Íslendingaþættir Tímans - 27.07.1983, Qupperneq 4

Guðrún Jónsdóttir,
frá Flatey á Mýrum
Fædd 16. febrúar 1884
• Dáin 20. júní 1983
Guðrún Jónsdóttir frá Flatey á Mýrum, lést á
Elli og hjúkrunarheimilinu Höfn, Hornafirði
mánudaginn 20. júní síðastliðinn. Hún var fædd
16. febrúar 1884 og hefði því orðið 100 ára 16.
febrúar næstkomandi.
Það voru því margir Iangir og sumir strangir
starfsdagar að baki hjá þessari öldnu konu, hún
átti því láni að fagna að hafa góða heilsu til
fullorðinsára en þegar ellin sækir að er ekki margt
til varnar. Það er þá helst að ylja sér við
ánægjulegar stundir liðins tfma, ef geta er fyrir
hendi. Ekki þurfti þessi góða kona að fórna sér
fyrir börnin sín eða eiginmann, en hversvegna
ekki, kannski vegna þess, að það var ýmsum
hnöppum að hneppa eða annarra vanda að leysa.
Guðrún var fædd og uppalin í Flatey í stórum
systkinahóp, þar ól hún allan sinn aldur, að
undanskildum þeim tíma sem hún sótti húsmæðra-
skóla í Reykjavík, og hin seinustu ár á elli og
hjúkrunarheimilinu að Höfn. Foreldrar Guðrúnar
voru Halldóra Pálsdóttir og Jón Halfdánarson
sem bjuggu alla sína búskapartíð í Flatey.
Ingvar tók;i við búsfjárráðum eftir föður sinn,
hans kona var Halldóra Pálsdóttir frá Svínafelli í
Öræfum. Jón kennari frá Flatey sem flestir
Reykvíkingar könnuðust við á sínum tíma giftur
IngibjörguSnorradótturfrá Laxfossi í Borgarfirði.
Halldóra gift Sigurði Arasyni frá Fagurhólsmýri í
Öræfum. Pálína gift Guðjóni Gíslasyni, þau
bjuggu að Viðborði á Mýrum og hin síðari ár á
Kotströnd í Ölfusi. Halldór og Guðrún voru ógift.
Eins og áður er getið tók Ingvar við búi eftir föður
sinn ásamt systkinum sínum Halldóri og Guðrúnu.
Jón Halfdánarson og Halldóra Pálsdóttir létu
ekki staðar numið, þó þau væru búin að eignast
börnin 12, þau misstu 6 á unga aldri en hinna er
áður getið. Þá bættu þau við hópinn sinn sem fyrir
var, tveimur munaðarlausum drengjum frá heimil-
um þar sem sorgin hafði barið á dyr.
Þvílík reisn og höfðingsskapur, þarna er ekki
verið að opna hurðina í hálfa gátt, þau börn sem
eru alin upp af slíkum foreldrum, hafa margt og
mikið gott til brunns að bera. Þessir drengir voru 3
og 6 ára og það eru Sigurður Ketilsson og Bergur
Þorleifsson, sem hafa verið hin síðari ár mátta-
stólpar heimilisins ásamt Páli Ingvarssyni sem tók
við búi eftir foreldra sína.
Guðrún er innan við tvítugt þegar þessir drengir
koma og síðan og alla tíð hefur hún léð þeim og
bróðursyni sínum Páli alla sína starfsorku hóg-
værð og hugulsemi.
Hin semustu ár ævinnar scm gomlu hjonm Jón
Halfdánarson og Halldóra lifa er bætt við einu
barninu enn, rúmlega ársgamalli telpu, dóttir
Pálínu og Guðjóns sem bjuggu á Viðborði, það
var ekki ætlunin að hún yrði þar nema um
stundarsakir, en endirinn var sá að hún ólst þar
upp, og Guðrún átti þar stærstan og kannski
4
vandamestan hlutann ásamt systkinum sínum og
fóstursystkinum.
Eins og flestum er kunnugt, var þríbýli í Flatey
á þeim tíma, það gefur því auga leið, að stundum
hefur verið slegið á létta strengi þegar barnahóp-
urinn á bænum kom saman til leikja,sá tími hefur
nú oft verið naumt skammtaður, því allsstaðar biðu
verkefnin úrlausnar, þótt höndin væri smá sem
verkið átti að vinna, en tvisvar verður gamall
maður barn segir máltækið. Guðrún hafði því
betri tíma seinni ár ævinnar, eftir að starfsorkan
rénaði að líta yfir farinn veg til bemsku stunda,
ekki síst; eftir að sjóninni hrakaði og dagsbirtunni
lauk. Þessi kona fórnaði sér fyrir aðra allt sitt líf,
Fæddur 6. mars 1906
Dáinn 8. maí 1983
Laugardaginn 14. maí s.l. var til moldar borinn
að Viðvíkurkirkju Guðmundur Bjarnason frá
Þúfum í Óslandshlíð.
Hann var borinn og barnfæddur Skagfirðingur
og dvaldi í því fagra héraði öll sín æviár.
Hann fæddist að Þúfum í Óslandshlíð sonur
hjónanna Bjarna Jóhannssonar og Jónínu Jóns-
dóttur.
Guðmundur var sín uppvaxtarár og fram að
miðjum aldri í Þúfum, fyrst hjá foreldrum sínum
og síðan í sambýli með móður sinni og eldri
bróður Óskari. Hin gróðursæla og hlýlega sveit
Óslandshlíð var heimkynni Guðmundar mest alla
ævi því eftir áratuga dvöl í Þúfum fluttist hann að
en hennar fórnfýsi hefur líka borið ávöxt. Þeir
sem yngri voru hafa kannski miklu fórnað, eða
jafnvel öllu, fómfýsin er dyggð að talið er, eða svo
hefur verið. Mér er ekki grunlaust um að ferða-
menn sem marga að garði bar í Flatey, minnist
hennar Guðrúnar sem vildi allra vanda leysa,
með hógværð og sínu elskulega milda brosi, en
vildi samt sem allra minnst láta á sér bera. Guðrún
kunni vel að taka á móti tignum gestum. Hún
kunni líka að draga sokkaplögg af fótum almúg-
ans, sem oft kom fyrir. Það var ekki ósjaldan sem
Guðrún varð að taka á móti ferðamönnum sem
komu hraktir og blautir yfir Heinabergsvötnin,
eða utanfrá Melatanga.
Fólkið á Flateyjar-bæjunum fór ekki varhluta af
þessum ferðalöngum, það var gengið úr rúmi um
miðjar nætur fyrir ferðalúnu fólki, heimahestar
færðir af stalli og ferðalúnir teknir inn. Guðrún
vakti margar bjartar og líka dimmar nætur, við að
dytta að fötum þeirra er sváfu og hvíldust, en hún
var ekki ein um þetta, þó hún réði ríkjum um þessi
mál hin síðari ár, þetta var ríkjandi hefð á þessum
bæ. Ég sem þessar línur rita'á svo margar góðar
minningar. Þær eru mér ógleymanlegar þegar
þessi elskulega brosmilda kona. færði okkur
kaffið í rúmið. Slíkar stundir gleymast ei, en verða
að sólargeislum sem gott er að líta til, ekki síst
fyrir konu mína sem þess hefur notið frá
barnsaldri, að sofna og vakna við barm þessarar
góðu konu.
Við hjónin og venslafólk þökkum starfsfólki
Elli og hjúkrunarheimilisins Höfn frábæra að-
hlynningu og hjúkrun.
Sigurður Bjarnason.
íslendingaþættir
Guðmundur Bjarnason,
frá Púfum