Tíminn Sunnudagsblað - 19.09.1965, Síða 8

GÆFAN OG VIZKAN
Einu sinni voru gæfan og vizkan
úti á göngu. Þá fóru þær að tala
um, hvort væri eftirsóknarverðara að
hijóta í vöggugjöf, vizku eða gæfu.
Vizkan hélt því auðvitað fram, að.
sá væri bezt settur, sem væri vitur,
en gænn áleit, að auðna réði úrslit-
um.
„Þá skaitu ganga í lið með þessum
feita, heimska pilti, sem plægir akur
sinn þama fyrir handan,“ sagði gæf-
an.
Og þetta gerði vizkan.
AMt í einu hætti manngarmurinn
að plægja og sagði við drenginn, sem
með honum var, að hann væri nú
sjálfur orðinn svo gáfaður, að hann
hefði vit á öllum sköpuðum hlutum.
Ætlaði hann því að steinhætta að
plægja, það væri allt of auvirðilegt
starf fyrir sig. Drengurinn leit upp
stórum augum og starði á manninn,
sem lót plóginn eiga sig og gekk
hröðum skrefum heimleiðis. Hann
var fljótur að skipta um föt og hélt
eíðan sparibúinn út á þjóðveginn á
leið til borgarinnar. Þar ætlaði hann
að afla sér fjár og frama með vizku
sinni.
Á leiðinni ákvað hann, að hann
skyldi verða úrsmiður. En enginn
skyldi ætla, að hann léti sér nægja
að læra bara hjá einhverjum ómerki-
legum úrsmið. Nei — þegar hann
Ibom til borgarinnar, fór hann beint
tii hirðúrsmiðsins og spurði, hvort
hann gæti ekki fengið að læra hjá
honum, fyrst sér hefði nú allt í einu -
dottið í hug að verða úrsmiður.
Meistarinn skyldi verða ánægður með
hann.
„Nei, það get ég ekkert átt við,“
sagði hirðúrsmiðurinn. „Þú hefur svo
Múrar hendur, og svo sé ég á þér,
að þú étur eins og hákur. En mað-
urinn talaði svo lengi og vel sínu
máli, að hirðúrsmiðurinn hét að lok-
um að taka við honum, ef hann borg-
aði hundrað dali fyrir kennsluna.
„Ja, en þá vil ég líka fá herbergi
út af fyrir mig til þess að vinna í.“
„Nei,“ sagði úrsmiðurinn, „það
færð þú ekki.“
Það varð þá svo að vera að hann
starfaði á vinnustofunni ásamt öðr-
um drengjum og sveinum.
Hið fyrsta, sem nýi nemandinn átti
að gera, var að fægja skífu á turn-
kluiktku, því að hann hafði svo klúrar
hendur, að það var helzt hægt að
fela honum þetta starf. Hann leysti
þetta mjög vel af hendi og einnlg
alt annað, sem honum var falið að
gera, svo að meistarinn varð harð-
ánægður með hann.
Dag nokkurn gerði kóngurinn orð
fyrir hirðúrsmiðinn og krafðist þess,
að hann smíðaði handa honum
klukku, sem væri þannig gerð, að
hún gæti af sjálfsdáðum hoppað á
borðinu hring eftir hring, og þegar
kóngurinn segði: „Hér situr kóngur-
inn,“ átti hún að staðnæmast fyrir
framan hann og slá. Þessu veiki átti
hirðúrsmiðurinn að hafa lokið fyrir
ákveðinn tíma, annars yrði honum
sagt upp starfi sínu. Það gagnaði
ekkert, þótt úrsmiðurinn bæri sig
illa og segðist vera vonlaus um að
geta gert þetta. Því, sem kóngurinn
hafði sagt, varð ekki breytt.
Þegar hirðúrsmiðurinn kom heim,
spurði hann sveina sína, elnkum þá,
sem mikið höfðu ferðazt erlendis,
hvort þeir hefðu nokkurn tíma séð
svona Mukku eða heyrt um hana tal-
að. En þelr neituðu þvi En nýi nem-
andinn, sem alis ekM hafði verið
spurður, sagðist vel treysta sér til
þess að smíða svona Múkku. En aíl-
ir hæddust að tilboöi hans. Næsta
dag, þegar meistarinn kvartaði yfir
vandræðum sínum við sveinana, þá
endurtók nýi nemandinn það, ao
hann gæti áreiðanlega smíðað svona
klukku, en það var bara gert gys að
honum fyrir. Daginn etítir, þegar
hann kom inn til meistarans til þéss
að skiia vinnu sinni og sá hann sltja
I öngum sinum, þá báuðst pilturinn
í þriðja sMpti tll þess að smíða
Mukkuna handa kónginum. En jafn-
framt krafðist hann þess að fá her-
bergi út af fyrir sig.
