Íslendingaþættir Tímans - 14.02.1973, Síða 3

Hreiðarsína Hreiðarsdóttir
Hreiðarsina Hreiðarsdóttir var fædd
i Stóru-Hildisey i Austur-Landeyjum
23. okt. 1879, dáin 13. jan. 1973. For-
eldrar hannar voru Hreiðar
Hreiðarssonbóndi þar, Hreiðarssonar
bóndi i Hvammi i Landsveit, Helga-
sonar Jónssonar, Stóra-Klofa, en
kona Helga var Margrét Jónsdóttir
systir Þorvalds i Klofa, sem fjölmenn
ætt er frá komin.
Móðir Hreiðarslnu var Ingibjörg
Jónsdóttir frá Litlabæ I Vestmanna-
eyjum.
Hreiðarsina ólst upp i Hildisey og
Vatnshól ásamt þremur hálfsyst-
kinum, sem voru eldri. Fermingarárið
1893 fer hún fyrst úr föðurhúsum að
Lágafelli; en þetta vor er talið að 18
heimili i Landeyjum hafi misst fyrir;-
vinnu i sjóslysinu mikla við sandinn,
en heimili Hreiðarsinu slapp við það.
Frá Lágafelli lá leiöin upp i Fljótshlið.
Um tvitugt var hún vinnukona i
Amundakoti. Kom það þá i hennar
hlut, er leið á veturinn að hirða fé á
beitarhúsum sunnan Þverár, en um
aldamót fóru allir karlmenn á vertið,
sem kallað er, er leið á vetur og varð
þá kvenfólk og unglingar að sinna
skepnum. Ekki hefur þetta verið neitt
sældarbrauð hjá Hreiðarsinu að fara
yfir oft kolmórautt jökulvatniðen allt
blessaðist enda harðdugleg og vandist
fljótt við það að gefast ekki upp við
erfiðleikana. Frá 'Amundakoti lá leiðin
inn að Barkastöðum til sómahjónanna
Tómasar Sigurðssonar og Margrétar
konu hans. Þar leið henni vel. Þaöan
held ég, að hún hafi átt beztar minn-
ingar. A Barkastöðum kynntist hún
Ólafi Þorleifssyni. Hann var þar
fæddur, sonur Þorleifs Þorleifssonar,
sem ættaður var úr V-Landeyjum og
Sigriðar Arnadóttur af Alftanesi.
Ólafur ólst upp með móður sinni á
ekki sizt frá veikindatimabilum fyrri
konu minnar og eftir andlát hennar, er
ég stóð einn eftir með þremur ungum
sonum. Þá kynntist ég bezt hennar
fórnfúsu hjálpsemi og umhyggju, sem
hún átti i svo rikum mæli, ekki einung-
is gagnvart sinum nánustu heldur og
sérhverjum þeim hjálparvana, sem
hún gat orðið að liði.
Blessuð sé minning þessarar ágætu
konu.
Asgeir L. Jónsson
ýmsum stööum, en rúmlega tvítugur
er hann kominn að Barkastöðum aftur
og 1903 gengu þau Hreiðarsína i hjóna-
band og voru þau i vinnumennsku i
Fljótshlið til 1906, en þá flytjast þau til
Reykjavíkur. Bjuggu þau fyrst á
Frakkastíg 16,en 1916 kaupa þau húsið
Grettisgötu 61 og þar bjó Hreiðarsina i
56 ár, en á Elliheimilið Grund fór hún i
sept, 1971. Ólaf mann sinn missti hún 3.
ágúst 1947 og hafði hún lengst af haldið
heimili með syni sinum, en sonarsonur
hennar og hans kona voru með henni i
ibúðinni i 8 ár og hafði hún þá aðhlynn-
ingu og fæði hjá þeim. Eftir að þau
fluttust til Reykjavikur fór Hreiðar-
sina fljótt að vinna utan heimilis og
var þaö þá við fiskþvott og á þurrk-
reitum. Þá var ekki eftir gefið, hún
kepptist við að ljúka morgunverkum
og koma matnum i moðsuðuna. Elztu
börnin áttu svo að sjá um að koma
matnum á borðið, sjálf fór hún i
vaskið. Og heyrt hef ég að hún hafi
skilað jafn mörgum þvegnum fiskum
upp úr kari og sumar sem stóðu viö
það allan daginn. Þess má geta, að
Hreiöarsina var ein af þeim 17 konum
frá fiskstöðinni Sjávarborg er stöð við
sjóinn neðan Skúlagötu móts við Bar-
ónsstig i sem mættu i KFUM-húsinu
1913 ásamt Briet Bjarnhéðinsdóttur,
sem hafði orð fyrir þessum hópi. Þetta
var undirbúningsfundur að stofnun
Verkakvennafélagsins Framsóknar.
Var þvi Hreiðarsina ein af stofnendum
þess félags og starfaöi þar fram á efri
ár.
Hreiðarsina var sannkölluð kjarna-
kona. Vilaði ekki fyriri sér erfiðleika
og tókst á viö þá til að sigrast á þeim.
Hún sagði oft, að hún væri ekki svona
gömul af þvi að hún hefði haft það svo
náðugt um dagana. Það var ekki
ósjaldan um 1920, að hún að afloknu
dagsverki færi inn i þvottalaugar með
þvottinn og annar hvor drengjanna
keyrði þá þvottinn á hjólbörum með
henni.
Þau ólafur eignuðust 7 börn og lifa
nú fjögur. 1930 misstu þau tvö börn i
blóma lifsins með fjögurra mánaða
millibili, en það voru: Ólafur 19 ára
menntaskólanemi og Sigurbjörg rúm-
lega tvitug kennari.1961 dó Ágúst pípu-
lagningameistari, en hin sem eftir lifa
eru eftir aldri: Guðjón bóndi, Stóra-
Hofi, Hreiöar verzlunarmaður, Asta,
frú i Reykjavík og frú Guðleif hjúkr-
unarkona.
Hreiðarsina var alla tið heilduhraust,
en fyrir fáum árum fékk hún
aökenningu af slagi og var þá flutt á
Heilsuverndarstöðina, en hún var búin
að ná sér að fullu eftir það. Hún var
margfróð og minnug á það gamla i
þjóðlifinu og mundi tvenna timana.
Hún hélt fullri andlegri reisn fram
undir það siðasta. Fótaferð hafði hún
fram á siðasta haust.
Siðustu dagana lá hún i móki en svo
leið hún út af og lifsneistinn slokknaði
eftir að hafa logað i 93 ár og þrem
mánuðum betur. Hún fékk hægt and-
lát. Við trúum þvi, að ástvinirnir. sem
á undan eru farnir,hafi tekið á móti
henni við landamærin miklu ,
Að endingu skulu hér færðar alúðar-
þakkir til starfs- og hjúkrunarliðs og
lækna á Grund, fyrir frábæra hjúkrun
og umhyggju. Eins ber að þakka
skyldmennum og vandalausum, sem
heimsóttu hana og styttu henni
stundir.
Við ættingjar og vinir þökkum Guði
fyrir að hafa hana með okkur svona
lengi og henni sjálfri fyrir það.sem hún
var okkur. Far þú svo i Guðs friði.
Friður Guðs þig blessi, hafðu þökk fyr-
ir allt og allt.
Guðjón óiafsson.
islendingaþættir
3