Tíminn Sunnudagsblað - 26.09.1965, Blaðsíða 15

Undir stokkastofunni eru kjallarar mikiir, og þar er myrkrastofa^ þai sem
Færeyjabiskupar vistuðu fanga sjna.
kendorf flýtti sér að láta hálshöggva
hann, án þess að gefa honum kost
á að áfrýja dóminum. Þessi atburður
hafði tvennt í för með sér: Magnús
Heinason varð þjóðhetja Færeyinga
og Kristófer Valkendorf var steypt af
stóli. Þar með fylgdi, að Magnúsi var
veitt uppreisn æru. Færeyingar sýna
gestum sjaldnast hin fornu virki á
Skansatanga án þess að minnast
Magnúsar Heinasonar með aðdáun.
Viðhaldi virkjanna virðist hafa ver-
ið ábótavant. En árið eftir Tyrkjarán-
ið voru þau hresst við, og var þá
meðal annars náð upp einni fallbyssu
úr vikingaskipinu, sem sökk við Hval-
bæ, og var hún síðanjengi í skansin-
um á Skansatanga. í styrjöld Dana
og Svía um miðbik seytjándu aldar
var skansinn á Þinganesi einnig end-
urreistur. En hans naut ekki við
nema skamma hríð, því að sólkon-
ungurinn franski, Loðvík XIV, hugs-
aði Dönum þegjandi þörfina um þetta
leyti. Árið 1677 gerðu frönsk herskip
árás á Þórshöfn og jöfnuðu Þinganes-
virkin við jörðu. En skansinn
á Skansatanga varð langærri. Færey-
ingum var gert að skyldu að halda
honum við og leggja til flokk manna,
sem þar skyldi hafa setu undir stjórn
danskra foringja. Öld fram af öld
hafðist þar við dálítil sveit manna,
oft við næsta þröngan kost, og var
þessari kvöð ekki létt af fyrr en írið
1900. Voru þá í skansinum tuttugu
og fjórir menn, sem gegndu þar þjón-
ustu.
En þó að hermennirnir kærðu oft og
mörgum sinnum kjör sín, virðast for-
ingjar liðsins hafa notið lífsins eftir
föngum. Svo hefur það að minnsta
kosti litið til, skáldið, sem orti þessar
vísur:
Her so mangur hövuðsmaður
fyllta mjaðarkannu tömdi,
var í ungum kvinnum glaður
á tann hátt, sum honum sömdi.
Gekk tí fölin mong ein kvinna,
fostur undir hjarta bar hon.
Lætt var faðirin at finna,
púta hövuðsmannsins var hon.
Börnini tey doypti prestur,
bannaði so teirra móður.
Hövuðsmaðurinn stóð reystur
og var eins og áður góður.
Ekki er þess getið, að herflokkur-
inn í skansinum á Skansatanga hafi
unnið mikil afrek, enda hefur þess
sennilega ekki verið að vænta. Sumar-
ið 1808 reyndi þó á þolrifin. Þá
kom enskt skip til Þórshafnar, og
fóru sextán menn úr skansinum út
í það. En þeir voru allir teknir hönd-
um, jafnótt og þeir stigu á skipsfjöl.
Síðan mönnuðu Englendingar báta og
gengu á land með fanga sína í broddi
fylkingar. Gaf þá foringi iiðsins upp
allar varnir, án þess að hleypa a£
nokkru skoti, og gengu Englendingar
í virkið, drógu niður danska fánanji
og hófu sinn fána á stöng í staðinn.
Að því búnu gerðu þeir fallbyssurn-
ar ónothæfar og kveiktu í húsunum.
Átta dögum síðar kom þangað vík-
ingur á öðru skipi ensku, von Homp-
esch, sem jafnan er kallaður brillu-
maðurinn í Færeyjum. Var þá ekkert
viðnám veitt, og rændi þessi gestur
öllum fjármunum verzlunarinnar og
kirkjunnar í Þórshöfn. Síðan sigldi
hann til íslands og rændi tugum þús-
unda ríkisdala í Reykjavík og gerði
spell í nærsveitum. Er ránið hér
kennt við Gilpin, skipstjórann á vík-
ingaskipinu. Skansinn kom því að
litlu haldi, er á reyndi.
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
87S