Nýja dagblaðið - 21.12.1934, Blaðsíða 1

1
Lög um heimild handa ríkiastjórninni
til einkasölu á bílreiðum, rafvélum,
rafmagnsáhöldum o. fl.
afgreídd frá Alþíngi 1 gær
í ávarpi til þjóðarinnar fr.í
4. flokksþingi Framsóknar-
manna var tekið fram, að
flokkurinn vildi vinna að því
að afnema tekjuhalla ríkis-
sjóðs m. a.
„með því að láta renna í
ríkissjóð gróða af verzlun með
einstakar álagningarmiklar
vörutegimdir“.
1 samræmi við þetta lét fjár-
málaráðherra undirbúa frum-
varp um heimild handa rík-
isstjórninni til einkasölu á bif-
reiðum, mótorvélum, rafmagns-
áhöldum o. fl. Var frv. lagt
fram á þinginu af meirihluta
allsherjarnefndar efri deildar,
þeim Bemharði Stefánssyni og
Jóni Baldvinssyni.
íhaldið veitti máli þessu
harða andstöðu. Tókst því
samt ekki að fella málið, þó
það fengi Ásgeir Ásgeirsson í
lið með sér og var frv. afgreitt
sem lög frá Alþingi í gær, þó
með þeirri breytingu að heim-
ildin nær ekki til mótorvéla,
eihs og til var ætlazt í fyrstu.
Meginatriði frv. eru þessi:
Ríkisstjórninni er heimilt að
taka einkasölu á eftirtöldum
vöruflokkum:
Bifreiðum allskonar og bif-
hjólum, hvort heldur er til
mannflutninga eða vöruflutn-
inga.
Bifreiða- og bifhjólahlutuin,
þar með töldum hjólbörðum :
(tires) og slöngum.
Pétur Jónsson er fæddur hér
í Reykjavík 21. des. 1884. Lauk
stúdentsprófi 1906. Fór síðan
til Danmerkur og hugðist að
nema tannlækningar. En þegar
Konunglega leikhúsið í Dan-
mörku fór með kantötu þá, sem
Svb. Sveinbjörnsson hafði sam-
ið í tilefni af komu Friðriks 8.
til Islands 1907, var P. J. feng-
inn til að syngja einsönginn,
og vakti söngrödd hans þá því-
líka eftirtekt, að hann gerði
sönglist að æfistarfi sínu síð-
an. Stundaði Pétur fyrst nárri
í Danmörku, en síðan í Þýzka-
landi.
Rafvélum og áhöldum, raf-
lagningarefni. Skal undir þann
flokk aðallega telja: Raf-
hreyfla, rafala, aðrar rafvélar
c-g rafvélahluta, rafgeyma og
rafhlöður, raflampa, glólampa
(ljósakúlur), rafmæla, rofa og
vör (öryggi), raflagnapípur,
dósir, tengla og annarskonar
búnað raflagna, boglampa,
glimlampa, einangrara, hnappa,
völur, spenna (transforma-
tora), strenghólka allskonar,
loftskeytatæki, dýptarmæla,
röntgentæki, talsíma- og rit-
símaáhöld, eirvír og vafinn vír,
snúrur og strengi (kabil) úr
eir.
Ríkisstjórnin leggur fram
nauðsynlegt rekstrarfé til einka
sölunnar, svo og til viðgerðar-
verkstæða fyrir bifreiðar, eftir
því sem þykir þurfa, og er
henni heimilt að taka það að
láni. Heimilt skal ríkisstjórn-
inni að leggja rekstur einka-
sölunnar að nokkrum hluta
eða öllu leyti undir þær ríkis-
einkasölur eða ríkisstofnanir,
sem fyrir eru.
Verzlunarhagnaður af einka-
sölunni rennur í ríkissjóð.
30% af verzlunarhagnaðin-
um' greiðir ríkissjóður bæjar-
og sýslusjóðum þannig: 10%
renna til bæjarsjóðs þess kaup-
staðar, sem einkasalan hefir
aðalaðsetur í, en 20% skiptast
eftir mannfjölda milli bæjar-
: sjóða annara kaupstaða og
sýslusjóða.
Var P. J. mjög rómaður eft-
ir að hafa sungið sitt fyrsta
stóra hlutverk í söngleik í
Þýzkalandi og fór eftir það
með aðal-tenorhlutverk í mörg-
um helztu borgum Þýzkalands.
Ekki hafði Pétur hugsað
fyrir því, að útvega sér borg-
araréttindi í því landi, sem
liann hafði unnið fyrir á blóma-
skeiði aldurs síns, og mun það
hafa leitt til þess, að hann
fluttist heim fyr en ella, en
hér er, svo sem gefur að skilja,
fámennið eins og fjötur um fót
fyrir þá, sem hafa gjört söng-
list að æfistarfi sinu.
Erjur kommúiiista
I Rússlandi
Kalundborg kl. 17 20./12. FÚ.
Nokkurar viðsjár eru nú
sagðar í Sovétsambandinu, eða
Stalln.
óeining í stjómarflokknum.
Sumir telja, að Sinavjet og
Kamaneff séu við andstöðuna
ríðnir, en fregnir eru óljósar.
