Nýja dagblaðið - 10.06.1938, Qupperneq 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
Hveraíg Bretar eignud-
ust olíulmdir Iran
(Framh.)
d’Arcy fór nú beint til Eng-
lands og hóf þar samninga um
hagnýting uppgötvunar sinnar.
Það, sem hann lagði mesta á-
herzlu á, var að fá aftur fé það,
er hann hafði eytt í tilraunir
sinar. En þegar tíi þess kom að
ákveða, hvað vinnslurétturinn
skyldi kosta, þá kom í ljós, að
hann var ekki góður samninga-
maður. Hann gerði samninga
við Burmack Oil Company og
það lét hann fyrirfram fá
nokkra tugi þúsunda punda
fyrir hlutdeild í olíuvinnslunni.
Þegar d’Arcy hafði fengið
þessa peninga, fór hann tafar-
laust aftur til Iran og gekk á
fund Shaksins. Það þurfti enga
sérstaka fyrirhöfn til þess að
vinna Shakhln til fylgis við
fyrirætlanir hans.
d’Arcy bað Shakinn um einka-
leyfi á hagnýting olíulindanna
fyrir 200 þús. franka. Shakinn
samþykkti alveg orðalaust, og
taldi slg hafa himinn höndum
tekið. Það héfði komið til mála,
fannst honum, að veita d’Arcy
einkaleyfið fyrir ekki neitt.
d’Arcy yfirgaf Shakinn með
skjal í vasanum, sem tryggði
honum og löglegum erfingjum
hans eihkarétt á oliulindunum.
Ennþá vissi enginn til hvers
d’Arcy hefði tryggt sér þetta
einkaleyfi. Það var enganvegin
ætlan hans að fá fjárglæíra-
mönnum Evrópu þessa upp-
götvun sína í hendur og opna
þannig landið fyrir erlendum
æfintýramönnum. d’Arcy var
sem sé mikill trúmaður. Hann
hafði biblíuna ætíð með sér á
ferðalögum sínum, og það var
aðaláhugamál hans að útbreiða
kristindóminn í Austurlöndum.
Tíl þessa skyldi nota tekj-
urnar af einkaleyfinu á olíu-
lindunum. En þegar hann fór
þess á leit við Shakirin að niega
láta lútherska trúboða koma
inn í landið, fékk hann afsvar.
d’Arcy yfirgaf landið vonsvik-
inn og örvæntandi. Skjalið, sem
tryggði honum einkaleyfið, var
ekki lengur til neinnar gleði
fyrir hann.
Á leiðinni heim braut hann
heilann um hvað nú skyldi taka
til bragðs. Átti hann að selja
hæstbjóðanda eínkaleyfið, og
gefa með því hina góðgjörnu,
friðsömu, gestrisnu en fátæku
íbúa olíusvæðanna á vald út-
lendinga? Átti hann að gera
enda á þeirra friðsama lífi og
gera þá að friðlausum stóriðju-
þrælum? Að lokum ákvað hann
að hagnýta ekki einkaleyfið,
úr því að hann gat ekki komið
trúboðinu í framkvæmd. Hann
vonaði að geta safnað nógu fé
í Kanada til þess að kaupa sig
frá samningunum við Burmack
Oil Comþahy.
d’Arcy grunaði sízt, að út-
sendarar stóreignamannanna
vöktu yfir hverju fótmáli hans,
af því að þeir höfðu nasað uppi
þefinn af milljónagróða. Hann
grunaði heldur ekki, að leyni-
lögregla brezka heimsveldisins
var á hælum honum og að
Bretar höfðu þegar gert á-
kveðnar fyrirætlanir með olíu-
lindirnar.
Fyrsta árásin á hann skeði í
Alexandríu. — Fjármálamaður
nokkur býður honum hvorki
meira né minna en fimm millj-
ónir punda fyrir einkaleyfið.
En d’Arcy neitar að selja og
heldur fast við þá ákvörðun
s'ína, þótt hann fái daglega ný
og ný tilboð. Andstæðingar
hans grípa nú til kröftugri með-
ala. í Kairo er brotizt inn í í-
búð háns, meðan hann er að
heiman. Öllu er umsnúið í íbúð-
inni, en skjalið finnst ekki.
Nokkrum dögum siðar er gerð
árás á hann, en hann sleppur
úr klóm morðingjanna fyrir
sérstaka heppni. Hann gerist
nú alltortrygginn og einangrar
sig frá umheiminum.
Það er aðeins einum manni,
sem tekst að vinna trúnað hans
þessa mánuði. Það er gráhærð-
ur trúboði, Rolly að nafni, sem
d’Arcy kynnist á leiðinni til
Englands, og sem hann ræðir
við um trúfræðileg viðfangs-
efni tímunum saman. Þessi
æruverðí klerkur vanrækir
heldur ekki að fræða d’Arcy um
trúboðsferðir sínar í Kína og
Afríku. d’Arcy hlustaT með at-
hygli og úthellir að lokum
hjarta sínu fyrir tTúboðanum.
Hann segir frá olíulindunum
og hvað það sé, sem hindri
hann í að nota sér einkaleyfið.
Trúboðinn þrýstir hönd hans
með skilningi.
