Tíminn Sunnudagsblað - 31.03.1968, Side 18

Vænn gullmoli, fundinn ofan jarðar I Sovétríkjunum, ÞaS er Sjaldgæft, aS slíkir gullmolar
finnist. Þó gerist þaS stöku sinnum.
' >' •
Gullið og gæfan eiga
ekki ætíð samleið
dæmi um það er gullfundur við
ána Gar, sean er í grennd við
Amúirfljót í Mansjúríu. Við þriggja
mánaða leit fundust þar á annað
hundrað gullmolar, hinn þyngsti
háHft sextánda pund. Gull hefur
iengi verið unnið i Amúrhéraðinu,
en aldrei hefur það fyrr fundizt
þar ofan jarðar, svo að veruiegu
nsemi.
Gullið hetfur löngum vakið á-
girnd mannsins. Svo var i forn-
öld, svo var á miðöldum, og svo
er enn. Vegna gullsins hafa ein-
staklingar og þjóðir drýgt hin
hryllilegustu ódæðisverk, bæði
fyrr og síðar. Hvarvetna þar, sem
gull hefur komið við sögu, hefur
líka Maðizt upp blóði drifinn val-
ur. Forfeður okkar rufu hauga í
mörgum löndum í leit að gulli.
Spánverjar og Portúgalar lögðu
svo rækilega í rúst menningarríiki
Inka og Asteka í Vesturheimi í
gullæði sínu, að síðan hefur ekki
staðið þar steinn yfir steini. Gull-
græðgin rak Breta — þrælinn,
sem hafði gull í lendum — út í
Búastríðið illræmda. Enn í dag er
sífellt verið að heyja hryllilegar
styrjaldir í þeirri trú, að uppsker-
an verði gull í einhverri mynd.
Gullið er ekki einungis fagurt.
Með því má flest kaupa, og það
hefur líka verið tákn valds og veg-
semdar. Aftur i grárri fornesikju
hlóðu mikiir höfðingjar á sig gull-
baugum, og stólkonungar og trú-
arleiðtogar létu slá haliarþök og
turna kirkna og mustera gulli.
Um langar aldir dreymdi menn
um að finna land, sem væri þakið
gul'li. Gulgerðarmenn sátu kyn-
slóð eftir kynslóð með furðuleg-
ustu tilfæringar í skuggaiegum
kjöllurum víðs vegar um Evrópu
í þeirri trú, að þeir gætu búið til
gull. En þeir draumar gátu ekki
rætzt. Önnur efni ummyndast ekki
í guli, hvaða ráða sem leitað er,
og hvergi eru landsvæði þakin
guMi
En þó að guil verði að kallist
fágæti, er þó ögn af þvi í nær
öllu grjóti, að meðaltali um einn
tvö hundruðasti úr grammi í hverri
smálest. Það er líka að finna í
sjónum, sem næst einn hundrað-
asti úr milligrammi í þúsund lítr-
um. Það hefur einnig fundizt í
stönglum og blöðum jurta, og of-
urlítið í líkömum manna og dýra.
Víða eru aftur á móti í bergi
guilæðar, og ár bera fram gull-
sand. Og ekki sjaldan hafa fund-
izt gullmolar ofan jarðar. Nýlegt
Langoftast eru gúllmolar í bergi
sem mikið er í af járni og mang-
ani, og þess vegna leynast þeir
iðulega í ruðningi frá gömlum
námum. Þeirra getur liíka verið
að vænta í skriðum undir klett-
um, en finnast þá sjaldan nema
af hreinni tilviljun, því að otft loð-
ir grjót við gullið og hylur það
jatfnvel að mestu eða ölu leyti.
En það, sem við bar fyrir skömmu
í borginni Aldan í Sovétríkjunum,
getuir gerzt þar, sem gullnámur
eru á næstu grösum: Þar fann
bílstjóri tvö hundruð gramma gull
mola á götu sinni einn góðan veð-
urdag.
Stærsta gullfiikki, sem um get-
ur ofan jarðar, fannst í ÁstraMu
á síðari hiuta nítjándu aldar. Það
vó tvö hundruð tuttugu og fjögur
pund. Sá, sem fann það, hét Ho!t-
ermann. En mörg eru dæmin um
það, að guilið verði mönnum ekki
til gæfu. Svo fór um Holtermann.
í græðgi sinni bræddi hann gull-
flikkið, svo að nú er einungis til
af því mynd, og hóf síðan kaup-
sýslu tii þess að verða enn auð-
234
f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