Margir eru teknir fastir.
í þjónustu
Kínastjórnar
Lomlon kl. 20,30 19./12. FÚ.
Sven Hedin hefir nú lokið
starfi því, sem hann hefir í
undanfarin ár haft með hönd-
Sven Hedin.
um fyrir kínversku stjómina,
að mæla fyrir akbraut yfir
þvert Kínaveldi, frá Gula haf-
inui til kínverska Turkestan. I
dag barst skeyti frá honum um
j það, að hann hefði nú lokið við
að mæla síðasta apottann.
Fétur Jónsson, söngrari
fimmtugur i dag
Efpi deild skorar á ríkíssfjórnina að hlufasf fil um að
gafa verði ekki Iðgð gegnum háskólalóðina
Jónas Jónsson og Jón Bald-
vinsson lögðu nýlega svohljóð-
andi tillögu til þingsályktunar
um skipulagsuppdrátt Reykja-
víkur fram í efri deild í sam-
bandi við þjóðleikhúsbygging-
una og Háskóla íslands:
„Efri deild Alþingis skorar á
ríkisstjórnina að tryggja það í
skipulagi Reykjavíkurbæjar, að !
ekki verði Iagður umferðarveg- \
ur þvert yfir háskólalóðina, og
að ákveðið verði að gera torg
framan við þjóðleikhúsið, milli
Hverfisgötu og Laugavegar'*.
I greinargerð fyrir tillögunni
segir:
„Komið hefir til mála að
gera umferðargötui fram með
hinum nýbyggða stúdenta-
garði, suður að Skerjafirði, en
þá yrði skorin sundur háskóla-
lóðin, til mikils tjóns fyrir
i framtíðarskipulag þeirrar stofn
; unar.
Þjóðleikhúsið er byggt á
þeirri einu lóð á Amarhólstúni,
sem var nógu stór fyrir það,
j en þykir þar meira innibyrgt
j heldur en góðu hófi gegnir
| Eina ráðið til að bæta úr þvi
er að trýggja það, að timbur-
hús þau, sem nú standa fram-
an við þjóðleikhúsið, milli
Hverfisgötu og Laugavegar,
verði ekki endurbyggð. Er
nauðsynlegt að hafa allstórt
torg framan við slíka bygg-
ingu, ekki sízt er bærinn stækk-
ar til stórra múna, sem vænta
má í framtíðinni“.
Þingsályktunartillaga þessi
var tekin til einnar umr. í efrí
deild í gær. Að lokinni umræðu
var tillagan samþykkt og af-
greidd sem ályktun efri deildar
Alþingis.
Ámerískt réttarfar
Lögregla og herlið berst við œðis~
genginn mannfjöldann
London kL 17 20./12. FÚ.
I Shellbyville í Tennessee hafði
svertingi verið tekinn fastur,
ákærður fyrir að hafa ráðizt á
hvíta stúlku.
I gærdag réðust um 1000
manns að dómhúsinu, þar sem
fanginn er í varðhaldi, ætluðu
að ná honum út, og taka hann
tafarlaust af lífi, án dóms og
laga, en lögreglan og ríkisvarn-
arliðið vamaði því með byss-
um og byssustingjum og loks
með véibyssum, þegar annað
dugði ekki. Múgurinn gerði
þrjár atrennur að húsinu, og
eftir litla stund þá fjórðu, og
þá var kallað á riddaralið til
þess að dreifa honum.
Á meðan hlé varð á bardag-
anum sem snöggvast var svert-
ingjanum komið undan á laun,
og.þegar þetta spurðist æstist
múgurinn ennþá meir, réðist á
dómhúsið á ný, hellti á það olíu
og kastaði í það dynamiti, og
innan stundar stóð húsið í
björtu báli. Múgurinn hótaði
ennfremur að brenna fleiri op-
inberar byggingar, en lögreglan
gat komið í veg fyrir það.
Aukalið hefir nú verið kvatt
til borgarinnar, því að enn eru
rniklar æsingar. Fólkið var á
ferli á götunum í alla nótt, I
æddi um og lét illuxn látum. I !
þessum bardögúm hafa þrír
fallið, tveir liggja fyrir dauð-
anum og fimm aðrir eru hættu-
lega særðir.
Nýja stjórnin
í Jugoslaviu
London kL 20,30 19./12. FÚ.
Búizt er við, að ráðuneyti
Jevtitch verði með meira lýð-
ræðissniði en fyrra ráðuneyti.
Það er sagt, að Jevtitch sé
hlynntúr málfrelsi, bæði í ræðu
og riti, og muni hann afnenla
hömlur þær, sein settar hafa
verið á málfrelsi i Júgóslavíu.
Þá er sagt, að hann mum
ætla að láta semja ný kosn-
ingalög, sem veiti kjósendum
víðtækara frelsi en þeir hafa
nú, og að kosningar muni svo
verða látnar fara fram innan
skamms.
Jevtitch hefir kallað á fund
sinn í dag leiðtoga allra, eða
flestra, stjórnmálaflokkanna í
landinu, og mun hann hafa
leitað samvinnu þeirra um
stj órnarmyndun.