Íslendingaþættir Tímans - 21.06.1980, Page 2

Íslendingaþættir Tímans - 21.06.1980, Page 2
Gunnar Kristjánsson Fæddur 8. aprll 1898. Dáinn 15. aprll 1980. ,,Á brjóstinu hvilir hellöl og köld höndin sem alltaí sló vankant á steininn”. (E.B.) Til þess aö þessi lýsing stórskáldsins samrýmist ævistarfi vinar mins, Gunnars Kristjánssonar, þarf aöeins aö breyta einuoröi.Sem sagt „höndin semaldrei sló vankant á steininn”. Jafn mikill völundarsmiöur sem Gunn- ar var, sló hann aldrei vankant á þá hluti sem hann handlék. Þaö er eins og sumir menn séu fæddir smiöir, en aörir ekki. Gunnar hefir veriö einn þeirra manna sem fékk þá náöargáfu i vöggugjöf og út- færöi hana meö sínu langa ævistarfi landi og lýö til hagsbóta og blessunar. Kynni okkar spanna fjörutlu ár aftur I tfmann og frá því fyrsta til hins síöasta verks sem hann leysti af hendi fyrir mig, sannfæröist ég alltaf betur og betur um snilli hans, þvl aö samfara viögeröum á rafvélum fer oft rrtikil járnsmlöavinna, sérstaklega rennismlöi og þá kem ég aö þeim hluta ævistarfs hans þar sem hann sýndi snilli slna hvaö mesta. Uppstilling hans og útsjón var frábær, ekki hvaö síst eftir aö bekkurinn fór aö gefa sig. Ég minnist þess aldrei aö hann léti nokkurn hlut meö kasti frá sér fara. Þaö er táknrænt aö fyrirrennari hans á þessum staö var kallaöur „Óli galdra” sem stafaöi efalaust af þvl aö hann var mikill Utsjónarmaöur viö aö koma báta- mótorum I gang, en þekking vélamanna sem þá voru kallaöir mótiristar var af skornum skammti. Þaö er trú mfn, aö heföi ekki þekking þeirra aukist frá þvl sem þá var, heföu þeir menn sem hann vann aö mótorviögeröum fyrir álitiö Gunnar galdramann svo vel tókst honum aö leysa hvers manns vanda. Ekki er öll saga vinar mlns sögö viö rennibekkinn, þvl aö honum var fleira til lista lagt. Hann var frábær laxveiöimaöur, handlék flugu- stöngina af mikilli sniili, enda læröi hann fluguköst af enskum „Lord” sem var hér viö veiöar. Skotvopn kunni hann einnig aö handleika og var góö skytta, en þá iöju stundaöi hann mjög I hófi. Þá kom sér vel handlagni hans þegar hann þurfti aö gera viö hólkinn. Þær voru ekki svo fáar byssurnar sem hann geröi viö, meöal ann- arra I eigu snillingsins dr. Snorra Hall- grlmssonar. Um skaphöfn Gunnars vil ég segja, aö allaiafna var hann ljúfmennsk- 2 an sjálf. Komiö gat þaö þó fyrir, aö þegar ég þurfti aö leita til hans meö verkefni sem kraföist skjótrar úrlausnar, aö mér þótti ráölegra aö hefja viöræöurnar um veiöiskap eöa skytterl en alltaf leystist þaö farsællega. Ég get ekki skilist svo viö þetta mál, aö ég ekki minnist konu Gunnars hennar Ellu, sem nú þrotin aö heilsu þarf aö sjá á bak lífsförunaut slnum. Ég set hana á bekk meö mætustu konum sem ég hefi kynnst um ævina Ég minnist þess hvaö hún tók þvl af miklum skilningi og velvild, þegar ég I tlma og ótima óö á skitugum skónum inn I Ibúö þeirra til þess aö ná sambandi viö mann hennar. Hún stóö viö hliö hans meöan stætt var og henni entust kraftar