Íslendingaþættir Tímans - 21.06.1973, Blaðsíða 5

Það gerði óþvinguð framkoma þess,
hressilegt orðfæri, hnyttni i svörum og
einlægurhlátur. Allt þetta átti Emma i
rikum mæli. Fyrir norðan var hún þó
máske þekktust fyrir söngrödd sina.
Mér er sagt, að hún hafi verið bæði
mikil og fögur. Ef Emelia hefði átt
svipaða möguleika til náms og unga
fólkið hefur i dag, hefði hún án efa get-
að náð langt i sönglistinni. Veturinn
1911—12 var hún við söngnám i
Reykjavik hjá Sigfúsi Einarssyni. Sið-
ar söng hún einsöng á mannamótum
fyrir norðan. Þær Lissý á Halldórs-
stöðum i Laxárdal voru taldar mestar
söngkonur i sveitum nyrðra um langt
skeið. Og kynstur öll kunni Emma af
lögum og voru þau ekki talin i tugum,
heldur i mörgum hundruðum.
Emelia var gift Jóni Sigfússyni á
Halldórsstöðum. Hann var bróðir Sig-
urðar Bjarklind Sigfússonar og Péturs
Sigfússonar. Þeir bræður voru þekktir
menn, fjörmiklir og vaskir. Systur
þeirra stóðu fyrir búi á Helgastöðum,
Hömrum og Einarsstöðum. Maria Sig-
fúsdóttir er gift Jónasi Friðrikssyni,
Friðrika var gift Jóni Friðrikssyni og
Þóra Jóni Haraldssyni. Það mátti þvi
segja með sanni, að i Reykjadal norð-
an Mýrarár hafi um skeiðráðið rikjum
ættir Helgastaða og Halldórsstaða. Og
enn er þetta fólk og afkomendur þess i
meirihluta norður i dal og verður von-
andi áfram um ókomna tið.
Þau Jón og Emelia hófu búskap á
Halldórsstöðum 1915 og bjuggu allan
sinn búskap á hálfri jörðinni. Bú
þeirra var ekki stórt, enda stefndi hug-
ur þeirra ekki til valda og auðs, heldur
fremur til að njóta gleðistundanna,
meðan þær gæfust. Þau áttu þrjú
börn: Friðrik, sem búið hefur eftir for-
eldra sina á Halldórsstöðum, kvæntur
Unni Sigurðardóttur frá Grimsstöðum
á Fjöllum, Sigriði, sem gift er Arðólfi
Friðfinnssyni frá Skriðu i Hörgárdal,
nú búsett i Reykjavik, og Guðrúnu,
sem einnig er búsett i Reykjavik.
Barnabörn Emeliu eru 11 og barna-
barnabörn 15.
Siðustu árin bjó Emelia á vetrum
hjá dóttur sinni Guðrúnu Jarþrúði i
Reykjavik, en þegar voraði flaug hún
norður eins og farfuglarnir. Ég kom
oft til hennar hérna fyrir sunnan, að
hlýða á tal hennar um menn og mál-
efni frá gamalli tið. Minni hennar var
gott og hún var sérlega heil i sinni til
loka, enda þótt hún glimdi við erfiðan
sjúkdóm. Mér fannst hún falleg gömul
kona og mér þótti vænt um hana. Móð-
ur minni reyndist hún einstaklega vel
og okkur öllum nágrönnunum á Ökr-
um. Ég vona við eigum eftir að hittast
heil á himnum.
Emelia andaðist á Borgarspitaian-
Þorsteinn
frá Hellu
Sá er gangur lifsins á þessari jörð,
að menn fæðast og deyja. Oft er erfitt
að sætta sig við þau umskipti, sem
dauðinn markar, þótt svo þurfi ekki
alltaf að vera, þegar aldraðir menn
falla frá, og vist mun Þorsteinn
Björnsson hafa verið viðbúinn dauða
sinum, en með fráfalli hans er lokið
löngu og viðburðariku æviskeiði.
