Tíminn Sunnudagsblað - 03.05.1970, Qupperneq 2

Á ýmsum nótum
Góðfúsir Risíð á þjóöiíf-
inu hefur yerið
ósköp lágt í vet
ar á hval- ur. Einhvern
fíöru veginn finnst
* mér eins og
kjaftakindur
saanfélaigsins hafi verið vanmærð
ar og tilfinnanlegur skortur á
viðfangpeifnuim, sem þénanleg
voru þeim, er srjálfkijörnir eru
til þess að kveða upp sleggju-
dóma.
Svo kom vorið færandi hendi:
Sextám stúdentar í Svíþjóð
gerðu íslenzku sndisveitinni í
Stokkhólmi aðför að moirgni
dags — hundrað unglingar úr
stkólum í Reykjavik létu sig
ekki muma um að setjast á gólf
in í húsakynnuim menntamála-
ráðuneytiisins um nómbil á föstu
degi. Og samstumdis eru góð
fúsir samfoorgarar komnir á
hvalfjöruna með kuta sína,
svona sæmilega hvattir af þeirn
er gefa tóninn í slíkum tilvik-
um líkt og í Kambódíu: Hér
skal ég að vinna!
En ótvírætt er hitt, áð
þeir hafa átt heimtingu á skýr
um og hreinum svörum. í>eir
hafa þó ekki fengið önnur svör
en vangaveltur og vifilengjur,
er að þrengdi. LQks var boginn
þaninn meira en hann þoidi.
Þá brast hann. Það er allt og
sumt, er gerzt hefur meðal
hinna íslenzku stúdenta erlend-
is. Orsökin er því tregða, sein-
læti og úrsk'urðarleysi stórnar-
valdanna.
Því hefur verið borið við, að
skýrsluisöfmun standi yfir. Það
er þó haldlaus viðbára. Vandi
íslenzkra stúdenta erlendis er
ekki til kominn í gær eða dag.
Til hans hefur verið stofnað
með gengisfellingum, og allri
gagnasöfnun gat fyrir löngu ver
ið lokið, ef að henni var unnið.
Þar að auki er þess að minnast,
að endalaus skýrslusöfnun, sern
embættiismenn, stofmanir og
nefndir virðast svo oft kafna i,
áður en nokkru marki er náð,
er einn af sjúkdómum stjórn-
kerfis okkar.
Sú rödd, sem
talar hitaíaust
um þessa at-
burði, er kann-
s»ki hjáróma.
Samt ætla ég,
að þorri manna
hafi ekki varpað rólegri íhugun
fyrir borð, þótt hátt þjóti í tálkn
um sumra.
Um þessi mál verður ekki dæmt,
án þess að líta á forsöguna. Öll-
um landsmönnum er kunnugt,
að mámsmenn hafa nú
æðilemgi verið óánægðir með
kjör sín. Þeir hafa þrá-
faldlega leitað eftir leiðrétt-
ingu sinna mála með fundar-
samiþykktum, áskorunum og
hvers konar umleitunum, en
þær aðferðir bafa ekki borið
áranguir. Látum liggja tnilli
hluta, hvort allar kröfur þeirra
eigi a® ná fram að ganga.
Ofþaninn
bogi, sem
brast
Þá fyrst
vöknuðu
þeir
Menn getur
greint á um að-
ferðir sfúdent-
entanna í Stokk
hólmi. Menn
geta meira að
segja verið þeim öldungis and
vigir. Fram hjá því verður samt
ekki gengið, að þær áorkuðu
því samstundis, er langvinn bar
átta með hversd.agslegri aðferð
um hafði ekki megnað: Kjara-
mál stúdentanna komust á dag-
skrá. Hversu frumtaleg sem hin
svokallaða innrás í sendiráðið í
Stokkhólmi kann að teljast að
sumra dómi, var þar höggvið á
hnút, sem vilja eða getu hafði
lengi skort tl að leysa, og grun-
ur minn er sá, að þorri stúd-
enta, bæði heima og erlendis,
muni telja sig í þakkarskuld
við 'þá, sem þar lögðu sig
í þá hættu, er þeim kann að
vera búin af heift og hefnigirni.
Þar með er auðvitað ekki
sagt, að hvers konar örþrifaráð
séu þeim til firamdráttar, og
hófleysi, sem einstaka mönnum
getur hætt tii í málflutningi,
er viðsjárvert.
Ohugnan-
legar
aðfarir
ur ber að því að fara með fleipur
Lögreglusveit var fcvödd á vett-
vang og stofnað til stimpinga og
meiðsla menntamálaráðun eyt-
iniu, og var þó ekki um annað
að tefla en það, hvort ungling-
arnir sátu þar-na í þetta sinn
svo sem klukkustund lengur en
orðið var. Þess er að gæta, að
þeir fóru með friði.
Ég skil, að slíkar heimsókn-
ir séu þeim leiðar, er íyrir
þeim verða. Tafir einhverjair
og óþægindi hefðu hlotizt af
setu unglinganna. En hraði er
tæpast svo mikill á afgreiðslu
mála í ráðuneytunum, að þess
hefði stórlega gætt, og ekki fer
heldur alls staðar mikið fyrir
þvi, að ríkisvaldinu sé sérlega
annt um tíma þess fól'tos, sem
við stofnanir þess á að skipta.
Þar að auki hlýtuir það að vekja
megna andúð, svo að ég segi
ekki viðbjóð, að sjá fíleflda karl
menn, marga saman, beita frex-
ustu aflismunum við liggjandi
unglinga, en lögreglunni á hinn
bóginn varla brýnni þörf á öðru
en góðri samvinnu við unga og
gamla.
Sá samhugur, sem hún þyrfti
að njóta, verður fyrir þungu
áfalli í hvert sinn, sem henni
er hrottalega beitt af litiu til-
efni og jafnvel að þarflausu.
Mér finnst, að lögreglan eigi
ekki að hafa afskipti af skoð-
anaboðun eða mótm'ælaaðgerð
um á alimannafæri, ef fram-
kvæmdin er friðsamleg og hóf-
samleg. Slíkar aðgerðir ættu að
vera hluti almennra mannrétt-
inda.
Framhald á 358. sí&u.
Eftirmálin hér
heima virðast
satt að segja
hvort tveggja í
'senn, ófögur og
óskynsamleg.
Ráðherra verð-
»3«
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