, að
þeir séu oss nálægir, að finna
nálægð ósýnilegra hjálpenda
— þótt ekki sé nema óglöggt
— hversu mikil sæla er í því
fólgin. Ef vér gerum oss far
i Um þetía leyíi
í fyrra.
'| ' . -
í Það var um þetta leyti í
fyrra. Ég reikaði eftir götu í
! þýzkri stórborg og virti fyrir
mér andlit mannanna, sem ég
i mætti. Andlit með gleðisvip eða
hryggðar, sælleg eða þreytu-
leg eins og gerist og gengur.
Ef til vill hefir það komið af
því, að það 'var um þetta leyti
ársins, að mér fannst að ég
; gæti lesið-nálægð jólanna út úr
hverju einasta andliti, svo ó-
lík sem þau voru — jafn ólík
og ætla mátti að jólahátíðin
yrði öllum þessum fjölda, eftir
| misjöfnum lífskjörum og ólík-
| um heimilisháttum. Ég gerði
. mér þá í hugarlund, að eftir-
, yæntingin, sem lýsti sér í svip
fjöldans, ætti nú ekki nema
, sárahtið skylt við sögulega
helgi jólahátíðarinnar. Eftir-
, vænting, blandin áhyggjum.
Því mér sýndust öll andlitin
- dálítið áhyggjufull, jafnvel
vandræðaleg. Innkaupin til jól-
! anna hafa í för með sér á-
hyggjur, oftast nær fjárhags-
| legar áhyggjur og stundum á-
hyggjur yfir því, að val jóla-
um að eignast slíkar einveru-
stundir, þá þurfum vér ekki að
fara út í óbyggð til þess. Þú
getur hlotið slíka einverustund
, við og við í stofu þinni, ef
kyrrð ríkir umhverfis þig.
Andi vor þarfnast slíkra
| stunda, svo að vér fáum gert
oss ljóst, hvert stefnir í lífi
voru, fáum prófað sjálfa oss,
og rennt huganum yfir hið
i liðna og tekið ákvörðun um
það, sem framundan er, hvað
vér ætlum oss að gera og hvert
vér ætlum oss að stefna. Slík-
ar stundir helgast af himinsins
náð. En því betur sem oss
tekst að fylg'ja fyrirmælum
Jóhannesar nú fyrir jólin, því
heilagari einverustund mun
i sjálf jólahátíðin flytja oss.
í A m e n.
i .
gjafanna muni fara í handa-
skolum.
Mannfjöldinn streýmdi í
sölubúðirnar og kom þac m út
aftur með böggla og pakka.
Sumir báru stórar byrða:; aðr
ir litlar. Því að kaupgel. n er
misjöfn eins og hátíða .vipur
fólksins og- kröfurnar um jóla-
haldið sjálft. Á götuhon unum
stóðu betlarar, sumir með
hljóðfæri, og horfðu bænmaug-
uin í áttina til þeirra n-snna,
sem voru vel klæddir. í l.-.v nar-
svip betlaranna bregður i 'yrir
örvæntingarfullri kröfu ur.i að
fá einnig að taka þátt í aímæl-
ishátíðinni miklu. Og , úna
virðist betlararnir líka ,;iga
meira af meðaumkun fjiddans
en venjulegt er, því að n argir
rétta að þeim smápening:* 1. og
brosa jafnvel til þeirra um
leið. Því að um jólaleytið eru
menn bljúgari í anda, kærloik-
urinn til náungans innilegri en
hversdagslegt er. Helgi jólanna
boðar sættir og íyrirgefrnng
og þótt lítið verði úr þessu
þegar jólin eru liðin hjá, þá
er það ekki einkisvert að hv íla
hugann frá erjum og hvers-
dagslegum nágrannaríg eina
dagstund eða tvær. Sjöundi
hver dagur vikunnar er hvíld-
ardagur mörgum manni frá
líkamlegu erfiði. En á jólunum
hvílast menn andartak frá þ i
að hugsa um galla náunj
síns, hvílast andartak frá höf-
uðgalla sjálfra sín: öfundsýl.i
og sjálfsönn.
Fólksstraumurinn heldur v -
fram á hraðri ferð. Allir þurf .
að flýta sér. Nú er aðfangn-
dagur og öllum búðum er lok-
að klukkan 4. Því að verzlunar
fólkið vill líka mæta stundvís-
lega þegar jólahelgin byrjar.
Verksmiðjuharkið og skröltið í
vögnunum er að deyja út.
Blaðakerlingarnar eru þagn-
aðar og betlararnir hættir að
syngja og garga á hljóðfæri
sín og gengnir heim á leið.
Helgin færist yfir. Borgin
hljóðnar. Ég ranka við mér og
man nú, að dómkirkj uklukkan
var að slá sex. Ég fann snöggv-
ast til löngunar að vera kom-
inn heim, þó ekki væri nema
í svip, til þess að óska vinum
mínum gleðilegra jóla. Eða
kannske öllu heldur til þess að
taka við jólaóskum þeirra mér
til handa. Því að fáar óskir eru
jafn einlægar og þessi eða
fram bornar af hreinni hug:
Gleðileg jól!
Ég gekk heim á leið og
heyrði jólasöngva óma út til
mín úr hverju húsi, eréggekk
fram hjá. Áhyggjufullir menn,
þreyttir menn, fátækir og ríkir,
virtust gleyma á þessari stund
öllu, sem fyrir skemmstu
þyngdi svip þeirra og lund.
Engin stund ársins hefir svip-
uð áhrif á mennina og jóla-
nóttin, nóttin helga. —
Svo dettur mér það í hug,
að klukkan heima á íslandi er
tveim stundum á eftir klukk-
unni hérna. Jólahátíðin er ekki
enn byrjuð. Ekkert liggur á.
Ég tek mér göngu út fyrir
borgina. ---------
! Það var um þetta leyti í
í fyrra. G. S.