Íslendingaþættir Tímans - 04.11.1981, Blaðsíða 7

Sólborg G. Bogadóttir
fyrrverandi hj úkrunarkona
F. 16. jan. 1890
D. 16. okt. 1981
„Sé eyjunni borin sú fjööur,
sem flaug,
skal hún fijúga cndur tii
múöurstranda.
t*vi aldrei skal bresta sú trausta
taug,
sem ber tregandi heimþrú hins
forna anda...”
E.Ben.
í dag er gerð frá Akraneskirkju Utför
Sólborgar G. Bogadóttur fyrrv.
hjúkrunarkonu. Þar lauk löngum og fjöl-
þættum æviferli mikillar merkis- og at-
gerfiskonu.
Hún var fædd í Flatey á Breiöafirði
þann 16. jan. 1890. Foreldrar hennar voru
Bogi Gunnlaugsson skipstjóri og kona
hansMaria Guðmundsdóttir. A 19. öldinni
og allt fram yfir 1930 var Flatey fjölmenn-
Urstaður með um 300 ibúa eða fleiri. Þar
rikti öflugt atvinnulíf, verslun og fjölþætt
túenningarstarfsemi. Þar voru að jafnaði
húsettir margir þjóðkunnir merkismenn
sem gerðu garðinn frægan. Slikt hlaut að
hafa veruleg menningaráhrif á uppvax-
undi æsku eyjarinnar. HUn sá fleiri tæki-
feri og nýjar stefnur og straumar náðu
fýrr þangað, en þar sem kyrrstaðan rikti.
Sr. Sigurður Jensson — bróðursonur Jóns
Sigurðssonar forseta — var þar t.d.
Prestur 1880-1921 eða i rúm 40 ár. Hann
var einn af leiötogum byggðarlagsins
m-a. þingmaður Barðstrendinga i 22 ár.
ttann sklrði og fermdi Sólborgu og var
^nnari hennar i barnaskóla.
Þegar Sólborg er 17 ára fer hUn til Isa-
fjarðar og stundaöi verslunarstörf hjá
^dinborgarverslun sem þá var ein
st®rsta verslun á tsafirði sem um aldar-
^óótin var viðkunnur mainingarstaður.
^rá barnæsku hafði Sólborg alið þá hugs-
^ meö sér aö gaman væri að gera
hjúkrun að ævistarfi sinu. Þá voru ekki
'úargar konur á Islandi, sem lokið höfðu
^rniihjUkrunarfræðum.Umþær mundir
Var á lsafiröi enskur trUboði, sem kenndi
er>sku ef eftir þvi var leitað. Sólborg
stúndaði enskunám hjá honum einn vetur.
^uiariö 1911 var svo teningunum kastað.
afræður að fara til Skotlands og læra
hjúkrun. Hún kemst í námið 1912 og
ýkur þvi með góðum vitnisburði 1917.
*han starfar hún sem hjUkrunarkona i
me>r en 40 ár.
Sólborg er hjúkrunarkona i Danmörku
ís,endingaþættir
1919-1923 en gerðist þá hjúkrunarkona á
Vifilsstöðum. Á þeim árum var berkla-
veikih i algleymingi á Islandi. HUn var
fljótlega kjörin i stjórn Hjúkrunar-
kvennafélags Islands og er varaformaður
þess um ti'ma. Þegar Kristneshælið hóf
starfsemi sina haustið 1927, réðist Sólborg
þangað sem yfirhjUkrunarkona. Þar undi
hún ekki vel og eftir eitt ár eða sumarið
1928 tekur hún þá ákvörðun að gerast yfir-
hjUkrunarkona við geðsjUkrahús I Dyke-
bar i Skotlandi. Þar starfar hún i 30 ár eða
til 1958 að hUn lét af störfum fyrir aldurs
sakir. Hún átti áfram heimili i Skotlandi
en notaði ti'mann mikið til ferðalaga og
m.a. kom hUn oft til íslands og heimsótti
frændur og vini. En við frændfólk sitt hér
heima hafði hún ætið haldið góðu sam-
bandi öll þessi ár.
ÞegarSólborg gerðistlUin og ellimóð og
fiestirsamstarfsmenn hennar voru horfn-
ir af þessum heimi, tók hún þá ákvörðun
að flytja heim. Hún gleymdi aldrei land-
inu sinu né frændgarði og heimavildi hUn
bera beinin. Akranesbær varð síðasti
dvalarstaður hennar. Þangað flutti hUn
1975 og dvaldi eftir það i sk jóli f rænda síns
Ingjaldar Bogasonar tannlæknis og konu
hanslngibjargar J. Jónsdóttur en Sólborg
var afasystir Ingjaldar. Var auðdáunar-
vert að fylgjast með þvi, hvernig þessi
ágætu hjón, önnuðust hana af ástúð og
kærleika. Betur hefðu börn ekki getað
komið fram við foreldra sína, enda kunni
hún vel að meta vináttu þeirra hjóna sem
var henni svo mikils virði, þegar ellin tók
að kreppa að.
Vegna nágrennis við Sólborgu hin
siöustu ár átti ég kost á að kynnast henni
nokkuð og hlusta á frásagnir hennar frá
löngu liðnum tima: Lifinu i FJatey, á ísa-
firði, baráttu við berklana á Vifilsstöðum
og starfið í Dykebar. Hún var stálminnug,
hafði frá mörgu aö segja og vandaði frá-
sögn si'na. Og þrátt fyrir nær 60 ára dvöl
með erlendum þjóðum, var hUn ætið Is-
lendingur, sem aldrei gleymdi uppruna
sinum, frændum og vinum.
Ég þóttist strax sjá að Sólborg væri
kona mikillar gerðar. Hún var hávaxin,
bein i baki, svipmikil, en góðvildin
geislaði fra henni. Slík kona skilur eftir
sig góðar endurm inningar að leiöarlokum
og verður mörgum minnisstæð.
Dan. Ágústfnusson
Þeir sem skrifa
minningar- eða afmælis
greinar í íslendinga-
þætti, eru eindregið
hvattir til þess að skila
vélrituðum handritum