— Þér hafið breytt eins og
heiðarlegum og kristnum manni
bar, segir hann hrærður. Það
er áreiðanlega handleiðslu guðs
að þakka, að þér hafið til þessa
staðist freistingarnar. Nú hafið
þér tækifæri til þess að hagnýta
einkaleyfið til verulegs gagns
fyrir mannkynið. Hingað til
hefir það verið bannað að flytja
guðsorð í Persiu. Þér vitið
sjálfir hvers vegna. En nú kem
ég auga á leið ....
d’Arcy hefir hlýtt á orð trú-
boðans með vaxandi ákafa.
— Hvaða leið eigið þér við,
spyr hann.
Relly þegir góða stund en
hefur siðan að rekja fyrirætl-
anir sínar.
— Reynið að gera yður það
ljóst, hvað það mundi þýða fyr-
ir trúboð okkar, ef við ættum
einkaleyfið. Við gætum sent
heila herskara af trúboðum til
Persíu. Nokkrir þeirra yrðu dul-
klæddir sem jarðfræðingar og
verkfræðingar, en aðrir sem
handverksmenn. Nokkur hluti
þeirra mundi í raun og veru
vinna við oliulindirnar en aðr-
ir gætu helgað sig því starfi, að
kristna hina heiðnu íbúa. Það
er mjög erfitt fyrir okkur að
komast yfir það fé, sem þarf til
trúboðsins. En þarna eru mögu-
leikar á að afla þess og geta
rekið trúboð um gervallan
heiminn.
d’Arcy verður gersamlega
hugfanginn af þessari hug-
mynd. Hrifning prestsins hefir
hrifið hann sjálfan og hann
tjáir sig reiðubúinn að láta
trúboðinu í hendur einkaleyfi
sitt á olíulindunum í Iran.
Þeir stíga á land í næstu höfn
og afhending einkaleyfisins fer
fram samkvæmt lögum. Willian
d’Arcy selur Sidney Rally trú-
boða öll sin réttindi í hendur og
löglegum erfingjum hans. Kan-
adamaðurinn hefir fyrir fáein
orð gefið trúboðinu gjöf, sem
er miljarða króna virði.
d’Arcy vissi ekki þá, að gerfi
þessa æruverða trúboða var að-
eins blekking og að hér átti
hann við einn af færustu
mönnum hinnar brezku leyni-
þjónustu. Hin enska „Intelli-
gence Service” hafði vakað yf-
ir d’Arcy og að lokum valið
þessa áhrifaríku—en máske ekki
sárheiðarlegu — leið til þess að
koma olíuréttindunum inn í
landið. Þessi umfangsmikla
starfsemi hafði ennþá einu
sinni sannað, að hún átti skilið
hrós sitt.
Olíulindirnar í Iran hafa enn
þann dag í dag ekki aðeins upp
á ófyrirsjáanlega möguleika að
bjóða, heldur eru þær ein höf-
uð orkulind brezka heimsveld-
isins. Floti Englands og her, og
þó sér í lagi flugflotinn, getur
nú að mestu komist af án ann-
ara olíulinda. Og þetta á Eng-
land að mestu að þakka hinum
óþreytandi kanadiska verk-
fræðingi og hinum velgefna
fulltrúa leyniþjónustunnar.
Eftirllt lögreglunnar
með umferðínní
Lögreglan hefir nú yfir að
ráða 3 bifreiðum. Ein þeirra,
R 250, er ætluð rannsóknar-
lögreglu. Er það Chevrolet Mo-
del 1933. Er hún að sjálfsögðu
nú þegar búin að lifa sitt feg-
ursta, en virðist þó enn vera
sæmileg og dugar vel, til þess,
sem hún er ætluð.
Önnur er R 1111, Ford, Model
1937, nýtízkuvagn, mjög lagleg-
ur og sterkur með aflmikilli vél
og í alla staði eips og beztu
bifreiðar, sem hingað háfa kom-
ið nú á síðustu tirnum, bæði
hvað viðvíkur gæðum og útliti.
Þessi bifreið er aðallega notuð
til þess að boða til réttarhalda
þá menn, sem kærðir hafa ver-
ið fyrir ýmiskonar afbrot og svo
til annara svipaðra snúninga.
Þriðja og siðasta bifreiðin er
R 1166, Ford, Model 1937, en
xninni tegund vélar sem kallað
er. Þessi bifreið er þannig
byggð, að sem haganlegast sé
að koma inn í liana drukknum
mönnum og öðrum þeim, sem
kunna að veita mótþróa. Þess-
vegna er „hús“ hennar svo
stórt, að það ber vélina ger-
(Frh. á 3. síBu.J
Reykjavík - Akureyri
I\æsta hraðferð um Akranes til Akur-
eyrar er á mánudag.
Bifreiðustöð Steindórs.
Sími 1580.
Seljum
í heilum skrokkum
frosið kjðt af veturgðmlu fé.
Ishúsíð HERÐUBREIÐ
Fríkirkjuveg 7, sími 2678.
Aðalfundur
H.f. ölgerðín Egíll Skallagrímsson
verður haldinu fiímmtudaginn 30. júní næstk.
kl. 5 síðdegis á skrifstofu félagsins í Hafnar-
húsinn við Tryggvagötu.
Dagskrá samkvæmt lögum fiélagsins.
Stjórnin.
Til Hólmavíkur alla miðvikudaga'«!
lil Stórholts alla laugardaga. o
«•
Upplýsingar á afgreiðslunni.
BIFREIÐA STÖÐ fSLANDS !!
Sími 1540. !!
iiuiiiiiHiuuiiuiiiiiMiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
► Borgíð Nýja dagblaðið!
Islandsmótið: K.R. og Valur í kvöld kl. 9 á Iþróttavellinum.