Þorsteinn var fæddur á Réttarhóli á
Grímstunguheiði 10. des. 1886. Voru
foreldrar hans Björn Eysteinsson, þá
bóndi þar og seinni kona hans Helga
Sigurgeirsdóttir. Björn varð þjóð-
kunnur maður, ekki sizt fyrir ýmsar
þær sögur, sem af honum gengu og
sýndu að hann þótti bæði
áræðinn og úrræðagóður og ekki
fyrir að gefast upp, þótt á móti blési.
Mun Þorsteinn i mörgu hafa likzt föður
sinum og hefur dugnaður hans og
þrautseigja oft komið sér vel, þvi á
langri æfi átti Þorsteinn oft i erfið-
leikum, en sigraðist á þeim öllum með
sæmd.
Þorsteinn var alinn upp i fátækt,
eins og þá var algengt eftir fellirinn
mikla á búpeningi landsmanna árið
1882. Voru þá hinar fornu dyggðir,
nýtni, reglusemi og sparsemi mjög i
heiðri hafðar og nam Þorsteinn þær i
æsku. Þessi kunnátta mun oft hafa
komið Þorsteini vel.
Þegar Þorsteinn var fjögurra ára
gamall fluttu foreldrar hans af
Grimstunguheiðinni að Skárastöðum i
Miðfirði og eftir sex ára dvöi þar að
Krókum. Eftir tveggja ára dvöl i
Krókum flytur Þorsteinn enn með
foreldrum sinum og þá að Grimstungu
i Vatnsdal árið 1899. •
Arið 1910 tók Þorsteinn, ásamt
Lárusi bróður sínum, við búi i Grims-
tungu og bjuggu þeir bræður þar i
sambýli i þrjú ár, Þá flytur Þorsteinn
að öxi i Þingi og býr þar i þrjú ár. Að
loknum sex búskaparárum fyrir norð-
an ákveður Þorsteinn að bregða þar
búi og flytja suður á land og freista
gæfunnar þar.
um fimmtudaginn 4. janúar s.l. og var
jarðsett 13. sama mánaðar i sinni
heimabyggð, að Einarsstöðum i
Reykjadal.
Hrólfur Ásvaldsson.
Björnsson
Arið 1916 keypti hann óséðar tvær
jarðir i Flóa, Skálmholt og Skálm-
hoitshraun og flutti suður um vorið.
Þegar suður kom reyndust hús á þess-
um jörðum svo léleg, að þau voru ekki
nothæf til ibúðar. Fékk Þorsteinn þvi
leigt á Þjótanda, sem er næsti bær. 1
Flóanum þótti honum heyin létt og
beitin léleg, ólikt þvi sem var fyrir
norðan. Hann undi þvi ekki lengi þar
en festi kaup á jörðinni Vetleifsholti i
Rangárþingi og flytur þangað. Eftir
ÍPkkurra ára búskap i Vetleifsholti er
heilsu Þorsteins svo komið að læknir
bannar honum að vinna erfiðisvinnu i
tvö ár. Fyrir tæplega fertugan bónda
er þetta mikið áfall á árinu 1925 og
hlaut að valda þáttaskilum i lifi hans.
Hann varð þvi að leita annarra ilrræða
til bjargar sér og sinum.
Þetta verður til þess að Þorsteinn
fer að verzla. Hann kaupir fé til
slátrunar og flytur á sumarmarkað.
Við Rauðalæk var starfrækt rjómabú.
1 húsi þess fær Þorsteinn leigt og fer að
verzla þar. Ekki vildi Þórsteinn velja
verzlun sinni stað við Rauðalæk til
frambúðar. Taldi hann heppilegra að
flytja sig austar. Við brúna á Ytri-
Rangá, austan árinnar, i landi Hellu-
islendingaþættir
5