Íslendingaþættir Tímans - 08.12.1982, Qupperneq 6

Sólveig Pétursdóttir
Sandholt
Faedd 9. júlí 1900
Dáin 12. nóvember 1982
Dálítið brá mér, gömlum, fausknum, þegar mér
var sagt lát Sólveigar Pétursdóttur Sandholt, þótt
langt væri síðan fundum okkar hafði borið saman
og kynni farin að fyrnast.
Og þó. Við höfðum löngum vitað hvert af öðru
frá æskuárum okkar beggja heima í Skáleyjum.
Pví var það, þegar síminn minn hringdi
einhvem tíma á síðast liðnu ári og sagt var: —
Beggi minn! Manstu! Manstu!
Þá þurfti ég ekki frekari kynningu á þeim sem
talaði.
Manstu þegar við vorum að leita Norðurlöndin
beima, og ég þorði ekki að vaða grunnan leirvog
eða stikla nokkra straumsytru, hvað þú tókst mig
oft á bakið og barst mig yfir ófæruna!! Ég var þá
fávís, fislétt kaupstaðastelpa, sem hvorki kunni
að taka dún úr hreiðri eða skyggna egg. Vissi
ekkert um lögmál eyjanna. Nýlega komin frá
Vífilsstöðum með kærastanum mínum, honum
Andrési frænda þínum. Við máttum hvorugt við
miklu. En þú varst stór og sterkur strákur, sem
ekki hafðir kennt þér nokkurs meins, og líklega
hefur þig ekki munað mikið um að taka mig á
herðarnar stuttan spöl. En það var nú sama. Þér
bar engin skylda til að hafa þennan fávísa
stelpuhnoðra með þér í leitirnar og verja hann
vætu og vosi.
Öll undur eyjanna voru mér svo framandi, og
ég hræddist svo margt sem enginn þurfti að
hræðast, jafnvel kollurnar á hreiðrunum. Pær
gátu orðið svo ansi grimmar, svo ég nú ekki tali
um kjóaskömmina og kópana í netunum, sem þið
strákarnir og hún Rósa vinkona mín voruð svo
iðnir við að drepa, og þú sagðir til að stríða mér,
að væru frændur mínir sem ég ætti að læra að éta,
svo ég yrði sterkari. Það væri skömm að því hvað
ég væri grútmáttlaus, huglaus og horuð. Þessu baun-
aðirðu á mig. Þú gast verið svo skrambi stríðinn
og stirður. Þó varð ég aldrei reið við þig. Það var
svo misjafnt hvemig talað er til manns þó ekki sé
það allt hól. Ég sparkaði í rassinn á þér, þegar
þú lést þessa dælu ganga á mér, þegar ég hékk á
bakinu á þér í fjörunni. Og hann Andrés minn
vildi helst að þú værir á bát með okkur, ef við
fórum eitthvað á sjó. — Svona gæti ég haldið lengi
áfram, ef einhver vildi hlusta á mig. Veru minni
í Eyjunum get ég aldrei gleymt, þótt flest annað
sé nú horfið blindu augunum mínum. Fólkið var
svo gott við mig. Berðu henni Jónínu Hermanns-
dóttur kveðju frá mér, ef hún lifir mig.
Já, það var svo yndislegt að vera í Skáleyjum
hjá henni Maríu Gísladóttur tengdamóður minni
og börnunum hennar, og sitja allar veislurnar sem
hún mamma þín hélt okkur Andrési. —
6
— Þetta var í fornöld, Sólveig mín, sagði ég.
Og hún sleit samtalinu.
— Víst man ég vel komu Sólveigar Pétursdótt-
ur í Skáleyjar, þessarar léttfæru, glaðværu,
Ijóshærðu vel gefnu stúlku, sem öllum geðjaðist
svo einstaklega vel að. —
En sitt er hvað gæfa eða gerfileiki. —
Skájeyjaárin urðu ekki ýkja mörg. Og þau liðu
fljótt.
Þau Andrés og Sólveig gengu í hjónaband og
eignuðust tvo fallega drengi. Annar dó í
frumbernsku . Hinn lifir enn. Sjómaður hér í
Reykjavík. —
Mér er ekki grunlaust um, að ungu hjónin hafi
haft hug á búskap í Skáleyjum. En fljótlega mun
hafa komið í ljós, að heilsa þeirra leyfði ekki það
vos og umstang sem jafnan fylgir eyjabúskap.
Þá var brugðið á það ráð, að bregða sér
bæjarleið! — að fara til frændfólks Andrésar í
Ameríku. Hugðist hann meðal annars leita sér
þar bót á meini sínu, er hann hafði hýst mjög
ungur. En lítinn árangur mun sú ferð hafa borið,
og komu þau hjón heim aftur eftir fá ár,
reynslunni ríkari en jafn fátæk af góðri heilsu óg
áður. Nokkru seinna kom þeim hjónum saman
um að slíta sambúðinni. Og Skáleyjaverunni var
lokið.
Svo liðu mörg ár, mér lítt kunn. Einhvern tíma
á því tímaskeiði giftist Sólveig aftur, Gunnari
Hallgrímssyni Sandholti, listrænum hæfileika-
manni. Heimili þeirra stóð fyrst á ísafirði, en
seinna hér í Reykjavík og nágrenni. Þau hjón
eignuðust eina dóttur, sem er kennari í Reykjavík.
Gunnar er dáinn fyrir allmörgum árum.
Og tíminn þokaðist áfram að sinni venju.
Heilsu Sólveigar, sem aldrei hafði verið sterk,
henni hrakaði ört með aldrinum, og hún varð fynr
ýmsum áföllum. Sjónin var á förum og hún varð
fyrir því slysi að lærbrotna, og mun lítt hafa stigið
í fæturna eftir það. Síðustu árin urðu henni þvl
erfið.
Og nú er mál að mínu fjasi linni. Enginn má
líta á það sem ævisögu. Heldur fátæklegt
minningaslitur frá löngu liðum dögum. Kveðju
frá gömlum Skáleying sem á um hana svo ljúfar
og geðfelldar minningar.
Vertu blessuð og sæl gamla vinkona.
Bergsveinn Skúlason.
Peir sem
skrifa
minningar-
eða afmælis-
greinar
í íslendinga
þætti, eru
vinsamlegast
beðnir um
að skila
vélrituðum
handritum
islendingaþ*tíir