Tíminn Sunnudagsblað - 15.06.1969, Page 2

BHÉF TIL BJARGAR
Víð búum í sérstæð'U liaindi,
oig iþess veigna h viiÍT lí ka á okk-
ur sérstök skytda. Hér hafa að
vísu orðið mikil landspjöll með
stórfelldTi gróðnreyðinigiu, en
eigii að síður er náttúra lands-
ims enn sem komið er um margt
ósnortnari en náttúi'a m-argra
anmarra landa. Þessu veldnr þó
ekki dyggð okkair, he'ldur kem-
ur annað tit: Máttur okkar til
spjalia hefur ekki náð lengra
en þetba.
Nú hefur sú breyting orðið á,
að hverjum 9em vil er kleift
að komast á hraðfærum farar-
tækjum svo til hvert á land sem
er. Samtímis er á döfimná eða
í aðsigi stórbrotin mannvirkja-
gerð, sem getur raskað alda-
gjömln jafmvægi og tortámt fó-
gætum oig merkiflegum nótitúru-
fyrirbærum. Við skulum þó
vona, að þedr, sem stjórna tækni-
framVi'nduinná í liandimu, lóti sér
skiiljiast, Ihvað í húfi er. Þeir
hiafa axlað mikla áhyrgð, og
sMlkir menn ætbu að finna og
slkálja, að dkyMan vi® landið og
nóttúirufar þess Mýtur oft að
vera þymgri ó metunum en blá-
kaOJt h agnaðarsj ónar m ið. Þess
vegna ætti til dæmiis að vera
ótoætt að treysta því, að við
rýjum olfckur efcki eimstöku'
níáíttúruffymiirlbriigði og köMum yf-
ir okkur hmeyfcsllun og vamdlæt-
ingu umíhieámsins með þvi að
drefckia gæsahyggðiinni í Þjórs-
árverum. Öðru móOli gegnir um
þá hættu, sem máttúruíari lands-
iims istafiar af þrotlausum straiumi
miamrna, sem flæðir fram og aft-
ur um bygg'ðir og óbyiggð&r. í
þeáim fjöimienma hópi munu jafn-
an verða einhverjir þeir, sem
efldká eru oflhlaðnir ábyrgðantil-
finiminigu eða sflciiflninigi á Skyld-
ugii nærffærni í sambúð Við
lanidið, og hegða sér samfcvæmt
því.
Á öðrum stað í þessu blaði er
eins konair álkaM mianns á Snæ-
íafflisnesi, sieim orðið heffiur svo
tifl vitni að hairfla bágþomu fram-
fierði: Ungadrápi í varplandi og
þeirri tilbékkni ófyrirleitinna
manna við fU'gfl og sel, að hvor-
uigu ©r lemgur vært á gömlum
slóðuim. Speillvirkin hófust svo
til jafmskjótt og vegur hafði
veæið ruddur niður að strönd-
immi. Þvi miður munu mdklu
flairi geta sagt svipaða sögu.
Það miun tifl að mynda ekkert
einsdæmi, að skotið sé á fugl í
Hafmabergi eða hann grýttur,
og ófögur ummerfci hafa sézt
við vötn á heiðum og öræfum.
Ef þessu og þvílíku fer lengi
fram, mun landið fljótt verða
fátaökara. Þess vegna er brýn
þörf á því, að fcomið verði upp
etftirlitssveit, sem vaki yfir því,
að náttúru landsins sé efcki mis-
boðið, grið rofin á fuglum og
dýruim eða önmur þess háttar
spe'Ilvirki framin, og sæki þó
til saka, er berir verða að brot-
um. Slífcra gæzlumanna er einm-
ig þöi-f vegna bruinahæittu á
skógarsvæðum, þegar þurrkar
ganiga, og er þess skemmst að
miimnast, að í vor komst eldur i
gróðu.r í þrem skógargirðingum.
Þessir gæzflumenn, ármenn ís-
lenzkrar nóttúru, ættu að hafa
lögreigfluvald, og þeár ættu að
vera í tengslum við ve'galögiregl-
una, svo að þeir kæmu einnig
Framhald á 526. síðu.
HEYRT MEÐ ÖÐRU EYRANU
•fc Árl8 1944 tók dr. Finnur GuSmundsson náttúrufræSingur
sýnishorn af beinaieifum og viðarkurll á 180 sentimetra dýpi
í grunni Steindórsprents. Nú hefur höggspúnn úr evrópsku
lerki, er á voru sýnileg mannaverk, verlð aldursgreindur i
Uppsöium. Hann var talinn vera frá árinu 810 með fyrirvara
um skekkju, er nemur sjötíu árum tii eða frá. Þessi aldur
getur komið svo til nákvæmlega heim vlð komu Ing-
ólfs til Reykjavíkur, einkum ef þess er gætt, að það er aidur
viðarins sjálfs, sem kemur fram. Fyrlr nokkrum árum var
aldursgreint i Kaupmannahöfn sýnishorn með viðarkola-
myisnu, beinamulningi og jurtaleifum (senntiega gólfskán),
fengið við borun niður á 180 sentimetra dýpi á lóð hússins
Aðalstræti 16. Það var talið frá árinu 610 og hugsanleg
skekkja hundrað ár tll eða frá. Það ætti því að hafa verið
eldra norrænni búsetu I landinu, en ekki útilokað, að jurta-
leifarnar hafi hækkað þann aldur sýnishornsins, er fram
kom við greiningu. Frá þessu hvort tveggja segja þeir Þorkell
Grimsson safnvörður og Þorleifur Einarsson jarðfræðingur
f nýrri Fornieifafélagsárbók.
★★ A Akureyri er sú hreyfing uppi að festa litlar bjöllur um
háls katta, svo að þeir verði síður að grandi fuglum, sem
þar verpa í görðum. Reykvikingar og aðrir flelri mættu
gefa þessu ráði gaum.
Sennilega er það ekkii oft, að menn fari þess á leit, að
laun þelrra séu lækkuð. Þó ber það vlð, jafnvel á þessum
siðustu og verstu tímum. Á aðalfundi Kaupfélags Borgfirð-
Inga 1 vor bar launanefnd fram tiltögur um þóknun tll
handa stjórnarnefndarmönnum og aðalfundarfulltrúum. Form.
félagsstjórnarinnar, Daníel Kristjánsson á Hreðavatni, fiutti
þá breytlngartifiögu tH lækkunar. Mestrar lækkunar æskti
hann á þóknun þeirri, sem honum hafði sjáifum verið ætluð,
bæði að krónutölu og hlutfafii. Enn ffflr i gömlum glæðum
fórnfýsi og sjáifsafneitunar f landfnu.
506
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