Íslendingaþættir Tímans - 04.04.1973, Blaðsíða 6

Hjónin Sigurbjöm og Jórunn
viröingu og vinsemd. Að loknu námi á
Eiðum vorið 1916 ræðst Sigbjörn
áfram sem vinnumaður i Ketilsstaði.
Lætur hann þá brátt að sér kveða i
félagsmálum. Ungmennafélagið
Fram i Hjaltastaðarþinghá var
stofnað 1910. Starfaði það allmyndar-
lega i byrjun, en um þessar mundir
var það i öldudal. Stofnendur þess og
fyrstu forystumenn voru þá brottflutt-
ir og fáir til, sem vildu taka upp merki
þeirra. Samt var margt af ungu og
sérstaklega félagssinnuðu fólki þá i
sveitinni. Þetta fólk tók Sigbirni opn-
um örmum og af nokkurri hrifningu,
þegar hann nú að loknu námi komi inn
i raðir þess, þvi að ,,af honum bæði
gustur geðs og gerðarþokki stóð”. Fól
það honum brátt forystu sinna mála og
komst brátt skriður á skutuna aftur.
Var jafnvel ekki örgrannt um, að hinni
„öldruðu sveit” er þá réð rikjum, þætti
nóg um og ekki laust við að hún hristi
hærukolla yfir „þessu brölti” i unga
fólkinu. Ekki var Sigbjörn þó mörg ár i
forystusveit i ungmennafélaginu. Var
hann brátt kallaður til starfs á öðrum
vettvangi. En ungmennafélagiö starf-
aði vel um árabil eftir þetta.
í hreppsnefnd Hjaltastaðarhrepps
var Sigbjörn kosinn 1919 og oddviti
1920. Gegndi hann þvi starfi samfleytt
til 1958, en þá gaf hann ekki kost á sér
til endurkjörs vegna hnignandi heilsu
og taldi rétt, að yngri menn tækju við.
— í stjórn Búnaðarfélagsins var hann
1923-1938, fulltrúi á aðalfundum
Búnaðarsambands Austurlands 1923-
1951 og i stjórn Kaupfélags Borgar-
fjarðar eystri 1932-1959. Viðar kom
hann viö félagsmál utan sveitar og
innan, þótt það verði ekki rakið frekar
hér. Hann var ótrauður samvinnu-
maður, áhugasamur um stjórnmál og
einlægur stuðningsmaður Framsókn-
arflokksins frá byrjun.
Sigbjörn hafði gaman af skáldskap,
kunni margt kvæða og sæg af lausa-
visum, og voru þær honum tiltækar,
þegar svo bar undir. Sjálfur átti hann
auðvelt með að koma saman visu, þótt
hann flikaði þvi litið. Það var helzt á
glaðri stundu i góðra vina hóp, aö hann
lét þær heyrast, eða þegar kunningjar
hans áttu merkisafmæli. Þá kom það
stundum fyrir, að hann sendi þeim
afmælisóskir i bundnu máli.
Jórunn Anna, en svo hét Anna
Guttormsdóttir fullu nafni, var fædd
16. des. 1888 á Ketilsstöðum á Völlum.
Foreldrar hennar voru hjónin Gutt-
ormur Pálsson og Sigurlaug Jóns-
dóttir. Voru hjónin systkinabörn, bæði
af Krossavikurætt. Var Sigurður Guð-
Norðfirði, en drukknaði þar eftir
skamma veru. Bjarni var næstelztur,
stundaði nám i Sjómannaskólanum,
tók burtfararpróf og gerðist skipstjóri.
Hann kvæntist Rögnu, dóttur hjónanna
Guðmundar Bjarnasonar frá Skafta-
felli og Sigriðar Gisladóttur prests
Kjartanssonar.
Ólafur kvæntist Ingibjörgu Sigjóns-
dóttur frá Bjarnanesi. Þessir bræður
tveir fórust með vélskipinu Helga
ásamt Olgeiri mági sinum og Trausta,
syni Valdemars bróður þeirra, sem
fyrr er nefndur. Skip þetta, Helgi, fórst
i ofsaveðri við Færeyjar i október-
mánuði 1961. Þau hjón uröu þannig að
sjá á bak á sömu stundu tveim sonum
sinum, tengdasyni og sonarsyni, er
allir voru atgervismenn og mikils
mátti af vænta, ef þeim hefði orðið
lengra lifs auðið. Var þetta svo ein-
stæður og ógnvekjandi sorgaratburður
fyrst og fremst fyrir fjölskylduna alla,
en einnig fyrir aðra, sem til þekktu, og
meira áfall og harmur en orð fái lýst
réttilega. Hjónin voru bæði orðin
roskin að aldri og þvi gædd orðin
minna þreki en ef yngri hefðu verið,
þrátt fyrir það báru þau þessa raun
með meira hugrekki og kjarki en unnt
var aö vænta. Þau djúpu sár, er þau þá
urðu fyrir, munu þó lengi hafa verið
sem opin und og ógróin. Um slikt
verður ekki dæmt af þeim, sem
álengdar standa eða i fjarlægð dvelja
en mikill hugarléttir og raunabót mun
það hafa verið þeim hjónum báðum,
að þau voru þess viss, að þessir
nákomnu og kæru vandamenn væru á
öðru stigi tilverunnar og að endur-
fundir væru öruggir.