Þá leyfði meistarinn honum að
gera tilraun, og sérherbergi fékk
hann líka. Þegar hann hafði unnið
að þessu langan tíma, kom meistar-
inn eitt sinn inn tll hans til þess að
athuga, hvemig gengi.
„Hérna getið þér séð teikninguna,
meistari. Hún er tilbúin, og nú fer
ég að smíða.“
„Látum okkur sjá," sagði hirðúr-
smiðurinn og setti upp gieraugun.
„Já, lítið bara í kringum yður,“
sagði pilturinn.
Og það gerði meistarinn. En hvort
sem honum varð litið á stoðir, veggi,
loft eða góif, blöstu alls staðar við
hinar fáránlegustu teikningar.
„Humm,“ sagði hlrðúhsmiðurinn.
„Það er dálagleg sjó« að sjá þetta.“
Og svo hélt hann leiðar sinnar.
Mlánuði seinna kom hann aftur til
að lita eftir.
„Já, lítið bara á,“ sagði nemand-
inn við meistarann. „Nú er ég bú-
inn að smíða alla hlutina í þessa
undursamlegu Mukku. Svo er bara
eftir að setja þetta saman, og þá er
klubkan fullgerð."
Síðan sýndi hann honum aUa smíð-
isgripina. Þeir voru fjarskalega
skrítnir. Hvað ætli verði úr þessu?
hugsaði hirðúrsmiðurinn. En hann
sagði ekM neitt, bara kinkaði kolli
og gekk burt.
Nokkru seinna kom hann enn, og
í þetta Skipti kom nemandinn á móti
honum og sagði:
„Jæja, vill nú meistarinn líta á?
Nú er þetta allt klappað og Márj:
og klukkan fullgerð. Eigum við nú
ekM að prófa hana?“
„Jú, það skulum við gera,“ sagði
meistarinn og settist við endann á
borðinu.
Svo var klukkan sett upp á borð,
og þar tók hún að hoppa hring eftir
hring eins og kóngurinn hafði kraf-
izt og endaði með því að slá beint
fyrir framan meistarann, sem lék
hans hátlgn og sagði: „Hér situr
kóngurinn.“
Meistarinn varð himinglaður, og
Mukkan varð að leika listir sínaf
mörgum sinnum sveinunum til mik-
illar ánægju.
Á ákveðnum degi fór hirðúrsmið-
urinn með klukkuna á fund konungs,
og nemandinn með honum. Klukkan
var prófuð í viðurvist altrar hirðar-
innar, og hún lék sitt hlutverlk eins
og til var ætlaZt. Kóngurfnn var8
bæði glaður og undrandi. Ilann
spurði meistarann, hvers vegna hann
hefði verið svo tregur tll þess að
taka verkið að sér, þar s&m hanp,
hefði verið fær um að leysa það al
hendi. Og þá sagði meistarlnn, hverri-
ig i öllu lá, að það hefði véfið þessi
nemandi, en eMd hann sjálfur, sem
smíðað hafði Mukkuna. Þegar kóng-
ur heyrði þetta, sagði hann, að fyrst
pilturinn hefði getað smíðað þessa
Mukku, væri sjálfsagt, að hann fengí
sveinsréttindi. En hirðúrsmiðurinn
var nú ekM nógu ánægður með það.
Pilturiim átti enn eftir tvö námsár,
en kannsM færi hann strax frá meist-
ara sínum, þegar hann væri orðinn
sveinn. En þá gaf kóngurínn hirðúr-
smiðnum hundrað dali, og svo fékk
pilturinn sveinsréttindi.
Kóngurinn átti dóttur, sem alls
ekki fékkst til þess að tala. Hann
harmaði þetta mjög og hafði látið
þau boð út ganga, að hver sem gæti
fengið dóttur hans til þess að tala,
skyldi fá hana fyrir konu og kori*
ungsríkið með. En hver, sem reyndl
iþetta árangursðaust, skyldi hljótá
hýðingu.
Menn streymdu nú til hallarinnar
úr öllum átttim, og meðal þeirra,
sem langaði til að freista gæfunna#,
Prnmhald i 8iÍ. aíðo.
848
T t H I N N — 8UNNUDAGSBLAB