Íslendingaþættir Tímans - 08.02.1975, Síða 9

Friðbjörn Traustason
Hólum
Hinn 4. janúar 1975, er til moldar
borinn á Hólum I Hjaltadal Friðbjörn
Traustason. Er þar merkur maður
genginn, sem sifellt var að vinna i
þágu almennings.
Friðbjöm Traustason var fæddur 3.
febrúar 1889 að Fremstafelli i Köldu-
kinn. Foreldrar hans voru hjónin Geir-
finnur Trausti Friðfinnsson og
Kristjána Guðný Hallgrimsdóttir, er
þar bjuggu og siðar i Garði i Fnjóska-
dal og svo á Hólum og Hofi i Hjaltadal.
Ölst Friðbjörn upp með foreldrum sin-
um og fluttist með þeim að Hólum
1905, er faðir hans tók þar við skólabú-
inu og rak það um skeið. Stundaði
Margrét og Hallgrimur voru vel látin i
starfi sinu, vegna alúðar og skyldu-
rækni. Skólapiltar voru þeim vinveitt-
ir, og var oft glatt á hjalla i stóra eld-
húsinu, þegar skólapiltar komu með
sin áhugamál og alls konar umræðu-
efni og snerust kringum hjónin eins og
börn.
Eftir beiðni skólapilta hélt Margrét
veislur fyrir þá i skólanum, sem þóttu I
alla staði takast vel. Við burtför hjón-
anna úr skólanum 1921 gáfu skólapilt-
ar Margréti vandað gullúr áletrað,
sem mun verða ættargripur. öll störf,
sem Margrét tók sér fyrir hendur,
Voru henni til sóma. Hún starfaði lengi
að þvi að stifa Hn fyrir bæjarbúa, og
þótti það handbragð hennar með ágæt-
um.
Heimili Hallgrims og konu hans var
alla tið aðlaðandi. Framan af búskap
þeirra var oft margt af ungu fólki
saman komið á heimili þeirra i sam-
bandi við kennslu. Mátti þá heyra létta
hlátra.
Börn Hailgrims og konu hans eru
þrjú, tvær dætur og einn sonur. Jó-
hanna elst, Guðbjörg og Haraldur, þau
tvö siöarnefndu ógift. Jóhanna giftist
Einari Guðmundssyni heildsala. Þau
eignuðust 4 börn, sem urðu gleðigjafar
hinum öldnu foreldrum og svo lang-
ömmubörnin, sem Margrét gladdist
yfir I sinni háu elli.
Ekki get ég skilist svo við þessar lin-
ur, án þess að minnast Guðbjargar
íslendingaþættir
Friðbjörn nám við Hólaskóla, lauk þar
prófi 1907. Hólastað var hann tengdur
traustum böndum, þar lifði hann og
starfaði lengst ævinnar og er nú lagður
þar til hinztu hvildar. Hann var
ókvæntur alla ævi og barnlaus. Um
skeið rak hann búskap á Hofi i Hjalta-
dal og átti alltaf nokkrar skepnur eftir
það, en lífsframfæri sitt hafði hann af
öðru en búskap. Hann stundaði nokkuð
barnakennslu i sveit sinni fyrr á árum,
vegavinnu i dalnum og fleiri störf, en
umfram allt hvers kyns vinnu á Hól-
um. Hann var viðkunnur sem söng-
kennari i Hólaskóla um áratuga skeið,
og organisti var hann I Hóladómkirkju
Siguröardóttur ljósmóður, sem dvaldi
alla tið á heimili dóttur sinnar, Mar-
grétar. Hún var höfðingleg, gömul
kona og vel gefin. Hún naut trausts og
virðingar I ljósmóðurstarfi sinu i
Skagafirði, siðast á Sauðárkróki. Guð-
mundur Hannesson læknir hafði mikið
álit á henni, þau kynntust vel i sam-
bandi við starf hennar og hjúkrun
sjúkra. Hún dó hjá dóttur sinni I
Menntaskólanum 1919.
Slðustu æviár liföu Hallgrimur og
kor.a hans á Sólvallagötu 6. Hallgrim-
ur andaðist 9/11 — 1952. Eftir lát hans
hélt Margrét heimili með börnum sin-
um, Guðbjörgu og Haraldi til siðustu
stundar. Innilegt kærleikssamband
var milli hennar og barnanna. A
heimili Margrétar rikti ró og friöur.
Margrét var glöð i vinahópi, og hlátur
hennar innilega glaður og hlýr. Hún
lifði langa ævi og naut óvanalega góðr-
ar heilsu lengst af elliárum. Þó lá hún
langa legu á spitala vegna beinbrots,
þá á tiræðisaldri, en komst aftur til
heilsu og hafði fótavist. Yfir lifi og
ævikvöldi Margrétar var hin sanna
heiörikja hugans, og friður sálarinnar.
,,Sá sem gengur grandvarleikans
vegu, skal þjóna mér segir drottinn”.
Margrét valdi ung að ganga þennan
veg, I ljósi guðs fyrirheita.
Belssuð veri minning þessara góðu
hjóna.
Þóra S. Þórðardóttir
svipaðan tima. Hann var hreppstjóri
1918—1930. sýslunefndarmaður
1932—1946, hreppsnefndaroddviti i
marga áratugi. Einnig var hann i
stjórn Sparisjóðs Hólahrepps og gjald-
keri hans i fjöldamörg ár. Öll sin störf
vann Friðbjörn af stakri reglusemi og
trúmennsku. Frágangur reiknings-
halds, skjala og bréfa var til fyrir-
myndar, enda var hann listaskrifari.
Friðbjörn var sterkur samvinnu- og
framsóknarmaður. Hann sat i stjórn
Kaupfélags Austur-Skagfirðinga mörg
ár og vann samvinnustefnunni af öll-
um mætti, taldi hana lyftistöng fram-
fara, almenningsheilla og réttlætis,
þvi að hún styddi þá, sem minna mega
sin I lifsbaráttunni. Hann var starfs-
maður Framsóknarflokksins við
margar kosningar i Skagaf., og mun
hann ekki hafa átt litinn þátt i ýmsum
kosningasigrum framsóknarmanna
þar I héraði.
Við Friðbjörn voru samtiða á Hólum
um 20 ára skeið, og á ég þvi margar
minningar frá samskiptum okkar, og
eru þær allar á einn veg. Veit ég að
margir munu hafa sömu sögu að
segja, þvi að flestir I Hólahreppi
þurftu oft að leita til hans um fyrir-
greiðslu, Lét hann hana jafnan i té
með sömu ljúfmennskunni, og minnt-
ist aldrei á þóknun fyrir.
Þótt Friðbjörn væri störfum hlaðinn,
gaf hann sér stundum tima til að spila
á orgelið og láta krakkana á Hólum
syngja, Þetta sýnir hvernig maður
Friðbjörn var. Þótt hann væri alltaf að
vinna eitthvað fyrir fuilorðna fólkið,
þá sá hann ekki eftir sér til að gera
eitthvað fyrir litla fólkið lika.
Friðbjörn Traustason var myndar-
maður, Hann var hár vexti og bein-
vaxinn, enda glimumaður á yngri ár-
um, góður drengur, nokkuð skapstór,
en hreinskiptinn og skildi eftir hjá
mönnum skýrt svipmót.
Blessuð sé minning Friðbjörns
Traustasonar.
Akureyri, 4. janúar 1975.
Sigurður Karisson.
f
9