Aldamótakynslóðin, sem kölluð
hefur verið hverfur nú hratt af sjónar-
sviðinu. Hún ólst ekki upp við alls-
nægtir, en fékk verkefni, sem urðu
fjölbreyttari en fyrri kynslóðir glimdu
við. Verkefnin voru næg og þroskandi,
bæöi andlega og verklega. Hún varð að
vaka og vinna, strita með viti og án
þess að vera örugg um, að alheimtá
daglaun að kveldi. En þrátt fyrir það,
eða máskevegna þess meðfram, þefur
liklega engin ung kynslóð, sem lifað
hefur i þessu landi, verið sælli en
aldamótakynslóðin, er hún var ung að
árum.
Ég og kona min vottum eftirlifandi
eiginmanni Sigurborgar, Runólfi
Bjarnasyni, börnum þeirra og öðrum
nánum vandamönnum einlæga samúð
og óskum þeim heillarikrar framtiðar.
Jón tvarsson.
mundsson, Péturssonar i Krossavik,
umboðsmaður á Eyjólfsstöðum afi
beggja. En kona Sigurðar umboðs-
manns var Ingunn Vigfúsdóttir prests
Ormssonar á Valþjófsstað. Eru þetta
þekktar ættir og fjölmennar um
Austurland og viðar.
Anna ólst upp hjá foreldrum sinum,
er bjuggu fyrst á ýmsum bæjum i
Vallahreppi og Eiðaþinghá, unz þau
keyptu jörðina Ketilsstaði i Hjalta-
staðarþinghá og bjuggu þar siðan.
Ekki naut Anna menntunar i æsku
umfram venjulegan fermingarundir-
búning nema litilsháttar tilsagnar i
dönsku, er hún dvaldi einn vetur hjá
frænd- og venzlafólki i Vopnafirði.
Bækur á dönsku las hún sér til gagns
og gamans. Saumanám stundaði hún á
Seyðisfirði á saumastofu er þar
starfaði i mörg ár. Að þvi námi loknu
var hún stundum að heiman tima og
tima við saumaskap, aðallega karl-
mannafatasaum, þvi að eftirspurn um
slika vinnu var þá nokkur.
Anna var vel greind og dugnaðar-
kona hin mesta. Fór þar saman
frábært vinnukapp og hagsýni i verki.
Oft á tiðum varð vinnudagurinn einnig
langur og dagsverkið ærið mikið.
Þau Anna og Sigbjörn gengu i hjóna-
band 13. júni 1918 og byrjuðu búskap
vorið eftir á hluta úr Ketilsstöðum, en
1920 fluttustþaui Rauðholt og bjuggu
þar siðan eins og áður sagði. — Anna
var mikil og góð húsmóðir. Bóndi
hennar þurfti oft að heiman vegna
félagsmála, sem hann hafði með
höndum. Kom þá i hlut húsfreyjunnar
að sjá um heimilið og hin daglegu störf
heima fyrir. Fórst henni það vel úr
hendi. Hún var ástrik móðir barna
sinna, og þau komu lika til með að
létta undir störf foreldra sinna, strax
og aldur og geta leyfði. Þrátt fyrir
mikið annriki heima gaf Anna sér tóm
til að vinna aö félagsmálum, var i
kvenfélagi sveitar sinnar og i stjórn
þess um árabil. Sýndi hún þar dugnað
eins og annars staðar, þar sem hún tók
höndum til. Ekki iét hún sig vanta,
þegar efnt var til skemmtana innan
sveitar, ef nokkur tök voru á að fara.
Hún hafði gaman af að gripa i spil og
blanda geði við fólk.
Börn þeirra Rauðholtshjóna eru:
Helga Sigurlaug, f. 1919, kennari, bú-
sett i Reykjavik. Maöur Guðjón Elias-
son, skrifstofustjóri. Páll Sigmar, f.
1920, ráöunautur, búsettur á Egilsstöð-
um. Kona Ingunn Gunnarsdóttir.
Einar, f. 1922, ráðsmaður, búsettur á
Akureyri. Kona Heiörún Agústsdóttir.
Sigurbjörg f. 1924, búsett i Gilsárteigi,
Eiðaþinghá. Maöur Snæþór Sigur-
björnsson, bóndi. Auður f. 1926, búsett
6
islendingaþættir