Íslendingaþættir Tímans - 17.07.1976, Blaðsíða 1

ISLENDINGAÞÆTTIR
Laugardagur 17. júli 1976 — 25. tbl. 9. árg. Nr. 259.
TIMANS
Hundrað ára minning:
Kristín Sigfúsdóttir
skáldkona frá Kálfagerði
Kristtn Sigfilsdóttir skáldkona var
f*dd aö Helgastööum i Saurbæjar-
^eppi 13. júlí 1876, og eru þvl liöin 100
ár frá fæöingu skáldkonunnar. Kristln
Wstupp i fööurgaröi á Helgastööum og
Þ31- bjó hún sin fyrstu búskaparár, eft-
lr aÖ hún giftist Pálma Jóhannessyni
Skriöu i sama hreppi. Lengst af
biuggu þau Pálmi á Kálfageröi i Saur-
b*jarhreppi og viö þann bæ var
Kristín oftastkennd. Ariö 1930 fluttust
Þau hjónin til Akureyrar og þar bjó
Kristin þaö sem hún átti eftir ólifaö.
ötaldir eruþeir Islendingar, er hlutu
1 vöggugjöf hæfileika til listsköpunar á
yettvangi ritlistarinnar, en aldrei
^engunotiö sin sökum ýmiss konar ytri
aöstæöna, svo sem brauöstrits eöa aö
Höarandinn dæmdi þá einskis nýta
auönuleysingja, er framfylgdu köllun
Slnni á þessu sviöi. Viö þær aöstæöur
Varö oft minna úr verki en efni stóöu
til.
Kristin Sigfúsdóttir fyllir ekki þenn-
an hóp. Henni tókst aö samræma störf
einyrkjakonu i sveit og vinnu þá er
köllun hennar sem rithöfundur, lagöi
benni á heröar á þann hátt, aö hvort
Urn sig heföi veriö sæmandi hverri
nieöalmanneskju sem fulltstarf. Ekki
er gott aö fullyröa neitt um hvaö varö
bess valdandi, aö Kristinu tókst aö
Slgrastá erfiöleikum hversdagslifsins
°8 ryöja sér braut sem þekktur og vin-
S®11 rithöfundur á fyrri hluta þessarar
aldar.Þómá ætla, aöhin sterka trúar-
Sannfæring hennar hafi haft mikiö aö
Segja. Þegar hún fór saman meö góö-
uni hæfileikum til ritsmiöa, gat ekkert
stÖövaö Kristlnu i aö boöa hiö góöa og
8°fuga ,sem meö hverjum manni leyn-
lst' Enda þarf ekki aö lesa mikiö af
Verkum Kristinar til þess aö sjá.aö
meö þeim er hún fyrst og fremst boö-
beri kristinna trúarhugsjóna.
Þaö hefur löngum þótt loöa viö skáld
og aöra listamenn, aö I fari þeirra
hefur veriö að finna ýmis geðbrigði,
sem annað fólk hefur átt bágt meö aö
skilja. Ekki viröist Kristin hafa fariö
varhluta af þessu I æsku. í æsku-
minningum sinum segir hún svo frá:
„Ekki var ég gömul, þegar ég tók eftir
þvl, ab fólkinu minu fannst ég dálltiö
vanstillt i lund. Kom þaö einkum fram
i kjarkleysi aö þola aöfinnslur og
hræöslu viö margt, sem ástæðulaust
þóttí aö hræöast”.
Geðbrigði þessi birtust i ýmsum
myndum. Meöal annars þannig, aö
hún varö gagntekin af fögnuöi viö þaö
eitt aö fá aö fara út og leika sér i
skammdeginu. Gekk þaö svo langt, aö
eitt sinn er kæti hennar gekk úr hófi,
baö systir hennar hana meö tárin I
augunum, aö láta ekkieinsoghún væri
vitlaus, ef hún væri þaö ekki. Oft sótti,
einnig aö henni dapurleiki og þung-
lyndi, einkum á veturna. Mest var þaö
I sambandi vib hugsanir um dauöann.
í æskuminningum sínum segir Kristin,
aö henni hafi fundizt þaö svo hræðilegt
aö vera komin inn i þessa tilveru til
þess aö deyja.oghúnhafi þáoft óskaö,
aö hún hefði aldrei veriö til.
Snar þáttur I skapgerö Kristinar
sem bams, var hve næm hún var fyrir
duttlungum náttúrunnar. Hún gat hrif-
iztsvo yfir hvin þeyvinda vorsins, eöa
ilmi lyngs og grasa, aö hún gleymdi
bæöi stund og stað. Þessu veröur ef til
vill beztlýst, meö oröum skáldkonunn-
ar sjálfrar. „Stundum var þaö Hka,
þegar ég var ein úti, helzt á kyrmm
kvöldum, þegar gróöurskúr haföi fall-
iö á græna jörö og loftið var þrungið
af ilmi lyngs og grasa, eöa þegar vetr-
arhimininn hvelfdist heiður og
stjörnubjartur yfir alhvita jörö, eöa
klukknaWjómur barst frá nágranna-
kirkjunni i heilagri morgunkyrrö, aö
yfir mig kom þetta dásamlega, sem ég
á engin orö til aö lýsa. Mér fannst allt
veröa öröu vlsi en áöur, og þó var allt
eins og áöur, nema óttinn var horfinn.
Alheimurinn var eins og nýskapaöur i
höndum almáttugs guös. Ollu var
óhætt. Ekkert illt var til. Allt andaöi
frá sér friöi og kærleika. Og einhvers
staöar I djúpi vitundar minnar brautzt
fram I hrifningarklökkva:
„Guö, ég þakka þér, aö þú hefur
leyft mér aö vera til”.
Eitt er þaö, sem Kristin minnist litiö
sem ekkert á i hinum annars greinar-
góöu æskuminningum sinum. Þaö er,
hvert hafi veriö upphaf skáldferils
hennar, og er þaö grunur minn, aö þaö