Íslendingaþættir Tímans - 05.07.1969, Síða 12

JÓN B. EINARSSON
SKIPSTJÓRI
Fæddur 13.3 1913.
Dáinn 26.5. 1969.
Jón Einarsson skipíibjóri fædd-
iisit í Flatey á Breiöafliirði hinn 13.
miarz 1913 og vair því aðeins 56
ára, er hann lézt við sikyldustörf
sim um borð í rannsókmarskipi/nu
Árrta Friðrikssyind. Foreldrar Jóns
voru þau Einar Jónsson, sjóm'aður
í Flatey og Guðriður Siigurðardótt-
ir frá Þernivík Eins og nærri má
geta óíst Jón upp við sjó og sjó-
miennsku frá biautu barnsbeiini,
fyrist á opnum árabátum, en þeg-
ar innan við tvítugt var hann orð-
inn háseti á togara. Tvrtugur að
aOdiri réðst hann sem 2. vélstjóri
á vélsflripið Sbe'liu frá Norðfirði, en
sflripstjóri á Stellu var þá hinin
k'Uinni afLamaður og sjósóknari,
Jón Sæmundsson Með honum var
Jón Einiarsson fyrst sieim véistjóri,
en síðar sem stýrimaöur allt tiil
ársins 1940, en fiskiimianmaprófa
frá Stýrimann'aslkél'anuini 1 Rey'kja-
vík lauk lón vorið 1939. Á árun-
uim 1941—1944 var Jón feragst af
stýrimiaður og skipstjóri á Sí'ldinmi
frá Hafnarfirði, en sikömimu eftir
að v.s. Fanney RE 4, ti'l'raunasíkip
sMarvariksmiðja ríkisims oig Sí'ldair
útveigisnefndar kom ti'l iamdsins ár-
ið 1945 réðst Jón stýrimaður þan.g-
að og s'kipstjóri á v.s. Fanney varð
bamn í ársbyrjun 1949. Um það
ieyti hófust fjölþæltar veiðairfæra-
tiilraminiiir hérlendis, en flestar voru
firiaimikvæmdar á v.s. Panney og
miá nærri geta, hvort eklki hafi
reyint á glSggskygigni oig iagni skip
stj'órans, en í hams hiut kom að
prófa hin ólíkustu veiðarfæri,
er fjöimargiir uppfinnimgam'enn
kornu með til prótfiunar um borð
í skipið. I>á var v.s. Fammey einn-
ig miik'ð við bátagæzilu á vetrar-
veritíð su.nnanlaudis elnlkuim við
Vestmiaininaeyjar, oig vamin Jón sér
þá áskorað traust afflra slkipstjóra,
er veitrarverbíð stumduðu á þeim
n
árum. Auk síldveiða stundiaði Jón
loðuuveiðar á v.s. Fanneyju og
veiddi loðnuna þá jafnan í flot-
vörpu. Jón fylgdiist þvi gerla með
loðnuigöngum í upphafj vertíðar
og munu margir skipstjórair í
Vestimannaeyjum eiiga honum góð
an afia að þakka, þar eð hanm
kom nýrri ioðnu til þeirra í beitu
fyrr en elLla hiefði verið. í nokkur
ár var sá háttur hafður á, að v.s.
Fanuey var semd á si'ldveiðai' norð
ur fyrir land á vorin, áður en síld-
veiðar hófust almiennt, og má með
nokkru sanni segja, að Jón ha.fi
þar átt hlut að upphafi síidarieitar
á sjó, sem síðar varð hans aða'l-
starf eins og kunmugt er.
í ársbyrjun 1955 réðs't Jón Ein-
arsson til MatvæCia- og landibúuað-
ajrstofnunar Samedinuðu þjóðanna.
A veguim þeirrar stofnmnar starf-
aði hiann í tvö ár og vanin þá enmk-
um að keinnsliu og ranmsóiknair-
störfuim í Tyrkflandi.
Náin kynnd okkair Jóns hófust
fyrir 10 áruim, eir á'kveðið vair, að
v.s. Fanjney RE 4 skyldi véirða við
sU'diairiieáit ásamt v.s. Ægi sumarið
1959. Nýtt fiskille'itairtæki hafði þá
verið sett í v.s. Fainmieyju, hið
fyrsta simnar tegundar og var því
eigi Hítið í húfi að vel tækást til'
með starfsemi skipsims, en síðan
voru slik tæki sett í flest síldveiði-
skip fslendinga Eiigi leið á löngu,
unz árangU'iinin kom í ljós því að
Jón reyndist vandamuim vaxinn,
náði þegar ágætum tökum á notk-
un hins nýja tækiis o>g
varð sBdveiði'fliotanum til ómetan-
legs gagns. Vorið 1962 var ákveð-
ið að efla s'íldarieitina með því að
geira út þrjú ledtarskip í stað
tveggja áður. í þessu sfcymi var v.s.
Pétur Thorsteinsson frá BíTdudai
teikinn á leigu og tók Jón þá við
sfcips'tjórn hans. Suimarið 1962
miun þeim, er s'íldveáðair stunduðu
seint úr minnd líða, þvi að síldveið-
ar gengu þa betur aö sumariagi en
dæmi voru tii áður. Jón Einarssoin
átti sammarlega drjúgan þátt i því,
að svo vel tókst til sem raun varð
á. Hvað eftir annað visaðd hann
sildiveiðólflotanum á hin ágætustu
síildairmið, er jafnain voru þá nefnd
Jónsmið eða Jónsmið hin nýju til
aðgireiniingar frá fyrri síidair'svæð-
um, sem Tón hafði áður fundið.
Sí'Marieitinni var ómetanileigt a@
haifa slikan mann í þjónuistu sinind.
í ársbyrjun 1965 fék'k síildiarl'eitin
í fyrsta skipti full umráð yfir sild-
arileitarskipi. er unnf var að nota
bill S'ífldarieita'r og sí'ldarramnsókma
árið um kring. Þetta var v.s. Haí-
þór, 250 iesta stálskip af sömu
gerð og v.s Pétur Thorstein'ssoin,
sem svo vei hafði reynzt undir
stjórn Jóns uind'amfa'din þr.jú suim-
ur. V.s. Hafþór var þegar búinn
öil'lium nýjustu tækjum og tók Jón
við skiipinu i janúair 1965. E*Kki átti
fiyrir Jóni að Mgigja að vera lang-
dvöil'um á Hiafþóri, þvi að ári síð-
ar eða í jamúar 1966 veikti st Jón
hiaistarliega, er skipáð vair skammt
frá V'estmannaeyjum á leið í Aust-
urdjúp. Kenndi Jón þá sjúkdóms
þeiss, er leiddi hamin ti'l bana. Var
Jón þá í ia'ndi aflllt áirið 1966 oig
ÍSLENDINGAÞÆTTIR