Tíminn Sunnudagsblað - 31.12.1971, Blaðsíða 12

— Ég ólst upp norður á
Sauðárkróki við mikla fátækt —
miklu meiri fátækt en gengur og
gerist, að minnsta kosti nú á dög-
um. Jú, ég gekk svo sem í barna-
skóla og held, að mér hafi ekki
gengið neitt ver en hinum krökk-
unum, en mig dreymdi ekki um
frekara nám — ekki í alvöru.
Þegar ég svo var orðinn þrettán
ára og búinn að ljúka barnaprófi,
réði ég mig landmann á bát — ég
var auðvitað of ungur og pasturs-
lítill til þess að róa með fullorðnu
mönnunum. Hitt var nær lagi, að
ég gæti stokkað upp línu og sýsl-
að sitthvað það, sem í landi þurfti
að gera.
En svo var það einn góðan veð-
urdag, að nokkuð óvænt kom fyr-
ir: Jón Þ. Björnsson, skólastjóri á
próf upp í bekkinn, við urðum
líka að vinna fyrir skólaverunni
næsta vetur, eða þannig var því að
minnsta kosti háttað um mig. Ég
réði mig því á bát, sem gerður var
út frá Árskógsströnd, og var þar
um sumarið.
— Nú, þetta hefur þá allt geng-
ið eftir áætlun?
— Ónei, ekki nú alveg. Þetta
var kannski ekki svo vitlaus byrj-
un, ef ekki hefðu komið til aðrir
hlutir, mér óviðráðanlegir. Á
þessu sumri var í uppsiglingu mik-
il dýrtíð á íslandi (ef lesendur okk-
ar skyldu eitthvað kannast við það
fyrirbæri), og um haustið var ná-
kvæmlega ekki neitt hægt að gera
með þá kauphýru, eitthvað tvö
hundruð krónur, sem ég hafði unn-
ið mér inn. Þýddi því ekki að
„Við þurfum líka víða mannhelgi
< -1 dálitið nýjum skilningi"
[ n ...... ,iu
„Mér hefur aldrei tekizt að verða
fagidi^t, og í rauninni mæltu öll
rök(gégn því, að ég gengi mennta-
vegimi“, sagði Sigurjón Björnsson
sálfræðingur, þegar ég fór að
spjalla við hann um sérgrein hans,
sálárfræðina.
)
J — Hvers vegna var það svo frá-
leitt að þú legðir stund á lang-
skólanám? spurði ég, en fann þó
um leið og ég hafði sleppt orðinu,
hversu fávisleg spurningin var.
Ætli meginþorri þeirra mennta-
^jmanna íslenzkra, sem nú eru fer-
tugir og þaðan af meira, hafi e'kki
: brotizt/ áfrdni í trássi við flestar
iýtri ^ðstæður? Svarið, sem Sigur-
ón gaf mér, var líka eins oig ég
hefði átt að geta gizkað á, áður en
ég spurði:
«4
Sauðárkróki, kom til mín og sagði
svona blátt áfram, eins og ekkert
væri sjálfsagðara: „Þú verður með
okkur í unglingaskólanum í vet-
ur“. Þetta var ekki spurning, það
var nær því að líkjast skipun. Að
minnsta 'kosti datt mér ekki í hug
að óhlýðnast blessuðum gamla
skólastjóranum mínum — hafði
enda aldrei tamið mér það. Ég tók
því þessu ágæta boði með þökkum
og var í skólanum þann vetur og
hinn næsta á eftir. En í þessum
skóla var tveggja vetra nám. Þeg-
ar nú seinni’veturinn var á enda
og burtfararprófið afstaðið, fórum
við, nokkrir nemendur, sem þar
höfðum verið, til Akureyrar og
tókum próf upp í annan bekk
menntaskólans þar.
En það var ekki nóg að taka
hugsa til skólavistar að því sinni.
— Hvað tókstu til ráðs?
— Ég fór heim á æsikustöðvar
mínar og var fyrst í vegavinnu.
Minnir mig, að ég hefði þá upp
álíka margar krónur á einum mán-
uði og ég hafði haft allt sumarið
á Árskógsströndinni, svo ör var
breytingin í heimi peninganna.
Þegar svo vegavinnan var úti, lagði
ég stund á ýmsa vinnu fram eftir
haustinu. Voru það helzt ýmis kon-
ar skítverk, sem fáir eða engir
vildu vinna. Til dæmis var það
talsvert lengi, sem ég ferðaðist á
milli bæja og tæmdi haughús.
Þannig leið þetta haust sem önn-
ur og vetur settist að. Þegar fór
að frysta og snjóa, settist ég um
kyrrt heima hjá mér og byrjaði að
lesa námsbækur mínar.
1 I M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