til. Ó1 honum þrjú börn og annaöist þau af móöurlegri um- hyggju uns þau komust til manns og uröu nytir borgarar hvert á slnu sviöi. Ég vil taka þaö fram, aö þetta er aöeins brota- brot af Hfshlaupi þessara heiöurshjóna sem skiluöu íslandi miklu og löngu dags- verki meö sóma. Ég vil ljúka þessu meö oröum stórskáldsins þar sem hann segir: „Hann heyröi fingraö viö lokur og lykla, sá ioöbrdnar hnlga og brettast f hnykla, svo breiddist út fang svo bjart og sterkt, sem bar hann svo hátt upp I daginn mikla. (E.B.) Magnús Hannesson. + Þaö er oröiö æöi langt síöan. Ég var strákur og meö brotna lásfjööur I höndun- um og baö Bjarna vin minn, forstjóra I Fossberg, ásjár, en hann kvaöst ekki eiga slíkt I sinni verslun. Þekkiröu ekki Gunn- ar Kristjánsson? Hann er meö verkstæöiö sitt hérna rétt hjá húsinu hans Óla heitins galdra. Hann smlöar allt. Vestan viö Slippinn fann ég tvílyft timburhús, snyrti- lega málaö. Þaö var gengiö I kjallara þess um þröngt húsasund, lyklakippa stóö I skránni, aö innan heyröist lágt rennslis- suö. Til dyra kom dökkleitur maöur meö brún, snör augu, vinsamleg, athugul en án forvitni. Hann tók erindinu Iviö seint* „Þaö má athuga þetta, komdu einhvern daginn.” Samt greip um sig þaö hugboö aö hálfyröi þessa manns væru meira viröi en fullyröingar ýmissa. Skömmu seinna var sótt þangaö spegilgljáandi fjöörin. Gömul uppáhalds tvihleypa var komin I lag. „Borga, æ nei væni minn, þaö tekur þvi ekki. Ég fann hérna gamla fjööur og lagaöi hana til.” Þannig leysti Gunnar Kristjánsson vandamál margra. Meö þessu hófst kunn- ingsskapur sem varö aö vináttu þegar ár- in liöu, og ótaldar eru þær skemmtilegu stundir sem áttu eftir aö liöa vestur á Myrargötu 10, uppi á lofti hjá Ellu eöa I kjallaraverkstæöi lærisveins galdra- meistarans. Þetta verkstæöi, elsta renni verkstæöi Reykjavlkur, ef mér er sagt rétt, heföi átt skiliö aö varöveitast óbreytt. 1 augum ókunnugra heföi flestu ægt þar saman, en ef gesturinn haföi glöggt smiösauga sást aö þar var margur dýrgripur góöra verkfæra og smíöatóla. Þaö virtist eins og aldrei væri tekiö þar til, en aldrei sá ég hinn snjalla smiö þurfa nema rétta út hönd eftir viöeigandi áhaldi eöa féttu efni. Rennibekkur og önnur afl- knúin tæki voru fjardrifin meö skífum og reimum aö 19. aldar siö, steöji og skrúfu- f stykki slitin og lúö af langri notkun, en hver hlutur I lagi og engu nýtanlegu fleygt. Nú er þetta horfiö og hagleiks- maöurinn hefur kvatt. Gunnar Kristjánsson vélstjóri og járnsmiöur, fæddist 8. aprll á Baröa- strönd viö noröanveröan Breiöafjörö 1898. Foreldrar hans voru Kristján Þóröarson og Sigríöur Jónsdóttir, bæöi af breiöfirsku kyni. Þóröur, afi Gunnars, hreppstjóri, bjó I slna tíö á Haga á Baröaströnd. Sigriöur var fædd á Siglunesi yst á Baröa- islendingaþættir

x

Íslendingaþættir Tímans

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslendingaþættir Tímans
https://timarit.is/publication/303

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.